Vlindertuin Waalre van maand tot maand

Bijna elke week is de onderhoudsploeg aan het werk in de Vlindertuin. Altijd is er wel iets te doen en te beleven. Lees mee!

Nieuwtjes uit 2025 – 2024 – 2023 – 2022 – 2021 – 2020 – 2019 – 2018 – 2017 – 2016

2025

1 juli: Tropenrooster

Weercode oranje: het kan in de regio vandaag wel 38 graden worden! Er zijn enkele fruitbomen en andere nieuwe aanwinsten die water moeten krijgen. OK, dan gaan we vroeg aan de slag en zien wel hoe lang het in de schaduw werkbaar blijft.
Niet om 10 uur maar al om half 9 zetten we ons beste beentje voor. Je weet waarvoor je water geeft: alle recente aanplant staat er nog redelijk fleurig bij. Behalve de vlindertuiniers, houden ook de vlinders tropenrooster. Ze vliegen al volop en drinken bovendien goed. Betonie, majoraan en centaurie zitten vol gasten. En leuk, er zit een landkaartje tussen!  Ook hommels en bijen profiteren mee van het nectaraanbod.

We wieden een beetje in de schaduw. Rustig rustig, het onkruid waar we vandaag niet aan toe komen blijft echt wel staan. Na een uitgebreide drinkpauze blazen we de aftocht. De thermometer bij de zitkuil geeft dan (11.00 uur) al 34 graden aan …

25 juni: Heet en droog

Na een supernat 2024 gaat het in 2025 de andere kant op. Heel veel regen is er niet gevallen in de laatste weken terwijl de zon vaak op volle kracht schijnt. Het bos van de buurman is weer bijna een gewoon bos, de natte zone onderaan de heideheuvel is opgedroogd en onze megagrote poel heeft ongeveer zijn oude afmetingen terug.

Bijna niet voor te stellen dat de bank links van de poel enkele maanden geleden nog met zijn voeten in het water stond. De wilgen die lang aan de rand van de poel hebben gestaan, stonden vreemd verloren midden in het water. Gelukkig kunnen ze daar tegen. Netjes in het blad groeien ze nu als vanouds aan de oever. Veel droger hoeft het niet van ons maar daar hebben we helaas niets over te zeggen.

10 juni: Ongenode gasten

De eerste vlindertuiniers van de dag treffen een rommelige open plek bij het schuurtje aan. De daders zijn duidelijk: wilde zwijnen!

Op het tuinhek hangen de toegangsregels waarin bezoekers op rijm wordt gevraagd om zuinig op de tuin te zijn. ‘Wroet’regels zitten daar niet bij. Wél eindigt de poster met ‘We hopen dat je erg geniet van alles wat de Vlindertuin je biedt’. Dat hebben de zwijnen blijkbaar in hun oren geknoopt. Waarschijnlijk is de jacht naar insectenlarven nét onder de grasmat prima geslaagd.

Bij een rondgang door de tuin zien we veel meer sporen. Opzijgeschoven blokken hout, nog meer wroetsporen. Alleen in de siertuin lijkt het – tot nu toe – mee te vallen.
We hebben melding bij de gemeente gemaakt. Hopelijk is het een eenmalig bezoek geweest. Duimen maar.

31 mei: Hebbes

De beemdkroon bloeit. Dat is een eersteklas insectentrekker. De vlindertuiniers weten dat en de insecteneters ook. Stilletjes op een bloem, zit op 27 mei een krabspin te wachten op een lekker maaltje. Niet echt volgens het boekje trouwens want de witte spin valt behoorlijk op. Zou zo’n spin niet de kleur moeten aannemen van de omgeving zodat hij nauwelijks opvalt? Maar dat geldt misschien alleen voor bloemen met gele tinten … De hele schoolklas die op tuinbezoek is, bewondert de spin die écht in aanvalshouding gaat wanneer er een bij op de bloem landt.

Enkele dagen later is de bloem verdord en zit de spin er nog steeds. Hij heeft vast geen honger meer. Het leeggezogen karkas van een hommeltje zit ernaast. Een duidelijk geval van ‘Hebbes’!

20 mei: Bezoek op komst

Er komen een paar drukke weken aan. Kindermiddag, stempelpost bij de avondwandelingen, enkele klassen van De Wilderen. De handen moeten uit de mouwen! Met al dat bezoek is het namelijk wel fijn als de paden goed begaanbaar zijn. Op veel plekken heeft het onkruid nog maar smalle doorgangen overgelaten. De onderhoudsploeg, zij schoffelde voort!
Dan is een pauze (mét een verjaarstraktatie) dubbel en dwars verdiend.

6 mei: Nog fruitiger

De eerste vruchten zijn er al! Natuurlijk geen appels of peren, de ‘oogst’ komt uit onvermoede hoek. De boombank bij de heideheuvel heeft namelijk weer een mooie zwavelzwam. Aan de bank zelf is wel te zien dat zelfs het harde eikenhout niet het eeuwige leven heeft. Op het zitgedeelte schieten regelmatig zaailingen van berk en lijsterbes op. Varens doen het er ook goed. En dus elk jaar wel een prachtige zwavelzwam die indrukwekkend groot kan worden.

29 april: Fruitig

Het voorjaar raakt in de hoogste versnelling. Elke week zijn er nieuwe bloemen te bewonderen en zijn die van vorige week alweer uitgebloeid. Dit is de week van de brem en vooral van de appels. Hoewel 2024 geen succesvol appeljaar was – ze houden niet zo van hoog water – gaan enkele appelbomen in de overdrive. De meidoorns doen gezellig mee. De bijen weten er wel raad mee!

15 april: Bezet

In de Vlindertuin staan heel wat banken. Een uitnodiging aan alle bezoekers om eens lekker te gaan zitten en rustig te genieten van de omgeving. Eén bank kunnen we komend seizoen niet aanraden, namelijk de boombank tussen de twee stapelmuren bij de entree. De bosmieren hebben vorig jaar hun nest verplaatst van een stapel takken naar de bank. Rond één poot ligt nu een enorm nest. Het komt zelfs boven de bank uit! Rond de tweede poot willen ze niet achterblijven en is een extra nest(je) in aanbouw.
Prachtig om te zien maar wel geldt: bezet. Gelukkig zijn er nog veel meer banken.

8 april: Doe maar wild

Wat een voorjaarsweek! Dankzij het mooie weer is er alweer lentenieuws. De kers staat in bloei en ook de appelbomen beginnen.
Het officiële telseizoen is begonnen. Gelukkig mét vlinders. Natuurlijk zijn er vlinder-overwinteraars als dagpauwoog en citroentje. Daarnaast dienen de pop-overwinteraars zich aan. Met name het koolwitje.
Voor wie denkt dat vooral alle aanplant voor vlinderbezoek zorgt, is het misschien een teleurstelling. Wilde bloemen hebben vaak een streepje voor. Kijk maar eens goed naar de paardenbloemenfoto. Zonde om te maaien …

26 maart: Laagbijdegronds

Na een paar zonnige, warmere dagen schiet de natuur vooruit. De wilgenkatjes, een week geleden nog vol stuifmeel, liggen grotendeels uitgebloeid onder de bomen. In plaats daarvan zijn er steeds meer bloemen in de perken te zien. Bijvoorbeeld longkruid, en blauwe druifjes. En natuurlijk de bloemen die volgens hun naam bijzonder vroeg zouden moeten bloeien, en in werkelijkheid ietsje later zijn: primula’s!

18 maart: Bloemenzee

In het vroege voorjaar oogt de tuin nogal kaal en kleurloos. Zeker in 2025, waarin de natuur niet zo snel van start is gegaan als in de laatste jaren.
Maar er is wel een bloemenzee! Hiervoor moet je alleen omhoog kijken. De wilg in het struweel bloeit uitbundig en ook bij het bijenhotel zitten de katjes barstensvol stuifmeel. Dat is goed nieuws voor de bijen.

11 maart: Slijtage

‘s Winters slijt alles harder. Daarom zetten we de informatiebordjes tussen oktober en april altijd binnen. Het tuinmeubilair kan wel een stootje hebben en blijft buiten.
Maar zelfs de robuuste boombanken kunnen de moed opgeven! Eén van de banken bij het schuurtje is geknakt. De andere banken zien er nog goed genoeg uit. Toch zullen we ze binnenkort zorgvuldig uittesten want erg gastvrij staat het natuurlijk niet.

25 februari: Oranjetipje

Een oranjetipje in februari? Dat is wel heel erg vroeg. Het is dan ook een nepperd. Beetje verstopt in de nok van het algemene infobord.
Daarom moet hij juist op de foto. Zo’n verstopte vlinder die er altijd is, is een ideaal zoek-item voor de nieuwe speurtocht die ontwikkeld wordt voor de kindermiddagen. Komt dat zien in april!

18 februari: Winters

Na een regenachtige dinsdag, waarop de vlindertuiniers lekker thuis zijn gebleven, is het nog maar eens een keer winters. Het laagje ijs op de poel is helaas niet dik genoeg om op te lopen. Wel mooi!

Net als twee weken geleden gaan we bovengronds aan de slag. Kardinaalsmutsjes genoeg om weg te knippen, de hazelaars worden gesnoeid en in de siertuin kan ook wat uitgebloeid spul weg. De koffie- en theepauze doen we op het allerzonnigste bankje in de tuin. Wat is het hier toch prachtig, zelfs in de winter.

4 februari: Bovengronds

In de laatste dagen heeft het telkens ‘s nachts gevroren. Een piepklein beetje winter! Op dinsdagmorgen zit de temperatuur rond het vriespunt. Prima werkweer, maar niet om de grond in te gaan.
Dat is geen probleem. Er zijn nog genoeg gaatjes te boren in het bijenhotel en in het struweel kunnen de brandnetels en jonge kardinaalsmutsen weggehaald worden. Zo komen we de ochtend prima door.

En kijk: de eerste krokussen zijn alweer bovengronds.

28 januari: Wegwerken en toevoegen

De meidoornhaag is half gesnoeid. Vorige week was daarbij de helft van de takken blijven liggen. Die ruimen we vandaag nog netjes op. Monique komt kijken of het tuinwerk ook iets voor haar is, en steekt meteen de handen uit de mouwen. We mogen haar toevoegen aan de vrijwilligerslijst. Welkom Monique!

Een andere toevoeging: nieuwe nestelmogelijkheden in het bijenhotel. Tussen de gaatjes die vroeger in de houtblokken zijn geboord – en inmiddels bewoond zijn (geweest) – is nog ruimte genoeg om nieuwe gaten te boren. Kon de woningnood voor mensen ook maar zo makkelijk worden opgelost.

14 januari: Winterwerk

Zelfs in de niet zo strenge winters van tegenwoordig zit de vorst wel eens in de grond. Maar zelfs dan is er werk aan de winkel in de tuin. Snoeien!
De meidoornhaag heeft een flinke opknapbeurt nodig. Hij neemt steeds meer zon uit de tuin weg en mag een heel stuk lager. Netjes volgens de regels doen we in 2025 de helft. Zover komt het vandaag niet. Geen nood want er volgen nog dinsdagen genoeg voordat de voorjaarswerkjes aan de beurt zijn.

En verder: genieten van de wintersfeer in de tuin.

10 januari: Wit!

Dit is een week vol weersvariatie. De week begon met storm, kende daarna een paar kalme, saaie dagen en eindigt met sneeuw. Niet veel, maar wél mooi!

(Foto’s: Rineke)

7 januari: Stormschade

Gisteren heeft het fors gewaaid. De inschatting was dat dit voor de tuin niet veel gevolgen zou hebben, want alle zwakkere bomen hebben al eerder het loodje gelegd. Dat klopt!
Toch is er nog wel iets te doen: bijna alle gelamineerde A4’tjes die aan het hek hingen, zijn losgewaaid en ook de invulformulieren voor de speurtocht zijn weg. Klein bier natuurlijk. Thuis even de printer en het lamineerapparaat aan het werk zetten en hup, ‘s middags is de tuin weer gastvrij voor iedereen. Op naar een mooi nieuw vlinderjaar.

2024

11 december: Hiep hiep hoera!

Voor wie het nog niet weet: 7 december is Nationale Vrijwilligersdag. In de gemeente Waalre worden rond die datum elk jaar de vrijwilligerspenningen uitgereikt, bedoeld voor vrijwilligers die zich in Waalre al langere tijd inzetten voor de gemeenschap.

22 stuks waren er te vergeven op 6 december en één ervan is voor onze supertuinier Rineke! Al sinds de oprichting van de Vlindertuin (in 2003) is zij er bijna elke dinsdagmorgen om in de siertuin te werken. Regelmatig komen er plantjes uit haar eigen tuin onze kant op, zodat de Vlindertuin steeds gevarieerder wordt. Al heel veel instromende nieuwe vrijwilligers heeft zij ingewijd in de kneepjes van het vak. Daarbij is haar fototoestel nooit ver weg. Alle grote en kleine gebeurtenissen in de tuin legt zij vast.

Rineke, gefeliciteerd met deze welverdiende penning, en blijf nog lang bij de tuin!

(Op 6 december was Rineke verhinderd. Daarom hebben enkele IVN-bestuursleden de penning op 11 december bij haar langsgebracht.)

3 december: Fruit

Nogal wat fruitbomen hebben fors last gehad van de nattigheid. De appelboom achter het schuurtje (opgegroeid uit een weggegooid appelkroos) heeft het niet overleefd, idem het sierappeltje bij de zitkuil. Enkele andere fruitbomen in de siertuin hadden evenmin een florissant jaar. Dat is een gemis want met name in de bloeitijd zijn fruitbomen in trek bij veel insecten.

