Vleermuizen in de Slangenburg

Verslag van de vleermuisexcursie bij kasteel Slangenburg in Doetinchem op vrijdagavond 25 augustus jl, georganiseerd door de Zoogdierwerkgroep. De excursie vond plaats in het kader van de landelijke Nacht van de Vleermuis.

Het twijfelachtige weer deze avond zorgde voor wat heen en weer gebel of we de excursie door zouden laten gaan, ja of nee. De buienradar had nog wel wat buien op het programma, maar de meeste leken een deel van de avond net langs de Slangenburg te schampen. Besloten werd om het er toch maar op te wagen en ter plaatste te bekijken of we normaal van start konden gaan of misschien wat eerder moesten stoppen.

Op de parkeerplaats aangekomen was het warempel droog en Riet stalde daarom toch haar tafeltje met infopaneel maar uit, met nog wat foldermateriaal voor het publiek om mee te nemen. Voor de kinderen hadden we stickers gekregen van de Zoogdiervereniging met daarop de zoogdiersoort van het jaar: de meervleermuis. Niet dat we deze hier in de Slangenburg tegen zouden kunnen komen (houdt meer van grotere open wateren), maar de soort komt wel elders in ons werkgebied voor.

Er hadden zich – ondanks de slechte weersvoorspellingen – toch nog 15 deelnemers verzameld op de parkeerplaats bij het kasteel, waaronder 3 kinderen. Een leuke geïnteresseerde groep die aandachtig luisterde naar het verhaal van Henriette, o.a. over het het gevaar van na-isoleren van spouwmuren, waar een hele vleermuiskolonie het slachtoffer van kan worden als er vooraf geen goed onderzoek naar wordt gedaan. En omdat vleermuizen maar 1 jong per jaar krijgen duurt het heel lang voor zo’n populatie weer op peil is. Over dit onderwerp en nog veel meer informatie en folders over vleermuizen kun je terecht op de website van de Zoogdiervereniging.

Riet had een herstellende gewone dwergvleermuis bij zich, die ze opvangt totdat deze weer vrijgelaten kan worden. Deze werd met veel belangstelling bekeken door de aanwezigen en liet zich zelfs horen, met en zonder batdetector!
Na de spullen weer in de auto te hebben geladen gingen we op pad, want de eerste dwergvleermuizen vlogen al in de – door de zware bewolking – vroeg invallende schemer. Met wat moeite zagen we er een paar voorbij vliegen. De batdetector ‘hoorde’ beter dan dat wij zagen. Tussen het geratel van de gewone dwerg klonken ineens ook de luide wat langzamere tikken van de laatvlieger, een grotere soort met langere vleugels en tragere vlucht. We zagen ‘m ook even laag langs vliegen. Dit leverde nog wat hilarische verwarring op over de naamgeving, omdat iemand verstond ‘laagvlieger’ in plaats van ‘laatvlieger’…

We liepen door het bos naar het kerkhofje, waar we even bleven kijken naar de lucht en luisterden of de batdetectors nog vleermuizen detecteerden. Op een enkeling na, bleef het hier rustig.

We liepen door richting brug over de Slingebeek. In de buurt van het water was iets meer activiteit van dwergjes en een enkele laatvlieger. En passant werden even de meegebrachte warmtebeeldcamera’s (twee van IVN’ers en een van een deelnemer) uitgetest op de damherten in het hertenkamp, want er liep verder weinig wild in het veld.

Tot slot liepen we weer richting kasteel in de hoop nog watervleermuizen te spotten boven de gracht. Dat viel erg tegen. Er werd maar heel kort eentje gehoord. Misschien toch teveel begroeiing (waterlelies e.d.) op het water, of hadden ze hun buik al vol? Het bleef gissen…

Om 22.00 uur waren we weer terug op de parkeerplaats en begon het net een beetje te druppelen. Goed getimed dus! Onderweg naar huis regende het flink. Misschien hadden de vleermuizen dit voorvoeld en waren ze daarom eerder teruggekeerd naar hun dag-/schuilverblijven…? Geef ze eens ongelijk.

Gidsen: Henriette van der Loo, Riet van Dijk en Jeltje Berendsen
Foto’s: Frans Witjes en Jeltje Berendsen