De gierzwaluwen van kasteel Waardenburg

Iedere zomer wemelt het van de gierzwaluwen rondom kasteel Waardenburg. Al jarenlang. Ze broeden in de ruim 100 nestplaatsen die tijdens de restauratie van het kasteel in 2007 zijn gemaakt in de verschillende zolders van het kasteel. Het is een van de grootste gierzwaluwenkolonies van Nederland.

Jaarlijks controleren vrijwilligers de nestplaatsen. Dit jaar hebben Bert, Anton, Saskia, Kinie en Henk van IVN West-Betuwe dat gedaan, geholpen door Hannie, een gierzwaluwenexpert van IVN Oisterwijk. Alle kasten zijn opengemaakt en stuk voor stuk bekeken: Is er gebroed? Zijn de jongen uitgevlogen? Een interessante klus. We liepen met boormachines, pen en papier en stofzuiger door de verschillende zolderruimtes die in gebruik zijn als kantoor, rommelzolders en langs de Faustkamer tot aan de hoogste ruimte in de achthoekige toren, met uitzicht over de uiterwaarden en op het ooievaarsnest naast het kasteel.

Voor het broedseizoen 2020 hebben we 99 geslaagde broedsels geteld en nog 10 nestjes waaruit geen jongen zijn voortgekomen. Daarmee kwamen we in totaal op zo’n 200 volwassen en 150 jonge vogels, in totaal ruim 350 gierzwaluwen. En die eten bij elkaar heel veel insecten. In die drie maanden dat ze hier zijn geweest, van eind april tot eind juli wel 200 miljoen insecten. Daarom zijn er juist in augustus zoveel insecten in Waardenburg!

Foto: Een nestkommetje – verlaten nestkom van broedseizoen 2020 –  en wat uitwerpselen. Succesvol broedresultaat. Jasper van Driel

Foto: Verlaten nestkom van broedseizoen 2020, met achtergebleven eitje. Jasper van Driel

Behalve het aantal geslaagde broedsels zagen we in sommige nestruimtes ook dat er mezen of spreeuwen hebben gebroed. We vonden nog enkele eitjes, twee dode gierzwaluwen en wat skeletjes van andere vogels. En regelmatig lagen er nog poppen van de gierzwaluwluisvlieg. Deze parasiet legt de poppen in het nestje, en de poppen komen uit zodra de gierzwaluwen in april weer arriveren. De gierzwaluwluisvlieg is een bijzondere soort. Er is geen zichtbaar ei- en larvestadium, de larve ontwikkelt zich in de eierstokken van het moederdier. De larve verpopt zich nog voor hij ter wereld komt en is daarom niet te zien. In de pop vindt de metamorfose plaats.

Wil je meer weten over de gierzwaluwen bij Kasteel Waardenburg? Neem dan contact op met Bert Vos, coördinator Vogelwerkgroep, via vwg@ivnwestbetuwe.nl
 

Foto: Verlaten nestkom van broedseizoen 2020, met achtergebleven eitje. Jasper van Driel

.