Daarom heeft Bernard vijf nieuwe fruitbomen gekocht. Een wilde pruim, twee oude appelrassen (Princesse noble en Roter König) en twee historische peren (Gieser Wildeman en Concorde). De wilde pruim krijgt een nieuwe stek naast het schuurtje. Zou-ie volgend voorjaar al bloeien? We houden het in de gaten.
De andere vier worden nog even ingekuild. Die komen binnenkort op hun plek.

Meer foto’s

24 november: Daar gaan we weer

Afgelopen week is er weer zo’n 78 mm regen gevallen bij ons in de buurt. Dus de omgeving van de Vlindertuin begint al weer aardig op de afgelopen winter te lijken …

(foto’s: Harry)

11 november: Kleuren

Het herfstweer is – zoals het toch hoort? – behoorlijk wisselvallig. Soms zonnig en bijna warm, dan weer regenachtig met windvlagen. Niet altijd weer om eens lekker in de tuin te gaan werken! Vandaag laat de natuur zich van z’n prachtigste herfstkant zien. Zon op het bos, hoe mooi wil je het hebben?

30 oktober: Het driewerfst

De oudere jongeren onder ons zullen ‘m misschien wel kennen: wat rijmt er op herfst? Euhh, euhh, dat valt dus niet mee. Maar drs. P wist het (destijds) wel: het driewerfst! Vandaag driewerf hoera voor een prachtige zwam op de houtstapel, de kroontjesknotszwam. Een paar jaar geleden al te vinden op de resten van een populier en mét het hout verkast. Ja, het is nu echt herfst.

17 september: Hooimaand

Huh, hooimaand? Bij de boerenmaandennamen staat juli bekend als hooimaand. In de Vlindertuin komen we daar pas in het najaar aan toe. Rond de poel is het ook lange tijd veel te nat geweest om te maaien. Maar het water is al een paar weken echt aan het zakken, en dus grijpt Bernard zijn kans.

27 augustus: Bankje AAN het water

Eindelijk is het zover, het water begint in en rond de vlindertuin wat te zakken. In de ‘zitkuil’ is de bodem modderig maar weer zichtbaar. In het moerasbos van de buren komen kleine eilandjes tevoorschijn. En … aan de oostkant van de grote poel is het bankje IN het water weer een bankje AAN het water geworden. Mits je op laarzen komt.

23 juli: Slakkenfruit

Ondanks het vreemde (kletsnatte) weer en de slakkeninvasie bloeit er momenteel van alles in de tuin. Dat trekt gelukkig ook vlinders aan! Vooral dagpauwogen, citroentjes en koolwitjes vliegen met plezier op bijvoorbeeld majoraan en centaurie.

Atalanta’s en gehakkelde aurelia’s doe je vaak een genoegen met wat rottend fruit. En de slakken, die zijn er dus ook dol op …

14 juli: Nog steeds natte poten

Er zitten af en toe leuke zomerse dagen tussen de vele nattere exemplaren. Dan vliegen er weer vlinders, want de vlinderdip is voorbij. In het siertuingedeelte lijkt het op zulke momenten bijna normaal. Totdat je naar de poel loopt … wie hier op het bankje wil genieten van het uitzicht moet een stukje zwemmen!

5 juni: Geen vlinders, geen kinders …

Eind mei, begin juni valt tegenwoordig de vlinderdip. Een kindermiddag in die periode heeft het best een ander diertje van de maand! Dus hebben we gekozen voor bijen en hommels. Zoals altijd, neemt Christine dan allerlei imkerspullen mee. Als hobby-imker kan ze heel veel en ontzettend interessant vertellen over ‘haar’ honingbijen. Daar kunnen de andere kindermiddagvrijwilligers ook veel van opsteken.

Het weer is goed, dus we verwachten best wat bezoekers. Het duurt wel even voordat de eersten zich aandienen! We hadden op wat meer aanloop gerekend want er is genoeg reclame gemaakt. Daar moeten we nog eens over brainstormen. In de tussentijd profiteert de tuin. We gaan toch niet met z’n vieren lui afwachten totdat er iemand komt. Tuinwerk genoeg te doen. Zo is aan het eind van de middag het ‘hoge perk’ onkruidvrij. “Ieder nadeel heb z’n voordeel.”

29 mei: Reclame voor onszelf

Zoals elk jaar worden in 2024 weer de Avondwandeltochten georganiseerd in Waalre. Eén van de organisatoren – niet geheel toevallig ook IVN-vrijwilliger – heeft op dinsdag de route langs de Vlindertuin gelegd. Dat vindt hij een mooie gelegenheid om reclame te maken voor onszelf. Groot gelijk!

We brainstormen eens en besluiten om bij de poort wilde-bloemenzaad uit te delen dat de deelnemers thuis in eigen tuin (of in de omgeving daarvan) kunnen zaaien. QR-code van de Vlindertuinpagina op de site erbij, dan moet het lukken met de bekendheid. Want gek genoeg zijn er na meer dan 20 jaar tuin en talloze artikelen in De Schakel nog veel Waalrenaren die geen idee hebben dat de Vlindertuin bestaat.

Met 160 porties zaden vatten we post. De stempelaars van de Scouting houden ons gezelschap. Alleen … het weer had toch wel wat aangenamer mogen zijn. Twee uur lang staan we in de regen. De zaden worden dankbaar in ontvangst genomen dus wie weet, zie we sommigen van de wandelaars nog eens terug in de tuin! Bij beter weer vanzelfsprekend.

22 mei: Bezoek

Tijdens de vlindertellingen was er de laatste weken niet bijzonder veel te zien. Vroege vlinderdip? De tuin bloeit hier en daar toch best leuk, daar mag het niet aan liggen. Het laatste longkruid, veel soorten ooievaarsbek en de eerste bloemen van de beemdkroon. Allemaal planten waar slakken (gelukkig) niet van houden. Hielden die beestjes maar van zevenblad!

Na een paar uurtjes onkruid plukken gaat het gereedschap de berging in. De tuin is er weer wat op vooruit gegaan. En dan … fladdert ze ineens voorbij. Dankjewel miss Koninginnenpage! Welkom, welkom.

15 mei: Niet van suiker

Na een paar zomerse dagen begint ook de kindermiddag-dag met heel behoorlijk weer. Totdat … de kindermiddag start. Eerst drupt het een beetje, dan komt er een echte bui. Toch laten de kinderen ons niet in de steek. Zes stoere natuurvorsers – en hun (groot)ouders – gaan gewoon lekker de tuin ontdekken. De vlinder is het beestje van de maand. Dat gaat ‘m niet worden vanmiddag. Wel worden er prachtige vlinders geknutseld en gaan er plantjes en zaden mee naar huis. Heel gezellig!

23 april: De laatste houtjes

De laatste loodjes … eh … houtjes van de houtstapel komen aan de beurt. Onder een mooi maar koud zonnetje steken Bernard en John de handen maar weer eens flink uit de mouwen. Het bijna verteerde hout gaat richting composthoop en alles wat nog redelijk stevig is, wordt opnieuw opgestapeld. Deze klus is sinds de opening van de tuin nooit eerder gedaan, dus we kunnen opnieuw 20 jaar vooruit.

Op andere plekken in de tuin wordt ook hard gewerkt, aan karweien die zeker NIET pas over 20 jaar weer hoeven te gebeuren. Volgende week, op z’n hoogst volgende maand zal er opnieuw zevenblad en kweekgras genoeg in de borders staan om ons bezig te houden. Maar o, wat is het heerlijk om bij mooi weer wat te tuinieren.

9 april: Vandalen?!

Prima weertje om in de tuin te werken, er is nog veel te doen. Enkele dagen geleden mailde een bezorgde vrijwilliger rond dat er misschien vandalen bezig waren geweest in de tuin. De houtstapel was half afgebroken! Daar zaten Bernard en John, met hun goeie gedrag! Gelukkig kon er een geruststellend mailtje retour: geen sprake van vandalisme, dit is gepland onderhoud. Ook vandaag is de klus niet afgekomen maar er zit wel flink schot in. Binnenkort zal de stapel minder hoog zijn maar een stuk stabieler.

Wél echte vandalen zijn elders in de tuin bezig. Dankzij het vochtige weer is dit het gedroomde voorjaar voor (naakt)slakken. De grote pol smeerwortel bij de ‘composthoop’ heeft nauwelijks blad. Allemaal slakkenvoer! Hetzelfde geldt voor de drie nieuwe planten van het koninginnenkruid. Nét gekocht en nu al bijna kaal. Met wat gaas eromheen proberen we de vandalen buiten te houden. Het is zeer de vraag of dat lukt …

2 april: Goed opruimweer

Het vlinderseizoen is begonnen maar vlinders laten zich vandaag niet zien. Dik bewolkt, en later op de ochtend wordt regen voorspeld. Toch gaan we even flink aan de slag. Bernard en John maken een begin met een volumineus karwei. De houtstapel in de buurt van de picknickbank is behoorlijk aan het verzakken. Er moet opnieuw gestapeld worden en tegelijk kan het écht vermolmde hout ertussenuit gehaald worden. Dat is ook een beetje een ontdekkingsreis want wat heeft zich allemaal in de houtstapel verstopt? De amfibieën in ieder geval niet (maar die zijn misschien allemaal ontwaakt en op vrijersvoeten?). Een hoornaar-koningin en een kniptor horen bij de oogst.

Dode plantenstengels en dor eikenblad zijn nog steeds niet uit alle perken weggehaald. Het wordt nu echt tijd want het frisse groen schiet uit. Dat is ook te zien bij onze ‘100 jaar Waalre’-kornoelje. Geen bloemen nog dit jaar maar wel aandoenlijk frisgroen blad.

26 maart: Bijna vlinderseizoen

Volgende week is het al april, en dat betekent: de start van het vlinderseizoen. Dus wordt er nog even flink gewerkt in de perken. Eikenblad wegharken dat toch niet goed verteert, dode stengels uit de vaste planten halen. We schieten aardig op maar helemaal af komt het niet. Niet erg, ook in april moeten we immers wat te doen hebben.

De laatste week van maart is ook de tijd dat de informatiebordjes weer uit de schuur gehaald moeten worden. Op een paar na – die nog in reparatie zijn – staan ze weer op hun plek. Ondanks markeringen valt het soms niet mee om de paalgaten in de tuin te vinden! Gelukkig hebben de plastic bekers die de gaten afdichten hun nut bewezen. Toch mooi één klein padje gered dat in een beker de winter heeft doorgebracht.

19 maart: Tuutuutuutuut!

Vorige week een verhaaltje over de planten in de tuin en nu eens iets over dieren. De titel zegt het al (voor degenen onder ons die actieve herinneringen aan de jaren 60/70 hebben): mieren! Niet één maar talloze Juffrouws Mier hebben het druk-druk-druk rond de mierenhoop bij de stapelmuurtjes. Ja, de bosmieren zijn duidelijk wakker en maken zich op voor een heel nieuw seizoen. Net als de vlindertuiniers!

(Video van Bernard)

12 maart: Lenteboden

Natter dan ooit, komt het voorjaar toch met rasse schreden nader. Vaste planten en onkruid komen alweer vrolijk boven de grond. Vandaag leggen Bernard en John de laatste hand aan het fatsoeneren van de ‘composthoop’. Door al het tuinafval op te stapelen langs de randen, hebben we in het midden flink ruimte voor alles wat we in dit groeiseizoen uit de tuin gaan halen. Dat zal waarschijnlijk weer héél véél zijn.

De blauwe druifjes en het longkruid bloeien in de perken. Deze laag-bij-de-grondse tuinbewoners vallen niet erg op. De bloeiende sleedoorn doet dat wél. Op de rand van siertuin en grasland staan de struiken als witte wolken te pronken. Wat zijn het toch schattige bloemetjes. Ja, de lente komt er echt aan!

13 februari: Kleddernat

Het is super werkweer. Niet erg koud, zonnetje erop. Vlinders laten zich nog niet zien, vandaag hebben we een vogeltuin. Bij elke noeste vlindertuinier lijkt zich een hongerig roodborstje op te houden (of is het er toch maar eentje, die zich een slag in de rondte vliegt?). Ergens hoog in de bomen roffelt een bonte specht. Jahaa, gespot! Tijdens de koffiepauze cirkelen twee buizerds boven de tuin. Het broedseizoen komt er aan … Tot slot best bijzonder: een overvliegende ooievaar!

Een paar dagen geleden heeft het nog maar eens flink geregend. De poel achterin de tuin is al lang voller dan vol, het bos van de buren krijgt mangrove-trekjes. Tot ieders verbazing staat er zelfs in de zitkuil een plas water. Dit hebben we echt nog nooit meegemaakt. Wat een nattigheid.

(Foto: Bernard)

30 januari: Bijna voorjaar

Weinig zon maar ook weinig kou. Eigenlijk kan er al zonder jas getuinierd worden. Er fluiten allerlei vogeltjes en kijk: de eerste krokussen, ze zijn er weer. In het najaar hebben we geen bloembollen/knollen in de grond gestoken. Deze bloemen zijn dus van krokusknolletjes die overgebleven zijn. De konijnen hebben ze niet gevonden!
Opvallend is wel dat overgebleven krokussen voornamelijk lila van kleur zijn. Alhoewel … er staan ook gele tussen. Laat het voorjaar maar komen.

