Klimop (hedera helix)

Ook al is het tweede helft november, nog steeds zie je bloeiende planten. Boterbloemen, klaversoorten, madeliefjes, je kunt ze nog regelmatig zien staan in een veldje of langs de dijk. Fijn voor de insecten die op een beetje warme najaarsdag op zoek zijn naar nectar. Maar zo’n enkele plant biedt natuurlijk niet voldoende voedsel. Gelukkig is er nog klimop om naar uit te wijken.

Bloeiend alternatief
Klimop is in het najaar, als steeds minder planten bloeien, een geliefd alternatief voor insecten. De plant bloeit juist dan, van pakweg september tot in de winter, en is praktisch overal in Nederland te vinden. De in het najaar in een bolvorm verschijnende bloemen bevatten veel nectar die bijen, hommels en zweefvliegen aantrekt. En vlinders; vooral dagpauwoog, maar ook kleine vos en gehakkelde aurelia zijn in het najaar vaak bij klimop te vinden. Na de bloei doen allerlei vogels zich tegoed aan de donkere vruchten en verspreiden zo de zaden.

Geen schade
De plant heeft een voorkeur voor houtwallen en voedselrijke loofbossen waar hij zowel de bosbodem als stammen van bomen bedekt. Daarnaast komt klimop natuurlijk volop voor in stedelijk gebied, vooral in tuinen, als bodembedekker of als klimmer tegen muren en afscheidingen. Dat kan overigens geen kwaad: de bomen en muren worden niet aangetast door de wortelvoetjes waarmee de plant zich aan de ondergrond hecht.

Allergene stof
Klimop is een van de weinige groenblijvende loofhoutgewassen van loofhoutbossen in Noordwest Europa, naast hulst en misletoe. Bladeren van de plant kunnen verschillend van vorm zijn: de meeste zijn handnervig en veelal 3-5 lobbig. Bladeren aan de bloeistengels zijn eerder eirond tot ruitvormig. Door het behoud van z’n bladeren biedt de plant goede bescherming aan dieren. Het winterkoninkje bijvoorbeeld bouwt graag zijn bolvormige nest in klimop. Die heeft geen last van de allergene stof hederagenine die in de bladeren en bessen zit. Honden en katten echter kunnen bij het eten van een flinke hoeveelheid klachten krijgen als overgeven, diarree, kramp en soms aandoeningen aan het zenuwstelsel.

Foto: Klimop. Eefke Halma