Valleikanaal
Valleikanaal
Het Valleikanaal is handmatig gegraven in de crisisjaren Dertig. Ja, toen hadden we ook al crisisjaren!
Het Valleikanaal is een kanaal van ongeveer 40 km lang in de Nederlandse provincies Utrecht en Gelderland. De naam is ontleend aan de Gelderse Vallei, waar het kanaal in noordelijke richting doorheen stroomt. Het doel van het kanaal is de afwatering van diezelfde vallei en dus het voorkomen van wateroverlast.
Ligging
Het kanaal loopt van de Nederrijn bij Rhenen (aan de voet van de Grebbeberg) naar de Eem in Amersfoort. Op verschillende plaatsen vormt het kanaal de grens tussen Utrecht en Gelderland. De plaatsen of gemeenten waar het Valleikanaal door loopt, zijn achtereenvolgens:
Rhenen;
Wageningen;
Veenendaal;
Overberg (gem. Utrechtse Heuvelrug);
Scherpenzeel;
Woudenberg;
Leusden;
Amersfoort.
Aanleg
Het Valleikanaal in zijn huidige vorm werd aangelegd in de periode 1935-1941 in het kader van de werkverschaffing. Dit was deels ter versterking van de Grebbelinie, deels ter verbetering van de afwatering van de Gelderse Vallei. Delen van het kanaal bestaan echter al veel langer. Het stuk tussen Rhenen en Veenendaal werd bijvoorbeeld al in de middeleeuwen gegraven en is sindsdien bekend onder de naam Bisschop Davidsgrift of kortweg Grift. Ter hoogte van Woudenberg volgt het deels de vroegere loop van de Lunterse Beek, ten oosten van Leusden de loop van de Moorsterbeek en ten noorden van Leusden de Modderbeek. Vanaf de Luntersebeek bij de Bruinenburgersluis moest tot aan de Moorsterbeek een nieuw stuk kanaal worden gegraven, net als ten noordoosten van Amersfoort tussen de Barneveldse Beek en de Eem.
Stuwen
Ter regulering van het waterpeil zijn er in het valleikanaal zeven stuwen aanwezig. In volgorde stroomafwaarts vanaf Rhenen tot Amersfoort:
StuwVerval (m)Plaats
Grebbesluis, 1,3 meter verval, Rhenen
Veenkampen, 0,3 meter verval, Wageningen
De Groep, 1,0 meter verval, Scherpenzeel
Pothbrug, 0,4 meter verval, Woudenberg
Roffelaar, 1,5 meter verval, Woudenberg
Asschat, 0,9 meter verval, Leusden
Balladelaan, 0,8 meter verval, Amersfoort
En nu de foto’s:
Foto’s door Lenny van Valkenhoef.