23 januari: Zoet (geweest)

Wat hebben we een tijd niet gewerkt in de tuin. Drukke decembermaand, te nat, te koud.
Vandaag is het zowaar heerlijk tuinweer en dus kriebelen de vingers. Daarbij ontdekt Bernard een onopgemerkte verrassing. Sinterklaas is langs geweest! Hij heeft voor de hele onderhoudsploeg iets lekkers achtergelaten. Slimme vent, goed afgesloten in een doos. De muizen hebben niet kunnen profiteren. Mmmm! Dankjewel Sinterklaas.

16 januari: Winterwonderland

Dagvlinders en heel veel andere insecten zijn in winterrust. Ze geven het goede voorbeeld aan de onderhoudsploeg van Vlindertuin Waalre! Toch kunnen veel vrijwilligers het niet laten: de handen uit de mouwen worden gewoon vervangen door de voeten in de wandelschoenen.

Want o, wat is de tuin eigenlijk mooi als hij voorzien is van een wit dekje. Er zijn prachtige details te zien, als je goed kijkt naar de kale takken van bomen, struiken en vaste planten.

De grote poel achterin de tuin is nu met recht ‘grote’ poel. Het water staat tot aan de bank, dit is in het hele bestaan van de tuin nog niet gebeurd!

Meer foto’s (van Harry, Jos en Rineke)

9 januari: Vorstverlet

Op 2 januari hadden we nog kerstvakantie. Met het bekende, regenachtige eindejaarsweer. Hoe anders is het een week later.

Koning Winter is op bezoek en heeft flinke nachtvorst meegenomen. Hoewel de zon aan de hemel straalt, is het eigenlijk geen weer om in de tuin te werken. Genieten van een winterse wandeling, of van warme chocomel bij de kachel, is een beter idee. De tuin is nu wel fotogeniek!

(Foto’s: Rineke)

2023

31 december: Volle bak

Rond de feestdagen neemt de onderhoudsploeg meestal vrijaf. Zeker als het ook nog eens zo regenachtig is! Dat betekent niet dat de tuin vergeten wordt. Zo af en toe maakt iemand nog eens een ommetje en kijkt hoe de boel erbij ligt.

Vanwege de regen doen de watertjes in de tuin het méér dan goed. De poel achterin de tuin staat weer eens op het niveau van begin 2013.
Dus ‘volle bak’ in het mailtje dat rondging. We zouden er zelfs een Nieuwjaarsduik kunnen nemen, kwam als antwoord. Waarna weer iemand anders kikkers met een warme Unox-muts aan de foto toevoegde.

Een goed en natuurrijk 2024 gewenst!

(Foto’s: Rineke en Harry)

25 november: Gele kornoelje

De plantdag voor de actie Waalre100Bomen is aangebroken! Vanaf 10 uur ‘s morgens kan het boompje bij het Huis van Waalre worden afgehaald. We hebben van tevoren keurig een plantgat gemaakt en een kruiwagen vol uitgegraven grond staat in het schuurtje te wachten.

Stipt op tijd krijgen we de boom plus een zak aanplantgrond aangereikt. Daarna is het planten zelf een fluitje van een cent. Bordje erbij ter herinnering, en nu maar duimen dat de kornoelje aanslaat. Wie weet kunnen we al binnen een paar maanden de gele bloesem zien! Leuk voor de eerste bijen en hommels in het voorjaar.

14 november: Padversperring

Zo af en toe kan het flink waaien! De schade in de Vlindertuin is tot nu toe beperkt gebleven tot wat losgewaaide takken. In het bos is deze dinsdag meer aan de hand. Daar is vlakbij de Blokvenlaan een boom over het pad gegaan. De vrijwilligers kunnen alleen via de mountainbikeroute bij de tuin komen.

Zodoende gaan de handen uit de mouwen. Bernard en John nemen de zaag ter hand en maken het pad keurig vrij. Service voor de gemeente!

24 oktober: Nog steeds zwamtijd

Er is sinds de vorige onderhoudsdag weer heel wat regen gevallen! Zo wordt de tuin steeds meer een paddenstoelenparadijs. Behalve de houtzwammen steken allerlei andere familieleden de kop op. Dit is toch wel heel mooi …
Niet echt zeldzaam maar nog niet zo vaak gezien in de tuin: inktzwam en stinkzwam. Voor het luchtje van de laatstgenoemde zijn we trouwens te laat. De donkere prut met sporen (die zo kan stinken) is er al door vliegen afgehaald.

17 oktober: Verstopt

Aan de temperatuur is het nauwelijks te merken geweest, maar het is al bijna een maand herfst. De bladverkleuring moet nog op gang komen en planten als de Oost-Indische kers staan er ‘zomers’ fleurig bij. Het herfsttintje komt gelukkig van de paddenstoelen.
Hoe snel kan dat gaan: op de stammetjes die eerder dit jaar nieuw in de zitkuil zijn gezet, zitten al de eerste elfenbankjes. Samen met allerlei andere zwammen zullen zij ervoor gaan zorgen dat over enkele jaren de wand opnieuw vervangen moet worden.

Een beetje verstopt – half onder de ‘Flintstone’ banken – zitten prachtige paarsachtige kleine zwammetjes. Google Lens noemt ze Grote bloedsteelmycena. Groeit onder andere op dood eikenhout, dus een dikke kans dat Google gelijk heeft.

23 september: Op naar de honderd

Morgen Open Dag, er is van alles te doen ter voorbereiding. Al bij het hek klinken kinderstemmen. De leden van het Jeugd IVN Veldhoven-Eindhoven-Vessem zijn druk aan het speuren in de tuin. Doel van vandaag: 100 soorten ontdekken en benoemen. Ze zitten al rond de dertig.

Oei, een beetje onhandig is dit wel. Waar wij de tuin blinkend willen hebben voor de Open Dag, is voor Jeugd IVN’ers natuurlijk het keren van hout en stenen het spannendst. Aan de andere kant, het is ook wel leuk dat onze tuin als doel is gekozen.

Het verzamellijstje ploft een paar dagen later in de mailbox. Respectabel: Bruine kikker, Boerenknoopje, Witte koekoekshommel, Atalanta, Gewone tuinslak, Akkerhommel, Honingbij, Rode wegslak, Pluimvoetbij, 7 stippig lieveheersbeestje, Herfstbaldakijnspin, Compostworm, Klein koolwitje man, Haftenlarve, Rode bosmier, Groene vleesvlieg, Steekmug, Gyromasters rhombea, Lichte aardslak, Gewone sachembij, Pimpelmees, Roodborst, Bont zandoogje, Blinde bij, Zwarte dennenhoutwesp, Schaatsenrijder, Grote Bladsnijder, Kleine bijvlieg, Gewone pendelvlieg, Dambordvlieg, Grote zwartschild, Kleine watersalamander, Alpenwatersalamander, Variabele waterjuffer, Gewone pad, Duizendpoot, Gammauil.

Bedankt voor jullie bezoek, we hopen dat jullie genoten hebben van de tuin!

19 september: Spic&Span

Zelden is de tuin zo netjes als in de week vóór een Open Dag. Het idee (of de vrees?) dat bezoekers het maar een rommeltje zullen vinden, zorgt ervoor dat we de handen extra uit de mouwen steken. Zo viel het op dat de verf van het informatiebord nogal bladderde. Opgelost door twee noeste schilders!

Ook het bijenhotel is tiptop in orde gemaakt. De vakken met riet en bamboe – waar vogels zo graag aan peuteren omdat ze dol op bijenlarven zijn – zijn opnieuw gevuld en geplaatst. Helaas, vogels: aan de achterkant is alles aan elkaar gelijmd. Een losse stengel krijg je er niet zomaar meer uit.

8 september: Binnenkort Open Dag

In 2023 vieren we ons 20-jarig bestaan, o.a. met een Open Dag. Over ruim twee weken gaat het gebeuren. We duimen maar dat tegen die tijd het mooie weer nog niet voorbij is.

Om alvast een tipje van de sluier op te lichten: bezoekers zullen op 16 punten informatie krijgen over de tuin en haar bewoners, mee kunnen doen aan activiteiten of vernemen dat het IVN nog veel meer doet dan een vlindertuin bijhouden. Voor jong en oud wordt het een interessante en leuke middag. Entree is gratis! Kom langs op zondag 24 september tussen 13.00 en 16.00 uur.

16 augustus: De ideale vlindertuin

Veel bezoekers van de afdelingswebsite weten de vlindertuin(pagina) goed te vinden. Jaar na jaar staat deze in de top-10 van best bekeken pagina’s.

Online bezoekers komen blijkbaar ook wel eens uit Vlaanderen want via-via kwam dit verzoek binnen:
“We gaan een kleine tentoonstelling maken van de vlindercollectie bakken. We vertellen aan de hand van deze bakken het biodiversiteitsverhaal van de dagvlinders van Vlaanderen. Het laatste infobord eindigt met tips voor de ideale vlindertuin. Op de website van IVN kwam ik een ideale foto voor dit infobord tegen (zie bijlage). Graag zouden we deze foto willen gebruiken voor de tentoonstelling. Zouden jullie kunnen navragen bij wie we deze foto in juiste grootte kunnen bekomen. Op de foto zullen enkele woordjes uitleg worden geplaatst.”

Goh … de IDEALE vlindertuin … we voelen ons vereerd! Enne, het gaat om onderstaande foto:

7 augustus: Wat vliegt daar?

Aan voorbij vliegende vlinders, hommels en libellen zijn we gewend. Ook vogels als winterkoning en roodborst zien we regelmatig langskomen. Maar vandaag hebben we een heel andere bezoeker: een drone waarmee een luchtopname van de Vlindertuin gemaakt wordt (Wouter, bedankt!).
De opnames zijn goed gelukt en zullen worden gebruikt voor een speciale vlindertuin-promotie. Rond de Open Dag op 24 september volgt meer nieuws!

4 juli: Hoog bezoek

Die titel is wel vaker gebruikt voor een vlindertuin-nieuwtje. Meestal ging het dan om een koninginnenpage. (Trouwens, die hebben we in 2023 nog niet gezien, helaas.)
Deze keer geen koningin. Net als in 2022 is er een keizersmantel langsgekomen! Vooral de majoraan is bij deze vlinder favoriet. Ook andere vlinders zoals koolwitjes en citroentjes zijn er dol op. De vlinderdip is duidelijk voorbij.

27 juni: Watermonsters

De temperatuur is weer terug naar een beetje normale waarde. We beginnen daarom ook weer ‘normaal’ om 10 uur. Bernard loopt met iedereen de klussenlijst door. Inmiddels is er al heel wat achterstallig onderhoud verricht, zoals aan de zitkuilpaaltjes, en aan het hek om de moestuin. Wat nog wel moet worden toegevoegd, is een lik verf voor het schuurtje en het grote infobord.

Vandaag is ook geschikt voor een potje burgerwetenschap. Natuurlijk doen we daar al jaren aan: voor de wekelijkse vlindertelling hebben we immers nooit een speciale opleiding gevolgd. Maar nieuw is de actie ‘Vang de watermonsters’. Met materiaal van stichting Natuur en Milieu kun je de kwaliteit van een klein watertje in de buurt testen. Zodoende komt de grote poel in de Vlindertuin in beeld.
Bij het onderzoek hoort o.a. een watermonster (per post te verzenden; de analyse gebeurt in een professioneel lab), een beoordeling van de plantengroei en het turven van waterdiertjes. Jammer dat amfibieënlarven niet meetellen want er zitten heel veel salamanderlarven in het water! Dat zijn echte vleeseters. Toch hebben ze de poel niet leeggegeten want er komen nog allerlei andere waterbewonertjes naar boven. Veel watervlooien, schrijvertjes, bootsmannetjes en haftenlarven. Zelfs een jufferlarve die zich net niet goed genoeg verstopt had tussen de waterplanten.
Wat is waterdiertjes scheppen toch een leuke activiteit.

20 juni: Pauze

Het is nog steeds heet en droog! Het grootste deel van de werkploeg staat dus opnieuw om 9 uur in de startblokken. Maar: weer om je heel erg druk te maken is het natuurlijk niet. Het is wel fijn om te zien dat de vlinderdip op z’n eind lijkt te lopen. Citroentjes, koolwitjes en een enkele kleine vuurvlinder komen op bezoek.
Dit is typisch een dag voor een lange koffie/thee/waterpauze. Gezellig met z’n allen onder de parasol. Op één vrijwilliger na zijn we compleet.

13 juni: Welkom

Het is heet en droog! Van tevoren worden er wat mailtjes uitgewisseld binnen de onderhoudsploeg. Voorstel is om een uur eerder te beginnen, zodat we kunnen profiteren van de ochtend’koelte’. Daar staan we dan, om 9 uur. Sommige banken moeten nog een keer in de beits. Daar is het prima weer voor. Verder gaan we weer eens uitgebreid schoffelen. Het is voor onszelf én voor bezoekers wel handig als je over de paden kunt lopen!

Harry wijst ons op de entree. Niet iedereen had het uit zichzelf gezien – maar de ‘welkom’-bloemen en -vlinders hebben een mooie opfrisbeurt gekregen. Dat ziet er weer gastvrij uit!

10 mei: Bouwvakkertje

Vandaag staat de eerste kindermiddag van het seizoen op het programma. De weersvoorspelling is helaas niet goed, met zelfs kans op onweer. Maar daar moet je niet blind op afgaan! Want vanaf het opbouwen rond half 2 is het nagenoeg droog en komt de zon ook nog regelmatig kijken. Helaas, de ‘klanten’ komen niet. Die hebben al andere dingen bedacht voor de vrije woensdagmiddag. De begeleiders kunnen daarom uitgebreid bijpraten. Zakjes met zaden vullen voor het hele seizoen, tassen extra controleren, Harry vertellen hoe de speurtochten in elkaar zitten.
Ook een kijkje in de tuinnatuur mag niet ontbreken. We zien citroentjes maar hé: wat vliegt daar telkens rond het informatiebord? Onder het afdak is een nestje in aanbouw. Van een winterkoning, och wat lief. Bij het onderhoud zullen we de komende tijd in de gaten houden of het bouwvakkertje een bewoonbaar huis heeft gemaakt.

