Natuurgebied ’t Broek
Natuurgebied ’t Broek is ongeveer 120 hectare (=1,2 km²) groot en ligt in de oksels van de A15/A2 op het grensgebied van de dorpen Waardenburg en Tuil. ’t Broek is bij de ruilverkaveling in de jaren zestig/zeventig van de vorige eeuw gespaard gebleven en tot natuurgebied verklaard. Dit natuurgebied is eigendom van Staatbosbeheer.
Drassige komgronden
Door regelmatige overstromingen van de Waal en de Linge in het verleden ontstonden in het tussenliggende gebied komgronden, drassig en moeilijk te bewerken. Na aanleg van de dijken in de 13e en 14e eeuw bleven de drassige gronden een probleemgebied voor de boeren. Een watermolen moest de ergste wateroverlast wegnemen. Tegenwoordig laat Staatsbosbeheer de watermolen juist de andere kant op malen, met als doel de gronden nat te houden. In dit gebied vind je nog veel van de oorspronkelijke elementen van de komgronden terug: hooigronden, grienden, natte graslanden en eendenkooien.
Er liggen binnen ’t Broek drie eendenkooien: een restant van de Sluikse kooi, een restant van de Tuilse kooi (uit ca. 1640) en de Waardenburgse kooi van ca 1550 die als demonstratiekooi niet vrij toegankelijk is.
Restant van de eendenkooi in ’t Broek. Nellie de Geus
Flora
De bodem wordt niet bemest en er wordt niet tegen onkruid gespoten. In de loop van de tijd is er een enorme variatie aan planten ontstaan die alleen op dit soort schrale gronden voorkomen. Je komt er onder andere tegen: eikvaren, knoopkruid, echte valeriaan, akkermunt, gewone margriet, hondsroos en diverse distels. In de natte delen komt onder meer zwarte zegge, zwanenbloem, moerasspirea, waterlelie en gele lis voor.
Eikvaren in de wilg. Nellie de Geus
Fauna
De graslanden zijn in het voorjaar broedplaatsen voor weidevogels. De lage delen staan ’s winters onder water en trekken dan veel eenden en ganzen aan. In ’t Broek staan naast een watermolen ook 4 windmolens. Deze windmolens vallen onder het windpark Deil van Betuwewind. Coöperatie Betuwewind pacht de grond van Staatsbosbeheer en er zijn afspraken gemaakt voor een zo groen mogelijk windpark. Dit heeft onder meer geleid tot een nieuwe plasdrasplaats voor trekvogels.
Vogels die je in ’t Broek kunt tegenkomen, zijn onder meer: buizerd, aalscholver, ooievaar, koekoek, blauwe en grote zilverreiger, knobbelzwaan, grauwe gans, wilde eend, tjiftjaf, winterkoning, blauwborst en rietzanger. Verder kun je er geregeld reeën, hazen, diverse soorten libellen en vlinders en soms spitsmuizen zien.
Blauwborst. Els Bary-Peters
Tip
“Denk als je in dit gebied gaat wandelen aan de juiste schoenkeuze (bij voorkeur gesloten en waterdicht) en vergeet je verrekijker niet. Een ree kom je bijna altijd wel tegen in dit gebied.”
Nellie de Geus, natuurgids bij IVN West-Betuwe
Praktische informatie
- Natuurgebied ’t Broek ligt aan de Veerstraat in Waardenburg.
- Er is zeer beperkte parkeergelegenheid aan de Veersstraat bij de ingang van het natuurgebied
- Het gebied is vaak drassig, dus waterdichte schoenen zijn aan te raden
- IVN West-Betuwe organiseert wel eens een excursie door ‘t Broek. Houd daarvoor onze activiteitenagenda in de gaten..
Foto: ‘t Broek. Fieke Vos
