Het Waardsche Blok

Vlakbij molen De Vlinder in Deil vind je een relatief onbekend landelijk cultuur- en natuurgebied. Het maakt deel uit van het Lingelandschap en ligt ingesloten tussen de landgoederen van Mariënwaerdt en Noordenhoek.  Het terrein is deels openbaar en deels onderdeel van Landgoed Noordenhoek. Het is een geliefd en rustig gebied voor wandelaars, fietsers en rustzoekers, dichtbij de bebouwde kom van Deil.

Dit Lingelandschap kenmerkt zich door hoger gelegen oeverwallen bij het wandelgebied en lager gelegen komgronden aan de zuidkant van Deil. De grondsoort in het akkerbouwgebied aan de noordkant van Deil is vooral zavel, een menging van zand en klei. De Linge zette zand af, waardoor de brede oeverwallen zijn gevormd. In de lagere gebieden, de komgronden, kwam het water tot stilstand en kon het fijne materiaal bezinken tot zware klei. Op de hogere gronden, oeverwallen en stroomruggen kwamen er huizen,  akkers en boomgaarden. De nattere komgronden waren geschikt voor weide en hooiland. Het Waardsche Blok is vooral cultuurlandschap, waar 85% van het gebied agrarische productiegrond is.
De mooiste entree voor dit gebied is via de Koningsweg, een smal, bochtig en beschut weggetje met hoge essen. Daarna opent het landschap zich. Op de doorgaande verharde weg kom je langs een meidoorn en uitgeholde oude knotwilgen die in het voorjaar omzoomd zijn met sneeuwklokjes. Eenmaal op het Appeldijkje heb je zicht op een grasland aan de oever van de Linge, een plek om ganzen en andere watervogels te spotten. Aan de andere kant staan hoogstam fruitbomen. Bij het hek aan de Koningsweg kun je ook Landgoed Noordenhoek inwandelen.

De Vlinder
De korenmolen en Rijksmonument De Vlinder is erg fotogeniek. Het gemaal bij de molen draagt bij aan de waterhuishouding en pompt het water uit de lager gelegen komgronden naar de Linge, zodat de komgronden bewoonbaar blijven. In koude perioden helpt het fruittelers met beregening bij nachtvorstbestrijding. De molen is tijdens Open Monumentendag van binnen te bezichtigen. Dan kun je het omringende landschap bewonderen vanaf de buitenste omloop van de molen. Een aanrader!

Gebied, noord Deil. Links ‘De Vlinder’. In het midden het landgoedweggetje. Rood zijn de openbare wegen door het Waardsche Blok en de Noordenhoek, blauw het opengestelde pad over de Noordenhoek.

Planten
De bomen in het gebied zijn vooral es en esdoorn, (knot)wilg, populier, eik en hoog- en laagstam fruitbomen. Om bijen en vlinders te bevorderen zijn langs de randen van de akkers brede zones ingezaaid met  snelgroeiende, kortlevende en veel zadenproducerende inheemse wilde veld- en weidebloemen. Verder zie je er diverse stinzensoorten en langs de Koningsweg staan pionierbomen en – planten (zoals wilg, weegbree, distel en zegge). In en op de knotwilgen zie je mossen en korstmossen.

Vogels en andere dieren
Nijlganzen en grauwe ganzen lijken aan de oever van de Linge een min of meer permanente plek gevonden te hebben. Naast de wilde eend worden ook talingen, nonnetjes en krakeenden gezien. In het voorjaar zijn vaak de acrobatische baltsvluchten van kieviten te zien, maar ook scholeksters voelen zich hier thuis. Het kan ook zijn dat je opeens constante fluittonen hoort en  het magische luchtballet van een wolk spreeuwen ziet die massaal in een hoge boom neerstrijken voor de avond valt. Of je oog valt op fazanten, putters, een buizerd, een haas, een ree of grote zilverreigers. De grote bonte specht en de groene specht zie je driftig hakken in de oude fruitbomen. Naast de bosuil, die je in de avond hoort roepen in de bomen aan de Koningsweg, zitten er ook ransuilen en een steenuiltje. En als je geluk hebt, zie je een ijsvogel. Soms stuit je op iets glibberigs en snotachtigs: sterrenschot of heksensnot (de resten van een kikker uitgespuugd door een reiger)

Putter. Marja ten Voorde

Meer weten over wat er in dit gebied groeit en leeft? Bekijk dit beknopte overzicht vanwaarnemingen Het Waardsche Blok of ga naar waarneming.nl

Tip
“Wat er zo leuk en interessant is aan dit landschap? Het is makkelijk bereikbaar en ligt idyllisch aan de Linge. Het biedt interessante waarnemingskansen en onverwachte natuurmomenten. Ontdek het zelf!” IVN-natuurgids Rita van Ewijk

Praktische informatie

• Wandelend of fietsend is de Koningsweg de beste entree. Vandaaruit kun je Landgoed Noordenhoek inwandelen via de ‘Eigen weg’ of over de verharde weg naar de molen lopen. Parkeergelegenheid voor (maximaal drie) auto’s vind je op de Molenweg.
• Het natuurgebied ligt deels op landgoed Noordenhoek. Houd daar rekening met deze regels:
• Blijf op de aangegeven paden en loop niet door de akkers of over het terrein van fruittelers.
• Sluit de hekken waar je doorheen gaat.
• Neem in verband met het vee geen hond mee.

Foto: Knotwilgen en sneeuwklokjes. Mike van Leeuwen