2 mei: Tot moes

Achterin de siertuin ligt een klein stukje moestuin. Niet voor productie; het is vooral bedoeld om vlinders als koolwitjes en koninginnenpages te lokken. Bijvoorbeeld witte kool, venkel en worteltjes wachten er op hongerige rupsen.
Om te voorkomen dat de konijnen met het rupsenvoer aan de haal gaan, is dit stukje tuin zorgvuldig omheind. Jaren geleden is er kleinmazig gaas gezet. Het gaas is nog altijd redelijk maar de palen zijn op eentje na gesneuveld. Het nieuwe materiaal (inclusief gaas) staat al lange tijd in de schuur te wachten. Vandaag is de dag, met 5 m/v aan de slag!

Het oude gaas is snel weg. De palen stribbelen nog wat tegen (ondergronds is wat achtergebleven …). In no time zijn we toe aan de koffiepauze en is wel duidelijk dat het nieuwe hekje vandaag niet af komt. We moeten tevreden zijn met de geplaatste palen. Volgende week de tweede fase.

25 april: Wie een kuil graaft … (slot)

Nog één stukje, en dan zijn de paaltjes van de zitkuil allemaal vervangen. Het zijn de kortste paaltjes en dat is maar goed ook. Het voorraadje eigen snoeihout is op. Jos gaat in de tuin op zoek naar takken die nog afgezaagd kunnen worden, en dat valt niet mee nu de groei er overal zo duidelijk in zit.
Maar toch, net na de pauze kan de grond bij de laatste paaltjes aangestampt worden. Nog even aanharken en dan genieten van het resultaat!

18 april: Wie een kuil graaft … (2)

Prima werkweertje: niet heel zonnig maar wel droog en niet koud. De handen gaan opnieuw uit de mouwen bij de zitkuil. Het diepste stuk, het meest kwetsbaar wanneer er veel stammetjes uit/omvallen, knapt zienderogen op. Als er wordt teruggewerkt naar de toegang tot de kuil, komt onverwacht ook de ‘aankondigingspaal’ naar beneden. Zelfs eikenhout houdt het dus niet eeuwig uit.
Het gedeelte boven de grond ziet er nog best bruikbaar uit. Jos en Bernard nemen daarom – gesteund door Eleanor – de zaag ter hand en korten de paal wat in. Ondertussen haalt John het verrotte hout uit de grond. Resultaat: weer een mooie ‘aankondigingspaal’ maar dan op kinderhoogte. Moet kunnen.

11 april: Wie een kuil graaft …

Het graafwerk is al jaren geleden gedaan: de ‘zitkuil’ in de tuin stamt uit 2006. De rand is afgewerkt met houten paaltjes. Leuk gezicht, bron voor paddenstoelen maar ook onderhoudsgevoelig. Het hout verteert en daardoor breken de paaltjes op den duur af.
Het is hoog tijd voor de vierde herstelronde! Een spa komt er nauwelijks aan te pas. Zaag en grondboor des te meer. Het snoeihout uit eigen tuin wordt op maat gemaakt en daarna in de grond gestoken. Met vier vrijwilligers schiet het werk goed op. Nog zo’n mooie dinsdagmorgen en daarna kan de kuil weer een aantal jaren mee.

4 april: Vlindervriendelijke seizoensstart

Na een paar minder mooie weken start het vlinderseizoen in stijl! Nog niet erg warm maar wel enorm zonnig. Tijdens de werkochtend is het net te koud voor vlinders. Hommels zijn er al volop! (En ‘s middags zijn er inderdaad citroentjes en dagpauwogen te spotten.)
Met zulk weer jeuken de vrijwilligershanden. Er moeten nog dode stengels worden weggehaald in de siertuin, hier en daar wordt gesnoeid. Het dikke hout komt volgende week van pas – dan gaan we de zitkuil renoveren. Ook de informatiebordjes kunnen van stal.

Tijdens de pauze zit de picknicktafel bijna vol: 8 m/v sterk en dan missen we zelfs nog twee vlindertuiniers. We hoeven ons trouwens geen zorgen te maken dat we niets omhanden zullen hebben. Bernard legt een enorme klussenlijst op tafel (resultaat van het jaarlijkse vlindertuinoverleg). Er mogen nog wel 10 vrijwilligers bij.

21 maart: Houten randje

Net vóór 10 uur houdt het keurig op met regenen. Dat komt goed uit, want er is nog genoeg te doen in de tuin. Over een paar weken is het weer 1 april en start het officiële vlinderseizoen. Infobordjes en paaltjes moeten dus weer uit de schuur komen.
De afscheidingspaaltjes zetten is elk jaar een heel gedoe. Touw in de knoop, waar zitten de gaten ook alweer, en natuurlijk afgebroken exemplaren die lastig vervangen kunnen worden (omdat daarbij het verbindende touw los moet). Dat kan vast ook anders en de oplossing ligt gewoon langs het bospad. De laatste jaren zijn daar steeds meer stukken boomstam terecht gekomen. Die kunnen net zo makkelijk langzaam vergaan in de tuin!
Met hulp van kruiwagens en spierballen ziet het er na een paar uur sjouwen al heel anders uit.

19 maart: Snoepen

Een weekend met weinig wind en regelmatig veel zon! Het voorjaarsgevoel is bijna te ruiken. Dus óp naar de tuin voor een rondje genieten. De sleedoorn is in bloei. Bij de poel zijn parende padden te zien. Hommels zoemen rond de wilgenkatjes. Hé wat zit daar bovenin de wilg: een gehakkelde aurelia die ook wel een ‘slokje’ wilg wil. Nog niet eerder zo gezien. Dat stemt positief voor het telseizoen dat over een paar weken begint.

14 maart: Acht extra handen

Eigenlijk is het niet echt werkweer: het regent af en toe behoorlijk. Maar thuisblijven, dat gaat vandaag zomaar niet! Om 10 uur staan er namelijk 4 leerlingen van het Huygenscollege (uit Eindhoven) voor de poort …

Het gaat om een les Burgerschap, waarbij een soort stage-opdracht hoort. Een paar uur vrijwilligerswerk, waarvoor Selma, Mara, Anna en Austin de Vlindertuin hebben gekozen. Hun projectonderwerp is eigenlijk Herbebossing. Tja, daar doet de Vlindertuin niet zo heel veel aan. Zon!, dat willen de vlinders en dus moet de tuin beslist geen schaduwrijk bos worden.
Gelukkig sluit Biodiversiteit, waar we wél veel aan proberen te doen, ook aan bij het projectonderwerp. We gaan aan de slag bij de poel (oud blad weghalen om de poel open te houden voor larven van o.a. libellen en kikkers) en in het struweel. Daar mag wel wat kardinaalsmuts minder staan. De gesnoeide takken gaan op een takkenril die weer leuk is voor vogels en kleine zoogdieren.

Met een pauze (cake!) tussendoor en een kort interview schiet de ochtend voorbij. Ondanks de regen is het een nuttige, leuke en hopelijk leerzame ochtend geweest.
Austin, Anna, Mara en Selma: bedankt voor jullie hulp!

7 maart: Nattigheid

Deze week staat het voorjaar op pauze. Natte sneeuw! De tuin laten we vandaag lekker met rust. Alleen eventjes kort overleggen over de planning van het werk op 14 maart. Er komen dan waarschijnlijk enkele scholieren meewerken in het kader van een project over duurzaamheid. Daarna vlug naar huis, terug naar de warme kachel …

14 februari: Snel, het voorjaar komt

Wat een schitterend weer. In de nacht een heel klein beetje vorst, en dankzij het zonnetje rond 10 uur al heel aangenaam. De krokussen staan wijd open. Als je goed kijkt, is op andere plekken in de tuin de natuur ook al aan het ontwaken.

Hoog tijd om de laatste winterklusjes aan te pakken. In het struweel gaat de hark erdoorheen. Alle dode stengels van brandnetels en het dode blad worden afgevoerd. Zelfs na 20 jaar is de grond hier zó rijk dat er nog steeds bijna alleen maar brandnetels groeien.
We komen deze dinsdag (grove) harken tekort. Want ook rond de poel mogen wel wat blaadjes weg.

24 januari: Sneeuw

Bijna een bijzonderheid: het heeft gesneeuwd. Dat komt tegenwoordig niet echt vaak meer voor. De sneeuw is niet van vandaag of gisteren, maar al van wat langer geleden. Sindsdien heeft het overdag bijna niet gedooid dus tja, op de werkdinsdag ligt het er nog.

Sneeuw ruimen doen we niet in de tuin; de grond in is geen optie. Een uurtje opruimen in de schuur is dan het beste plan. En als dat toch wel een koud klusje blijkt: lekker vroeg naar huis om bij de kachel op te warmen.

3 januari: Harken

In december hebben we onszelf rond de feestdagen vrijaf gegeven. Het is dus bijna een maand geleden dat er in de tuin gewerkt is, en dat is te zien!
Na een week met flinke vorst hebben de eiken in de tuin eindelijk hun laatste blad laten vallen. Niet zomaar een paar laatste blaadjes – nee, zeker de eik vlakbij de ingang levert nog een berg harkwerk op. Maar nu is het voorlopig gedaan.

2022

29 november: Sinterklaas

Verrassing! Als we op dinsdagmorgen het schuurtje openmaken, ligt daar een Sinterklaascadeautje. Mét gedicht. Voor alle onderhoudsvrijwilligers zit er een chocoladeletter(tje) in het pak. Mmm, lekker!

Eerst maar snel aan het werk zodat we dadelijk in de pauze ons snoepgoed ook verdiend hebben. Dankjewel Sint en Piet!

22 november: Opnieuw zwamtijd

Een frisse ochtend (de eerste nachtvorst is eindelijk geweest!), fris aan het werk. De natuur gaat langzaam in winterrust maar wij nog niet. Als de onderhoudsploeg op volle sterkte is, zitten we tijdens de koffie met 9 man om de picknicktafel. Zo druk is het vandaag niet.
Toch liggen er genoeg karweien voor 5 personen. Wilgen snoeien – en wilgen planten! Enkele jonge wilgjes hebben de droge zomer niet overleefd. De vers gesnoeide wilgentenen kunnen meteen de grond in. Nieuwe tijm in de hoge border, opschot van de kornoelje weghalen.
Jos en Bernard komen eens een keer toe aan de greppelkanten bij het kweekbed. Daar vinden ze – niet gekweekt! – een prachtige rijpe aardster. Tik tegen het bolletje en een wolkje sporen ontsnapt. Leuk hè.

29 september: Zwamtijd

Het vlinderseizoen is bijna voorbij. Jammer, ook bij mooi zonnig weer zijn er nauwelijks vlinders te bekennen. Bijen en hommels zien we volop rond de herfstasters, dus nectar en stuifmeel zijn voorradig. En toch, een uiterst mager einde van het warme seizoen.
Ook na 1 oktober werken we door. Wie weet hoe goed het paddenstoelenseizoen wordt? In ieder geval steken de eerste de kop op.

6 september: Grote broer

Hè hè, vannacht is het allereerste buitje regen sinds een maand gevallen. Dat had de tuin nodig! Met een beetje geluk krijgen de herfstasters er nog zin in, en lokken de bloemen binnenkort weer vlinders naar de tuin.
Tot dan moeten we het met af en toe een passant doen. Een atalanta! Gezellig naast een grote broer op de vlindertuinvlag.

30 augustus: Zomerweer? Winterrust!

Door de wekenlange periode van warm, droog weer is de natuur behoorlijk van slag. Op sommige plekken in de tuin lijkt het al herfst. Veel afgevallen blad, en bergen kleine eikels. Veel bomen houden het voor gezien en hopen op een beter jaar in 2023.

Wat ons vlindertuiniers best tegenvalt is het aantal vlinders dat nog vliegt. Na de superhete week in juli zijn de tellingen gezakt als een baksteen. Zouden de vlinders van toen nog net op tijd eitjes gelegd hebben en zien we binnenkort weer volop vlinders op de herfstasters? Volgens een nieuwsbrief van de Vlinderstichting ligt het anders. Ook vlindersoorten als dagpauwoog en atalanta beschouwen 2022 als verloren en zijn alvast in winterrust gegaan. Dat wordt nog spannend, dat voorjaar van 2023 …

24 augustus: Kindermiddag

Met middagtemperaturen boven 30 graden, is het geen ideaal weer voor een kindermiddag. Eigenlijk verwachten we dus niet heel veel volk. Maar ja, ‘t is wel zomervakantie en natuurlijk is de gemiddelde Nederlander inmiddels wel wat gewend.
Zodoende staan de eerste gasten klokslag 2 voor de poort, en loopt het de hele middag gezellig door. Kleine beestjes vinden valt niet mee. ‘Makkelijke’ dieren als pissebedden en miljoenpoten, schuilen nu op onbereikbare plekjes. De houtstapel tegen het schuurtje (die speciaal voor jonge onderzoekertjes regelmatig besproeid wordt) levert zowaar kikkers en alpenwatersalamanders. Ook in de siervijver zijn een paar kikkers – ons diertje van de maand – te vinden.
Heerlijk in de schaduw van de zilverlinde wordt er ijverig ge-origami’d. Welke kikker springt het verst?

16 augustus: Waterpret

De tuin heeft het heet; de vlindertuiniers hebben het ook heet. We zoeken dus wat minder inspannende klusjes, bij voorkeur in de schaduw.
Maar wacht eens, er ligt nog een typische warm-weerklus te wachten. De vijver in de siertuin moet ‘gewied’ worden! Jos trekt de stoute schoenen (= waadpak) aan en gaat lekker badderen. De waterplanten werken mee en al snel is er weer een hele rand vrij. Dat ziet er netjes uit!

2 augustus: Verjaarsvisite

Het was niet aangekondigd, maar voor de koffiepauze staat een grote doos gebak klaar. Er is er een jarig, hoera, hoera! Nadat we eerst nog even flink gewerkt hebben, kan de pauze beginnen. De jarige viert een kroonjaar (eikenhout!) dus we krijgen niet zomaar appeltaart maar aardbeienschuitje, chocoladebol, appelflap of ander lekkers.

Gelukkig is er ruim ingekocht want hé: twee fietsers parkeren bij de tuinpoort. Co en Maria zijn weer eens in Nederland en komen kijken hoe het met de vlindertuin gaat. Dat maakt het extra gezellig.

29 juli: Volop bloemen

Al het werk aan de ruigte is niet voor niets geweest. Ook na een paar maanden zijn niet heel veel bramen te zien en de jonge inzaai / aanplant is dankzij al het water geven goed omhoog geschoten. In het midden staan koninklijk een paar kaardenbollen te pronken. Misschien niet echt een plant die op arme zandgrond past, maar wel heel mooi.

12 juli: Rups

Net als vorige week, komt ook nu weer een aspirant-vrijwilliger langs om met de tuin kennis te maken. Vorige week was er een koninginnenpage om de boel op te fleuren. Zo’n cadeautje verwachten we niet een tweede keer.
Ook zonder bijzondere vlinders is er genoeg in de tuin te zien en te vertellen. Het is koffiepauze voordat je er erg in hebt!

Onder de zilverlinde herinnert Bernard zich dat er onlangs een mooie rups in zat. Zou-ie? En jawel hoor, op een blad zit een prachtig zwart-geel exemplaar. Obsidentify vindt dat het een elzenuil kan worden. Apart, zo op een lindenblad …

5 juli: Hij/zij is er weer

Wat een heerlijk werkweer, en nog goed vlinderweer op de koop toe. Dankzij de flinke regenbuien die af en toe gevallen zijn, staat de tuin er fleurig bij. Veel bloemen (helaas is ook het onkruid fors gegroeid). De vlinderdip is helemaal achter de rug. Jaaah, zelfs een koninginnenpage komt langs!

22 juni: Sneeuw?

Het is juni, het is warm … en toch lijkt het wel alsof het bij de poel gesneeuwd heeft. Als er een windvlaag is, komen er nog steeds wat vlokken voorbij!
Natuurlijk is dat witte spul geen échte sneeuw, het is zaadpluis van de grote populier die daar staat. Na de eerstvolgende regenbui is het sneeuwseizoen weer voorbij.

27 mei: Groot(s)

Enorm, wat groeit alles in de tuin. Zeker nu er een paar buitjes regen zijn geweest, schieten de vaste planten omhoog. Zoals elk jaar wordt eind mei alle aandacht getrokken door de pol vaste papavers in de siertuin. Wat een joekels van bloemen! Een vlindertrekker is dit niet, maar hommels zijn er best blij mee. Doe je best jongens!

11 mei: Gezellig, kindermiddag

In april lukte het nog niet qua planning, maar in mei zijn we weer met de kindermiddagen gestart. De weergoden zorgen voor mooi weer, de onderhoudsploeg voor allerlei bloeiend spul en de natuur doet de rest.

Dankzij artikeltjes in o.a. De Schakel en het ED komen er behoorlijk veel bezoekers langs. De kinderen speuren enthousiast, (groot)ouders doen gezellig mee. Er vliegen minder vlinders dan sommige mensen verwacht hadden (we zijn geen vlinderkas met opgesloten dieren!). Toch is er genoeg te ontdekken. Het diertje met 3 witte stippen op zijn rug is een koolwants!

Op vochtige plekken vinden we kikkertjes, een pad en een paar alpenwatersalamandertjes. O, wat schattig.

10 mei: Regendans, regenboog

Het stukje ruigte in de tuin is onherkenbaar veranderd. Geen bramen meer – voorlopig althans!  Om te voorkomen dat ze gewoon opnieuw hun kans grijpen, komt er nieuwe aanplant en nieuwe inzaai.

Eerst vorige week een ‘regendans’: kruiwagens met water vullen bij de zwengelpomp, kale grond begieten. Tjonge, wat is het droog.
Daarna gaan de eerste plantjes de grond in. Harry en Bernard werken het een paar dagen later af met een inheems zaadmengsel en nog meer water (deze keer met hulp van een dompelpomp). Daar komen sowieso fraaie regenbogen van!

Een tweede lading planten kan vandaag in de grond gezet worden. Meer water erbij, want er is nog weinig regen voorspeld voor de komende week. Nu maar afwachten hoe mooi het wordt.

Meer foto’s

19 april: Appelbloesem

De natuur heeft in een week tijd een forse groeispurt gemaakt. Dat is ook in de vlindertuin goed te zien. Bramen, brandnetels en zevenblad komen volop boven de grond. Tja, zo gaat dat …

De zomereiken hebben hun eerste groene blaadjes ook eindelijk gekregen. Heerlijk fris. Maar het mooiste is toch wel dat bijna alle appelbomen in de tuin in bloei staan. Wat jammer dat het altijd maar zo kort duurt.

12 april: Bramengevecht

In het biotopengedeelte hebben we een stukje ruigte. Het doet zijn naam eer aan want het is er héél erg ruig geweest door alle bramen. Waar vroeger nog wel eens een leuke, voor vlinders aantrekkelijke distel opschoot, is de laatste jaren een ondoordringbaar braamstruweel ontstaan.

Al aan het eind van de winter hebben de heren vlindertuiniers de handen uit de mouwen gestoken. Het struweel is afgemaaid, het maaisel is afgevoerd en daarna is de strijd met de wortels aangegaan. Harry, John en Bernard hoeven nog maar een heel klein stukje! Braamvrij zal het daarna niet zijn. Hopelijk is het wel bij te houden. Er zijn plannen voor begroeiing van o.a. distels, vingerhoedskruid, wilde peen en boerenwormkruid. Leuker voor veel insecten (en voor insecten die toch liever bramen hebben: er staan er nog genoeg in de buurt van de poel).

29 maart: Welkom

Zoals elk jaar, start het vlinderseizoen officieel op 1 april. De vlinders zijn er al, de vlindertuiniers hebben niet eens winterpauze gehad maar het telseizoen begint pas in april.

Tijd om de tuin weer helemaal op te tuigen. De infobordjes mogen op hun plek. Van twee exemplaren breekt de paal bij het plaatsen. Daar hebben we (handige) Harry voor! De rest staat al wél in de tuin, klaar voor alle (menselijke) gasten van dit jaar. Welkom!

23 maart: Vlinderweer

Na de nattige februari hebben we tot nu toe een stralend zonnige maand maart. Heerlijk om in te tuinieren, ook heerlijk voor de eerste vlinders van het seizoen.
Vooral de soorten die als vlinder hebben overwinterd, laten zich volop zien: citroentjes, dagpauwogen, gehakkelde aurelia’s. En dankzij de hogere temperaturen zijn zelfs de eerste vlindersoorten die als pop overwinteren al aan het vliegen. Jahaa, het oranjetipje is gesignaleerd in de tuin. Kom vooral langs.

25 februari: Nieuwe spelregels

Corrie, Dudley, Eunice en Franklin zijn in de Vlindertuin langs geweest maar hebben de tuin netjes achtergelaten. Voor wie het niet wist: dit zijn de stormen van de afgelopen weken. Geen omgewaaide bomen, alleen hier en daar wat losse takjes.
De gesealde spelregels aan het hek zijn wel losgeraakt. Maar die waren al behoorlijk oud en begroeid met algen. Dit is dus een mooie gelegenheid om ze te vernieuwen. Althans, alleen de vermelding want de regels blijven ‘gewoon’ gelijk.

15 februari: Ze zijn er weer

Bij binnenkomst zit er al een roodborst op het tuinhek te wachten. Zou die voelen dat het vandaag dinsdag is, de dag waarop lekkere hapjes te verwachten zijn omdat er getuinierd wordt?

Vandaag maken we het siertuingedeelte wat kleiner: bij de perken kantjes afsteken zodat de paden weer op breedte komen. Als het goed gaat, hoeft dit in 2022 maar één keer te gebeuren. Een geschikt nieuwelingenkarwei want tuinkennis is niet vereist.

In de siertuin zijn de allereerste lenteboden te zien. Krokussen die in de voorbije maanden niet door eetgrage konijnen zijn ontdekt. Nu nog wat meer zon en ook de hommels zullen weer begroet kunnen worden.

8 februari: Bladdoop

Mooi werkweer vandaag! Dan kan hopelijk het laatste blad rond de poel weggeharkt worden. Als de bomen eenmaal kaal zijn, komen eerst de paden aan de beurt en daarna – als er tijd voor is – pas stukjes tuin zoals rond de poel.

Het gaat gesmeerd want er is extra harkkracht. John werkt voor het eerst mee als vrijwilliger en zet zijn beste beentje voor. Ruim vóór de pauze ligt de poel er keurig bij. Laat het voorjaar maar komen.

25 januari: Niet zo chill

Achterin de tuin staan een paar eiken, die hun blad vooral rond de poel laten vallen. Het verteert niet zo best en daarom proberen we het elk jaar weg te halen. Geen karweitje met hoge prioriteit maar uiteindelijk komen we er aan het einde van de winter toch aan toe.

Kruiwagens vol blad en dode rietstengels. Dat groenafval hoeven we niet helemaal naar de composthoop te brengen, dat kan ook wel in de buurt van de takkenril gestort worden. Daar ligt al wat, merken we … tientallen lege bierblikjes … de bank bij de poel is blijkbaar een populaire chillplek. Maar niet zo chill om dan de lege blikjes achter de takkenril te mikken!

11 januari: Frisse start

De kerstvakantie is voorbij. Een heel nieuw vlinderjaar ligt voor ons! We zijn klaar voor een frisse start; nogal letterlijk vandaag want het heeft gevroren. Het ijs ligt nog op de poel achterin de tuin.
Verder is het heerlijk werkweer. Op de zonnige plekken in de tuin is het helemaal niet koud. Hoog tijd om het laatste afgevallen blad van de paden te harken. Alweer een achterstallig werkje achter de rug.

2021

16 november: Hear hear

Er is nog steeds geen nachtvorst geweest, dus het paddenstoelenseizoen is nog niet over. Dankzij de nattigheid en het vele dode hout in de tuin zijn er allerlei zwammen te bewonderen.
Bernard ontdekt een mooie tak met judasoor. Eigenlijk judasoortjes, ze zullen flink wat groter kunnen worden. Het hout zal hoogstwaarschijnlijk van de vlier zijn, want daar groeit judasoor het liefst op.

26 oktober: De laatste bloemen

De herfst is in het land. Dat betekent de nodige regendagen. Nu het vlinderseizoen voorbij is, blijven we bij nattigheid lekker thuis. Daarom is er een paar weken heel weinig gewerkt in de tuin.

Maar zoals het hoort in de herfst zijn er ook geweldig mooie dagen. Dit is er één van. Er ligt nog genoeg achterstallig werk en dus gaan we voortvarend aan de slag. De afrasteringspaaltjes moeten nog naar binnen, het grasland heeft een maaibeurt nodig en de strijd tegen de bramen geven we niet op! En kijk, ergens in een luw hoekje bloeit zelfs nog wat. Schattig.

5 oktober: Appelhapje

Ook zoveel slakken gezien dit jaar? Dankzij de nattigheid is het een superjaar geweest voor deze diergroep. Bezitters van een moestuin zijn vast vaak op slakkenjacht geweest – anders houd je geen oogst over! In de Vlindertuin doen we geen moeite. Vlinders en slakken zitten elkaar eigenlijk nooit in de weg.
Soms is het zelfs leuk om te zien wat een slak allemaal lust. Niet alleen hosta’s, laatst zagen we een naaktslak smullen van verse paddenstoelen. Vandaag lag er een aangehapte appel op het pad. Ook slakkenwerk! Ze kunnen nog even vooruit.

28 september: Nog eens asters

Vorige week leek de tuin al op een asterparadijs, deze week ziet de bloei er nóg uitbundiger uit. Ook van de allerlaatste pollen zijn de knoppen opengesprongen. Wat zijn er veel schakeringen rose – lila – paars! Zo gaan we op een heel mooie manier de herfst in.

21 september: Dagpauwogen

We hebben nogal veel herfstasters in de tuin. In het voorjaar en de zomer valt dat niet op. De vaste planten moeten in de lente nog opschieten uit de grond, en pas aan het eind van de zomer worden de stengels echt hoog.
Maar in september zijn de asters niet te missen: de bloei begint en dit jaar massaal! De paarse, lila en rose bloemen spetteren je tegemoet. Niet alleen mensen, ook vlinders kunnen er niet omheen. Atalanta’s en vooral dagpauwogen vliegen in flinke aantallen rond en drinken gulzig van de nectar. Daar doen we het voor!

14 september: Boodschap van een onbekende

We hebben een paar prachtige nazomerdagen achter de rug. Ideaal om de picknickbank bij het schuurtje weer fris in de vernis te zetten! Het geurtje zal bedreigend geweest zijn voor sommige dieren in de tuin. Want oei, een onbekende bewoner heeft zijn territorium meteen gemarkeerd door een (grote) boodschap achter te laten op het pas geschilderde houtwerk. Nu nog achterhalen welk dier het geweest is …

25 augustus: Gezellige kindermiddag

Jawel, we treffen het. Een kindermiddag met heerlijk vlinderweer! De vlinder is al aan de beurt geweest als ‘beestje van de maand’. Deze keer mag de kikker in de schijnwerpers.

Vanaf vóór 2 uur tot na 4 uur is het gezellig druk in de tuin. Niet té druk, er is ruimte genoeg voor iedereen en ook hebben de vrijwilligers tijd genoeg om samen met de kinderen en (groot)ouders te kijken naar alle beestjes in de tuin. De vlinderstruiken bloeien en trekken vooral veel atalanta’s aan. In de venkel zitten nog steeds rupsen van de koninginnenpage, en in de ruigte heeft een tijgerspin haar web gemaakt.

Wie wil, kan ná het speuren ook nog een leuk kikkertje vouwen. Ja hoor, hij springt!

20 augustus: Venkelsnoep

Wat is de tuin groen! Dat is in augustus wel eens heel anders geweest. Een paradijsje voor rupsen. Dit jaar komen ze niets tekort. Bijna ongemerkt heeft de koninginnenpage weer eitjes gelegd. Op haar favoriete plekje, de venkelplanten in de kruidenhoek. De rupsen genieten ervan!

17 augustus: Wasdag

In deze meer dan gemiddeld vochtige zomer (in ieder geval vergeleken met 2018-2020!) doen de planten het uitzonderlijk goed in de tuin. Welig groen overal. Er is bijna niet tegenaan te werken.

Toch zijn er ook vaak droge momenten. De nachtvlinderaars proberen ervan te profiteren, ook als er in de loop van de avond een buitje regen kan vallen.  Dan gaan de lakens húp naar binnen. Drogen komt later wel. Zo lijkt het vandaag of er ouderwetsch wasdag is geweest!

14 juli: Kindermiddag

Een ochtend vol regen, en een niet al te beste voorspelling voor de middag. Het zal dus wel een zeer rustige kindermiddag worden! Maar nee, daar klopt helemaal niets van.
Al om 2 uur staan de eerste gasten aan de poort. ‘t Zal wel te maken hebben met de corona versoepelingen. Eindelijk mág er weer iets! Wie weet voor hoe lang? Dus nú profiteren.
Gelukkig blijft het droog. Dat wordt dus lekker speuren in de tuin, en gezellig knutselen. Ondanks de zware bewolking zien we toch nog één vlinder (een dapper klein geaderd witje).
Ruim na 4 uur kunnen we de poort tevreden sluiten. Super kindermiddag!

12 juli: Laatbloeiers

Bij mooi weer was het de laatste weken vaste prik: op pleinen, bij boerderijen en langs wegen was de heerlijke geur van bloeiende lindes te ruiken. Behalve in de vlindertuin toch, want de zilverlinde die daar staat is een echte laatbloeier. Nu pas staan de bloemknoppen op barsten!
Idem dito voor de kamperfoelie bij de zitkuil. De prachtige bloemen komen net uit. Op andere plekken zit de plant al in vrucht.
We hebben nog een paar geurige weken om naar uit te kijken.

7 juli: Rupsen

Overal in de tuin staat het jakobskruiskruid te bloeien, vooral in het grasland bij de poel maar ook op andere plekken. Jakobskruiskruid is de waardplant voor de St. Jacobsvlinder, een mooie roodzwarte nachtvlinder die je overdag kunt zien rondvliegen.
Eigenlijk hebben we de vlinder zélf nog niet gezien in 2021 maar dat zegt natuurlijk niets: we zijn er lang niet altijd. De vlinder blijkt wel degelijk langsgeweest, want tussen ruigte en grasland ontdekken we de rupsen! Op planten midden op het pad – dus voorlopig voorzichtig zijn met maaien.

29 juni: Op de foto

Bezoekers zijn overdag altijd welkom in de tuin, en daar maken veel mensen gebruik van. Gewoon een ommetje maken, even pauzeren aan de picknicktafel, of met de (klein)kinderen naar kleine beestjes zoeken.
Deze dinsdagmorgen ziet de onderhoudsploeg een flink aantal auto’s op de Blokvenlaan staan. Bezoek! Het aantal personen valt mee. Aan de picknicktafel heeft een stel fotografiecursisten buitenles. Eerst theorie, daarna de tuin in voor de praktijk. Daar is onze tuin natuurlijk óók prima geschikt voor.

15 juni: Weelderig

Meer dan een week lang al is het warm en droog. De tuin heeft nog geen last van de droogte, het swingt de pan uit. Na een wat kouder voorjaar komen de zomerbloeiers uit de startblokken. Kijk toch eens hoe mooi de beemdkroon erbij staat!

13 juni: Jong grut

Het insectenhotel in de tuin heeft al heel veel bezoekers en bewoners gehad. Toch is er elk jaar wel iets nieuws te ontdekken. In 2021 zijn er ongeplande en onverwachte gasten. Hoog en droog zitten vier mereljongen te wachten op voer van pa en/of ma. Binnenkort zullen ze uit moeten vliegen want het wordt al heel erg krap in het nest!

27 april: Ga zitten

In de Vlindertuin staan lekker veel bankjes. Zon- of schaduwliefhebber? We hebben voor elk wat wils, op ieder moment van de dag. De zogenaamde ‘Flintstone’ boombanken zijn bijna allemaal al een keer vervangen. Onbehandeld hout, zelfs als het eikenhout is, krijgt op den duur de prachtigste zwammen en wordt dan minder geschikt om op te zitten.

De traditionele bos- en parkbanken houden het langer uit. Zo af en toe een lik verf doet wonderen. Toch komt aan alles een eind. Sinds een paar jaar zagen we elk najaar een houtzwam op de bank bij het insectenhotel. Blazen in de verf, rotte plekken. Tijd voor nieuwe planken! Dat heeft Harry toch maar weer mooi gemaakt.

Vóór (links) en na de opknapbeurt (rechts)

9 april: Wakkere wilgentenen

Alles loopt uit in de Vlindertuin! Vaste planten steken hun eerste nieuwe blaadjes boven de grond, de krentenbomen bloeien.
Het mooist is toch wel de wilgenhaag. Een paar maanden geleden hebben we gewoon wat takken in de grond gestoken en kijk: het eerste frisse groen zit eraan! Zo simpel is het soms in de tuin.

6 april: Doet wat-ie wil

En dat is wel duidelijk. Er valt sneeuw en hagel, het werk in de tuin blijft een weekje liggen. Zó zag het er vandaag uit:

(Foto’s: Rineke Koenders)

31 maart: Voorjaarsbloei

Een heerlijke dag om in de tuin te werken. Korte mouwen, want het is rond 25 graden! En een pet op want de zon straalt aan de hemel.
Bij zulk weer gaat de natuur meteen in een hogere versnelling. De sleedoorns bloeien, ineens zijn er primula’s te zien. In het hoge perk in de siertuin kleurt het massaal blauw. Ook deze winter hebben konijnen en reeën de bolletjes van de blauwe druifjes overgeslagen. Allerlei hommels, én een enkel citroentje, profiteren van deze prima nectarleverancier.

Op een paar kleine stukken na is nu al het afgestorven plantenmateriaal uit 2020 weggehaald. Daar moeten we even stevig aan werken, want nu alle vaste planten weer uitschieten zou je de jonge scheuten vertrappen bij het uitharken. Stilzitten is er niet bij voor een vlindertuinier.

23 maart: Bordjes en paaltjes

Met 1 april in zicht, en daarmee de officiële start van het vlinderseizoen, krijgt de tuin een steeds ‘opener’ uitstraling. Open soms in de zin van kaal, want bijna overal zijn de overblijfselen van het vorige groeiseizoen opgeruimd.
En zeker ook open in de zin van geopend voor bezoekers. De informatiebordjes en afzettingen met touw komen weer uit de schuur.

Op een paar uitzonderingen na heeft het hout de winter goed overleefd. Slechts twee paaltjes zullen in de komende weken vervanging nodig hebben. Zo blijft er altijd iets te doen.

8 maart: Fotografen opgelet

Het is maar goed dat we een flinke toegangspoort hebben, een ideaal ‘mededelingenbord’ voor voorbijgangers en bezoekers.
Het A4’tje met vlindertuinregels hangt er al heel lang; het verzoek om honden in de tuin aan de lijn te houden en alleen overdag de tuin te bezoeken is van recentere datum.

Nieuw vandaag is de aankondiging van de Vlindertuinfotowedstrijd, editie 2021. Eigenlijk is het een serie fotowedstrijden, die Hans bedacht heeft. Elke maand een nieuwe opdracht – en ja, elke maand een nieuwe prijs! Met Albert Heijn Waalre als sponsor, zal er vast wel wat lekkers of leuks te winnen zijn.

Dus doe mee! De nieuwste opdracht komt telkens aan het begin van de maand aan het Vlindertuinhek en op deze site.

3 maart: Grote opruiming

Nu het steeds lente-achtiger wordt, krijgt de tuinploeg wat meer haast. Echt ‘winterklaar’ wordt de tuin nooit gemaakt. Want uitgebloeide planten, dor blad en ander zogenaamd tuinafval zijn juist een ideale schuil- en overwinteringsplek voor veel dieren in de tuin.

Dat heeft ook een nadeel. Als de groeispurt ineens inzet, komen we vaak tijd tekort om alles op te ruimen terwijl er ook weer gewied moet worden. Dus, gaan we nu alvast met hark en snoeischaar door de tuin. Eventjes zal het er kaal uitzien … maar sommige knoppen staan al op springen. Kijk maar eens goed naar de sleedoorn.

26 februari: Uitgeslapen

Na het winterse weer in de eerste helft van februari, is ineens de lente in het land. Al meer dan een week! Op sommige dagen kon er zelfs in t-shirt rondgelopen worden.
Natuurlijk zijn de eerste citroentjes – en ook een grote/kleine vos – al in de tuin langsgeweest. Alle krokussen (toch meer dan gedacht) laten hun bloemen zien. Hier en daar anemoontjes en sneeuwklokjes, en het longkruid bloeit.

Omdat het ‘s nachts ook niet erg koud is geweest, laten sommige amfibieën zich al zien. De padden zijn op trek en wat hopt daar bij de zitkuil? Jawel hoor: een flinke bruine kikker die al uitgeslapen is. Qua kleur meer oranje dan bruin maar toch duidelijk herkenbaar dankzij de driehoekige bruine vlek achter de ogen.

8 februari: Een echte winterweek

Alle voorjaarsverschijnselen in de tuin zijn een beetje voorbarig geweest. Ineens is het echt winter, maar dan ook écht. Met veel sneeuw, flinke vorst overdag en ‘s nachts en een ijzige oostenwind. In niet-coronatijden zou de Elfstedentocht al in voorbereiding zijn. Nu zal het er vast niet in zitten. Jammer voor alle schaatsliefhebbers.

De tuinierliefhebbers kunnen ook pas op de plaats maken. Bij maximumtemperaturen van -4 graden (ja, maximum!) is er nou eenmaal niet veel te doen, behalve een rondje door de tuin banjeren en wat foto’s maken. Hier en daar zijn loopsporen van konijnen en reeën te vinden. Niet echt veel, schoensporen hebben verre de overhand. En dan weer naar binnen, naar de warme kachel.

4 februari: Krokussen

Als de krokussen bloeien, gaat het lentegevoel gloeien. Veel mensen hebben dat, onder andere Jan (die de natuurweetjes op deze site aanlevert).
Zie Die krokus weer, inclusief links naar eerdere krokusverhalen.

In de Vlindertuin werkt dat wat minder goed. Honderden krokusknolletjes hebben we al in de grond gestopt maar de konijnen weten ze bijna allemaal te vinden. Afrasteren met kippengaas helpt, al is het slecht werkbaar om dit het hele jaar door te laten staan. En dus … is de bloeitijd van de krokussen aangebroken en moeten de bloemen toch met een lantaarntje gezocht worden in de tuin. Zowaar: toch een paar in het hoge perk in de siertuin. Althans, vandáág nog …

25 januari: Wintersfeer

Een superstrenge winter beleven we niet. Maar toch, af en toe valt er een dun laagje sneeuw dat in de schaduw even blijft liggen.
Dat levert mooie plaatjes op, onder andere van een échte voorjaarsbloeier: anemoontjes.

(Foto: Bernard Fransen)

20 januari: Volhouders

We moeten nog langer volhouden met de coronamaatregelen. Niet alleen de vlindertuinvrijwilligers, alle Nederlanders moeten afstand houden, niet in groepjes bij elkaar komen, ja iedereen kent het riedeltje ondertussen wel.
Zodoende wordt er weer, of nog steeds, volop in tweetallen gewandeld met een ommetje vlindertuin als ‘doel’. Inspirerend om te merken dat de tuin echt in een behoefte voorziet en een extra reden om het onderhoud vol te houden.

Hoewel het winter is, zijn er ook volhouders onder de planten. Half januari en wat bloeit daar bij de stapelmuur? Een beemdkroon! Dat is wel erg laat – of erg vroeg, ‘t is maar hoe je het bekijkt. Laten we het erop houden dat het vroeg is, en een voorbode van een mooie lente!

13 januari 2021: Keigoed

Een nieuw jaar, waarin vlinders en andere insecten weer van harte welkom zullen zijn in de tuin. Ook mensen mogen naar hartenlust ronddwalen. De poort is altijd open.

Om de tuin aantrekkelijk te houden, gaan de handen natuurlijk weer uit de mouwen. Dankzij de lockdown werken de vrijwilligers momenteel alleen of met tweeën. Niet erg gezellig maar toch: we zijn wél heerlijk buiten, kunnen genieten van de natuur en werken aan onze conditie. Allemaal prima!

Vandaag opnieuw strijd tegen de bramen. In de buurt van het schuurtje mag het struweel wel een tandje minder. Zo krijgen andere planten hopelijk extra kansen.

Ook in de winter komen regelmatig bezoekers langs. Eén heeft een fraai kunstwerkje achtergelaten: een platte steen beschilderd met een vossenkop. Onderdeel van een spel-in-coronatijd. Wie zou de vos vinden en mee naar huis nemen?

2020

16 december: Wilgen planten

De mannen van de onderhoudsploeg hebben zaag en takkenschaar gepakt en zijn vorige week flink aan de slag gegaan. Het kleine eikje in de buurt van het insectenhotel – inmiddels alweer fors uit de kluiten gewassen – is weggehaald. En passant zijn meteen de wilgenhagen bij de ingang en de fruithoek gesnoeid. De plekken die nu opnieuw zonnig zijn, zullen hopelijk volgend jaar veel vlinders aantrekken.

Het hout van de eik is keurig opgeruimd maar er ligt nog een grote stapel wilgentenen. Zonde om zomaar bij de poel in de takkenril te verwerken want wilgentenen kunnen erg handig zijn. Een gedeelte wordt gestapeld bij de zitkuil. Sommige takken zullen het zelfs tot nieuwe wilg kunnen brengen. Fluitje van een cent! Gat maken met de grondboor; wilgentak erin steken en daarna aanstampen. Dikke kans dat de top over een paar maanden in het blad zit!

Daarmee zit het tuinwerk erop voor 2020. Niet zoveel gezelligheid gehad als anders vanwege corona maar wél veel werk verricht. We gaan lekker door in 2021.

25 november: Eigen kweek

In de meer dan 15 jaar dat we in de Vlindertuin werken, hebben we wel geleerd dat je de planten in de tuin een beetje hun eigen plek moet laten kiezen. Heel veel aanplant uit de beginperiode is in de loop van de jaren spoorloos verdwenen. Niet geschikt voor de bodem van de tuin, te droog, teveel zon of schaduw, of gewoon onweerstaanbaar lekker voor konijnen en reeën.

Andere planten moeten juist in toom gehouden worden. Guldenroede zou de hele tuin veroveren! Malve, prikneus en zeepkruid hebben het goed naar hun zin.

Op de heideheuvel hebben we ooit een gaspeldoorn geplant. Die is inmiddels enorm geworden en begint zich ook uit te zaaien. Zo wordt het wel erg overheersend. Reden om de zaailingen uit te steken en bij de afscheiding met de schapenwei te zetten. Nu afwachten of dat ook een interessante plek is voor deze langbloeiende struik.

11 november: Herfstsfeer

Het is best warm voor de tijd van het jaar, overdag én ‘s nachts. Nog geen nachtvorst van betekenis, en daarom zijn er nog steeds volop paddenstoelen in de tuin. De houtstapels blijven verbazen.

Er kan bijna in t-shirt gewerkt worden in de tuin. Niet handig want één van de jaarlijkse herfstklussen is de strijd tegen de woekerende bramen. Op sommige plekken mogen ze natuurlijk blijven (met name bont zandoogjes houden wel van braamstruweel) maar het moet binnen de perken blijven! Rubber laarzen, lange mouwen en stevige werkhandschoenen zijn een must in de bramenstrijd. We geven niet op! Maar dat doen de bramen ook niet …

21 oktober: Grote appeltjes worden klein

In (de buurt van) de Vlindertuin staan allerlei planten die zich verspreiden met behulp van de wind. De berkjes die we jaarlijks rond de poel moeten verwijderen, zijn daarvan een goed voorbeeld. Ook de Canadese guldenroede zou de hele tuin veroveren als we niet sommige plekken tot ‘verboden gebied’ hadden verklaard.

Gewoon ‘vallen en opschieten’ gebeurt ook. Denk maar aan alle kleine eikjes die we dankzij de eikenbomen in de tuin in de perken aantreffen. Een bijzonder geval is toch wel het boompje aan de greppel achter de schuur. Een appelboom! Dat is vast te danken aan een weggegooid appelkroos.

De appels die wij gewend zijn te eten, zijn vele malen groter dan wilde appeltjes. Als je de pitjes uit een klokhuis opkweekt, zul je bijna nooit een boom krijgen die ook weer grote appels voortbrengt. Dat zien we in de tuin: dit jaar zitten er appeltjes aan het boompje achter de schuur. Formaat kers en net zo rood; helaas behoorlijk zuur. Grootte en smaak zijn geen van beide zaadvast …

7 oktober: Paddenstoelenparadijs

Eindelijk valt er weer eens wat regen! Al op verschillende dagen viel er een flinke bui. Niet genoeg om de poel helemaal te vullen; wél genoeg om de paddenstoelen op dreef te helpen.

Het vele hout – al of niet gestapeld – bij de ingang is bijna elk jaar een prachtige bron van zwammen die graag op hout groeien. Vorig jaar verscheen de (zeldzame) gele hersentrilzwam op één van onze boombanken. Trouwens, hij ‘zit’ er nog steeds! Deze keer ontdekt Bernard een nóg grotere zeldzaamheid: de kroontjesknotszwam, op één van de stukken populierenstam die bij het schuurtje liggen. Op het eerste gezicht ‘gewoon’ een soort koraalzwam … zo zie je maar hoe je je kunt vergissen.

Na het mailtje van Bernard willen alle vlindertuiniers dit natuurlijk met eigen ogen zien. Op woensdagmiddag komt de ene na de andere vlindertuinvrijwilliger een kijkje/foto nemen. Wie weet wat de herfst ons nog meer gaat brengen?

30 september: Lokkende asterbloemen

De laatste dag alweer van het officiële vlinderseizoen. Daar trekken de vlinders zich vast niets van aan. Als het binnenkort aardig najaarsweer is met een zonnetje, zullen er vast genoeg naar de herfstasters komen fladderen. Ze zijn nog lang niet over hun top.

Vandaag alvast een voorproefje; zelfs zonder zon kunnen atalanta’s en een enkele gehakkelde aurelia de lokkende bloemen niet weerstaan. Hommels en bijen profiteren ook volop.  Zo blijft de tuin een heerlijke plek om in bezig te zijn.

23 september: Mini

Het vlinderseizoen loopt op z’n eindje. De herfstasters doen nog enorm hun best maar verder staat er niet veel meer in bloei. Helaas, geen atalanta’s, slechts één dagpauwoog, en een paar vuurvlindertjes. Qua vlinders hebben we wel eens betere nazomers gehad.

Wel is het heerlijk werkweer. Tijd om vooruit te kijken naar het nieuwe seizoen. In de moestuin kan wat winterrogge gezaaid worden. Op de plek waar in het voorjaar de judaspenning zo aanlokkelijk was voor oranjetipjes, wordt daarvoor meer plaats gemaakt.

En toch even kijken: zijn de salamandertjes er nog? Jawel hoor, onder het houtblok waar er vorige week twee zaten, schuilt er nog eentje. Wat een kleintje, vergelijk maar eens met de pissebed die ernaast zit.

16 september: Gezellige kindermiddag

‘Dankzij’ Corona zijn er in 2020 maar drie kindermiddagen geweest. Vandaag de laatste, wel een waardige afsluiter van het seizoen. Het is heerlijk nazomerweer en dat heeft blijkbaar veel mensen op ideeën gebracht. Al vroeg staan de eerste kinderen voor de poort.

Enorm veel vlinders zijn er niet (de herfstasters moeten nog goed in bloei komen) maar andere diertjes zijn er genoeg. Bijen, wantsen, mieren en zelfs twee mini-salamandertjes onder een blok hout. “Wat eten ze?” Daar kunnen de begeleiders nog iets van leren. We vermoeden vliegjes en dat klopt volgens internet. Maar van regenwormen houden de salamanders ook!

Het ‘beest van de maand’ is de spin. Tja, daarvoor had het wel iets minder warm mogen zijn. Er komen een kruisspin en een krabspin voorbij, en dat is het wel. Beter gaat het met de spinnenknutsels. Het spinnenweb van kastanje, cocktailprikkers en wol gaat de kinderen goed af. Na even oefenen lukt het knippen van een spinnenweb uit een vouwblaadje ook uitstekend.

Zo vliegt de middag voorbij. Pas tegen 4 uur vertrekken de laatste bezoekers. We hebben al zin in de kindermiddagen van 2021!

8 september: Tuinkat?

Konijnen, kippen, reeën, muizen, eenden: allemaal zijn ze weleens geturfd als bezoeker van de Vlindertuin. Maar wat zit er op dinsdagmorgen op de bank bij het schuurtje te wachten, een jong katje! Harry vertelt dat hij het beestje in het weekend ook al zag zitten.

Een foto maken valt nog niet mee. Het katje is nogal schuw en blaast de aftocht wanneer er iemand te dichtbij komt. We houden in de gaten of we een echte tuinkat gaan krijgen. Hij mag op muizenjacht!

2 september: Toch populair

De siertuin staat vol met planten die volgens boekjes of internet aantrekkelijk zijn voor vlinders (en/of andere insecten). In de praktijk valt dat soms tegen. Zo hebben we op de sedum zelden vlinders kunnen betrappen, terwijl deze toch bij de Vlinderstichting in de top 10 van vlinder-nectarplanten staat!

Zodoende is de plant op sommige plekken overgroeid geraakt. Een plant die geen publiekstrekker is hoeft niet zo in het oog te vallen … Maar kijk, er is hoop. Misschien omdat door het droge weer van de afgelopen weken de tuin momenteel niet zo bloemrijk is, trekt de sedum ineens wél de aandacht van rondvliegend grut. Het blijkt een echte verzamelplaats voor kleine vuurvlinders te zijn. Da’s mooi, toch?

26 augustus: Kindermiddag met storm

De tweede kindermiddag van het seizoen en deze keer hebben we minder geluk met het weer. Er is een echte zomerstorm voorspeld!
De voltallige begeleidersploeg hoeft daarom niet aan te treden, maar op halve kracht zijn we er gewoon. Intussen weten we wel dat er áltijd wel belangstellenden zijn, hoe slecht het weer ook is.
Inderdaad, drie kinderen komen binnengewaaid en gaan zeer enthousiast aan de slag. Twee witjes worden – tegen de verwachting in – toch nog gespot! Het beest van de maand (de libel) heeft geen zin om te vliegen. Dankzij het knutselwerk is hij er wel bij vandaag. Een takje, wat klei en esdoornvleugeltjes: dat is alles wat je nodig hebt.

5 augustus: Jonge dagpauwoogjes

In de Vlindertuin staan op veel plekken brandnetels. Regelmatig ontdekken we er rupsen op, bijvoorbeeld van de atalanta, gehakkelde aurelia of dagpauwoog. Maar ja, zóveel brandnetels … er moet ook nog gewerkt worden, je kunt niet alleen maar brandnetels bekijken!

Gelukkig zijn we met meer vrijwilligers, dus het hangt niet van één paar ogen af. Tip op 5 augustus: kijk eens bij het pad naar de composthoop. En ja hoor, daar is een complete dagpauwogencreche. Grote rupsen knabbelen tevreden aan de brandnetels. 50 stuks zijn er zeker wel! De lege huidjes laten zien dat er al langer flink wordt doorgegeten. Mooi zo, laat de volgende generatie maar komen.

28 juli: Vlinderperspectief

Als menselijke bezoeker door de Vlindertuin lopen, is een genot. In de siertuin staat heel veel in bloei. De kleuren spetteren je tegemoet!
Maar hoe zou het eruit zien in de ogen van een vlinder, die boven ons hoofd komt aanfladderen? Nou, een beetje zoals op onderstaande foto – genomen vanaf de bovenste tree van een keukentrapje (ongeveer 3 meter hoogte). Geen wonder dat er momenteel zoveel vlinders in de tuin zijn, mmm …

(Foto: Harry Koopmans)

22 juli: Kindermiddag

Toch nog, de allereerste publieksactiviteit van dit vlinderseizoen. Tot nu toe waren er geen rondleidingen, scholenbezoeken of openbare nachtvlinderavonden. De kindermiddagen van april t/m juni moesten ook afgelast worden maar in juli zijn de coronamaatregelen zo ver versoepeld dat we het weer aandurven.

Niet teveel reclame, alleen op onze eigen website en in het plaatselijk weekblad komt een aankondiging. Toch hebben genoeg mensen het nieuws opgepikt, tot uit België! Al vóór 2 uur melden zich de eerste bezoekers. Handgel staat klaar en in de tuin is ruimte genoeg om groepjes onderling op anderhalve meter te houden. Het weer en de tuin werken fantastisch mee: ca. 22 graden, regelmatig een zonnetje en heel veel bloeiende planten. Dus zijn er veel vlinders te zien. Kinderen en volwassenen kunnen op hun gemak genieten. En dat doen de kindermiddagvrijwilligers ook (wel wat minder op hun gemak, de bezetting is niet voltallig vanwege de zomervakantie).

De kinderen speuren enthousiast, en willen na afloop van de tocht bijna allemaal vlinders knutselen. Zo vliegt de tijd voorbij. De laatste bezoekers gaan pas na 4 uur weg. Wat was het gezellig.

15 juli: Een paradijsje

Na het droge voorjaar valt nu regelmatig wat (of zelfs veel) regen. Met tussendoor mooie, zonnige dagen. De siertuin bloeit en schittert. Natuurlijk is dit stukje vlindertuin ook geweldig in de nazomer, wanneer de herfstasters bloeien. Maar in juli is de bloemenzee diverser. Bijvoorbeeld phlox, crocosmia, zeepkruid, guldenroede, kogeldistel en majoraan doen hun uiterste best om insecten te lokken.

Op de kogeldistel vallen vooral de hommels op. Majoraan is een allemansvriend. Hier vinden ook bijen en vlinders iets van hun gading. Wat een paradijsje!

7 juli: De vlinders zijn er weer

Met vlinders is het altijd wat, lijkt het wel. Zie je ze niet, dan is het te koud, of te heet; te nat, of te droog; te vroeg, of te laat; te winderig; of niets van dat alles en dan zit je in de vlinderdip. Meestal tijdens een paar weken in juni. Ideaal vlinderweer en toch fladdert er niets …

Maar gelukkig, de dip is weer voorbij. Tien soorten afvinken tijdens de wekelijkse telling kan weer gebeuren! Zoals een verse atalanta op een verse vlinderstruik.

3 juli: Overal bloemen

De regen van de laatste weken – hoewel soms wat overvloedig – heeft de tuin goed gedaan. Vijver en poelen gevuld, dorstige planten gedrenkt. Onze echte zomerbode, de majoraan, is in bloei gekomen. Heerlijk voor vlinders, hommels en bijen! Bij de ingang geurt de bloesem van de zilverlinde. In de siertuin is er een kleurenfeestje. Wit, geel, roze, rood, paars, blauw: het is er allemaal en overal zoemt het. Wat een genot!

17 juni: Rups is lekker

Soms zit het mee, soms zit het tegen. Dat geldt voor mensen en ook voor rupsen. Tijdens het wieden beweegt er ineens iets groens op het pad. Wat is dat? Het groene vlekje trekt een sprintje en blijkt een tandem te zijn: rups onder, volwassen insect boven.
Hier is een rupsendoder aan het werk! De rups wordt naar het holletje van de rupsendoder gesleept, waar er een eitje bij gelegd wordt. De larve van de rupsendoder kan zich vervolgens tegoed gaan doen aan de rups. Tja, zo gaat dat soms in de natuur …

9 juni: Wijnruit is lekker

Stiekem, bijna ongemerkt, zijn de koninginnenpages weer langs geweest in de tuin. In de kruidenhoek, waar ze zich het beste thuisvoelen, zijn ook dit jaar weer eitjes op de venkel gelegd.

Koninginnenpages lijken een voorkeur te hebben voor jonge, kleine planten. Vast heerlijk mals, maar ook zó opgegeten. De rupsen hebben een kale steel achtergelaten en zijn vertrokken naar de buren. Niet een nieuwe venkel, nee ze hebben weer eens de wijnruitplanten verkozen. Want ook wijnruit is lekker (volgens koninginnenpage-rupsen dan).

26 mei: Even genieten

Stop. Meteen bij het binnenkomen van de Vlindertuin valt de felle rode vlek in de siertuin op. Jawel, het is weer zover: onze pluk vaste papavers staat in bloei. De vuistgrote rode bloemen kunnen niet over het hoofd gezien worden. Niet door mensen én niet door hommels!

Dat is dus even stilstaan en genieten. Het duurt maar kort, misschien daardoor is het extra mooi?

20 mei: Digitaal op pad

Geen Kindermiddagen voorlopig, maar kinderen blijven toch echt welkom! Om ze ook iets te doen te geven, zijn onze digitale speurtochten weer van stal gehaald.

Tijdens de Open Dag in 2018 konden kinderen met smartphone een rondje door de tuin lopen. Jonge kinderen op zoek naar natuurplaatjes, oudere kinderen met een aantal opdrachten. Met wat kleine aanpassingen kunnen de routes in coronatijd opnieuw prima dienst doen!

Hoe gaat het in z’n werk:

• Installeer de gratis IVN route-app
• Zoek de Speurtocht Vlindertuin Waalre (kies de variant t/m 7 jaar of de versie vanaf 8 jaar) en download deze gratis
• Download eventueel ook de antwoordkaart; in de Vlindertuin hangen exemplaren op papier maar deze kunnen toevallig op zijn
• Neem een potlood mee en ga op pad in de Vlindertuin; hier heb je geen internetverbinding meer nodig
• Veel plezier!

12 mei: Zwamtijd

De typische ‘Flintstone’ banken in de Vlindertuin zijn van robuust eikenhout maar wel onbehandeld. Dat betekent: ze zijn toch echt onderdeel van de natuur en gaan niet eindeloos mee zoals een kunststof of gebeitste bank.

Dat is te zien! Al heel wat jaren hebben we in het voorjaar een ‘vaste gast’ op de bank bij de heideheuvel. De zwavelzwam begint als bleekgele knop en kan zo groot worden als een ontbijtbord (of een stapel ontbijtborden). Ook in 2020 is-ie er weer. Wat een mooi natuurverschijnsel.

6 mei: Op jacht

Het voorjaar is al een tijdje aan de gang. Opschietende planten, allerlei bloemen en steeds meer actieve kleine beestjes. Er is volop leven in de tuin! Daar willen de jagers natuurlijk van profiteren. Zoals de mooie, gele krabspin die we op de picknicktafel aantreffen. Eigenlijk zit-ie een beetje verkeerd. In een gele bloem, goed gecamoufleerd, heeft hij veel meer kans om een lekkere prooi te verschalken.

29 april: Nieuwe bijen

Een paar jaar geleden stond er elk jaar een bijenkast op onze heideheuvel. Helaas kwam daar een eind aan toen onze ‘huisimker’ een winter met veel bijensterfte beleefde.

Maar hoera: Christine, beginnend imker uit Aalst, zocht een plek voor haar eerste eigen volk en kwam bij de Vlindertuin terecht. Welkom! Vandaag arriveerde de kast. Ideaal transportweer, want niet zo warm als de weken hiervoor. Dan zijn de bijen wat minder actief.

Nadat er op de heuvel een plek was voorbereid met betonblokken en houten palen, mocht de kast op z’n plek. Luikje open … welkom nieuwe bijen!

22 april: NAT

Tja, een buitje regen, wat zou dat weer welkom zijn. Helaas, volgens de weersvoorspellingen blijft het nog droog tot en met het weekend. Toch is het vandaag NAT in de Vlindertuin. Na een middagje boenen eerder deze week, heeft Harry bijna alle ‘gewone’ banken in de tuin in de beits gezet. Overal ligt een waarschuwing bij voor eventuele bezoekers. Dat is nodig (net als het nieuwe laagje beits)!

16 april: Op zoek naar spinnenwebben

Doordat er op veel meer momenten in de tuin gewerkt wordt, merken we dat de tuin best veel bezoekers trekt. Logisch eigenlijk, heel veel is er in Nederland momenteel niet te doen en dan is een ‘ommetje tuin’ een aardige manier om een frisse neus te halen.

Vandaag komt een vader met vier basisscholieren langs. Opdracht van de juf: maak een boswandeling en zoek zoveel mogelijk dingen die op het natuur-opdrachtformulier staan. De kinderen willen nog een spinnenweb scoren! Mazzel, want daar hebben we (vanwege de kindermiddagen) een plantenspuit voor. Net als in de herfst zie je een ‘bedauwd’ spinnenweb veel beter dan een droog web.

De kinderen gaan met de fles op pad. Zoeken, zoeken. Het valt nog niet mee! Maar kijk, in de klimop zit wel wat. Als het web natgespoten wordt komt de spin zelfs een kijkje nemen!

31 maart: We werken gewoon door!

Al jarenlang is het gezellig werken op dinsdagmorgen. Even kletsen bij binnenkomst, dan de handen uit de mouwen en tot slot koffiepauze aan de picknicktafel.

We hebben een flinke picknicktafel maar als we de voorgeschreven afstand van 1,5 meter aanhouden, passen we daar toch niet met de volledige dinsdagmorgenploeg omheen …

Ai, geen koffiepauze dus. Toch kriebelt het bloed van de rechtgeaarde vlindertuinier. We laten ons mooie plekje niet zomaar verkommeren! En zo zijn er op meerdere momenten in de week één, hoogstens twee tuiniers aan de gang. Er is altijd wat te doen en bij mooi weer blijft de Vlindertuin een heerlijke plek om bezig te zijn!

17 maart 2020: Cadeautje voor Mariëtte

De dinsdagochtendploeg wist het al een tijdje. Mariëtte, sinds de oprichting van de Vlindertuin actief bij het onderhoud (en nog heel veel andere zaken!) zou gaan stoppen als tuinvrijwilliger. Maar pas in het voorjaar …

De winter is voorbij gevlogen, en op 17 maart is ineens het officiële afscheid! Zo’n trouwe, gezellige en actieve vrijwilliger mogen we natuurlijk niet zomaar laten vertrekken. Bernard had gezorgd voor een speciaal vlindertuinpresentje waardoor Mariëtte hopelijk nog vaak met plezier aan haar tuinjaren zal terugdenken. En ze mag altijd aanwaaien voor een bakje leut!

2019

3 december: Superzeldzaamheid

Aan het eind van de dinsdag(werk)ochtend komt ineens een bezoekster binnen. Da’s apart, in deze tijd van het jaar loopt er niet vaak iemand met fototoestel in de tuin rond.
De bezoekster heeft niet alleen haar fototoestel, maar ook een plattegrondje bij zich. Het blijkt geen insectenliefhebster maar een paddenstoelenfanaat! En ja, dan vertelt Bernard dat bij de reguliere nachtvlinderploeg ook iemand zit die dol is op paddenstoelen. Hij heeft kort geleden een bijzondere bewoner van de tuin ontdekt: de gele hersentrilzwam.

Gemeld op waarneming.nl, en dan komen er dus anderen voor langs! De gele hersentrilzwam is te bewonderen op één van onze flintstonebanken. Daar mag-ie uitgebreid op de foto en raakt bovendien een klein stukje kwijt (dit is bedoeld om thuis microscopisch onderzoek te doen). Maar eigenlijk kan het niet missen volgens onze paddenstoelenjaagster: op de bank groeit namelijk ook de korstzwam waarop de gele hersentrilzwam parasiteert. Een superzeldzaamheid, we kunnen er trots op zijn!

8 oktober: Brandnetelthee

Weer een nieuwe opdracht in de #2uurnatuur challenge van het landelijk IVN: #naturesnacks, maak zelf brandnetelthee. Da’s makkelijk in de vlindertuin want hier staan de netels in de herfst schouderhoog. De jonge topjes gaan in het hete water, dan 10 minuten wachten. Mmm, brandnetelthee? Nou … er zijn wel lekkerder smaakjes. Maar goed, alweer een opdracht afgevinkt en tussendoor alle infobordjes gepoetst en opgeborgen (want het vlinderseizoen is immers voorbij).

5 oktober: Op zoek naar #creepycrawlers

Het vlinderseizoen is voorbij. Met zulke lage temperaturen, plus veel wind en regen, vliegt er ook niet veel meer. Maar toch zijn er nog allerlei diertjes in de tuin te vinden. Dat blijkt wel bij de challenge #creepycrawlers die hoort bij de #2uurnatuur campagne van het landelijk IVN.

Simpelweg doen wat zoveel kinderen doen tijdens schoolbezoeken en kindermiddagen: dood hout optillen en je verwonderen. Er zijn tijgerslakken, zwarte kevertjes, engerlingen, duizend- en miljoenpoten en natuurlijk pissebedden. Maar ook een alpenwatersalamandertje dat zo te zien al een goed plekje heeft gezocht voor de winterrust. Die mag op de campagnefoto!

18 september: Asterfeestje

Er vliegen niet zulke grote aantallen vlinders rond als we gewend zijn in september, maar toch weten we met onze bloeiende herfstasters wel wat fladderaars te lokken. Vooral de hoge paarse variant – die ‘s middags zo heerlijk in de zon staat – heeft grote aantrekkingskracht. Dagpauwoog, gehakkelde aurelia, kleine parelmoervlinder, atalanta en speciaal voor 2019 de distelvlinder brengen graag een bezoek!

3 september: Nieuw oud hout

Voor de meeste Vlindertuiniers is de vakantie voorbij. Aan de slag, lekker werken in de tuin! Het blad begint (gelukkig) nog niet zo te vallen. De harken mogen nog even in het schuurtje blijven.

Het schuurtje … waar is de houtstapel?? Omdat het hout op een schaduwrijke plek ligt en bovendien af en toe een gieter water krijgt, is het een toevluchtsoord voor kikkers, salamanders en pissebedden. Waardoor het een heerlijk ontdekhoekje is bij schoolbezoeken en tijdens kindermiddagen.

Typisch een geval van miscommunicatie dus, deze opruimactie. Wel een reden om een mooie nieuwe stapel te maken die natuurlijk ook meteen een sproeibeurt krijgt. Nu nog wachten op de terugkeer van de bewoners.

30 juli: Bezoek

Ideaal werkweer vandaag: droog, fijn zonnetje en niet zo heet. Dat betekent nog niet dat er heel veel tuinarbeid verricht wordt … Nadat we gemopperd hebben op de hitte van vorige week en eindelijk de kruiwagen uit de schuur hebben gehaald, stopt er een klein wit autootje bij de tuinpoort. Bezoek!

Niet zomaar belangstellenden, het zijn Co en Maria! In de begintijd van de tuin hebben zij als vrijwilliger meegeholpen, totdat zij besloten om in Turkije van hun pensioen te gaan genieten. Zo af en toe zijn ze nog in Nederland en vereren dan de tuin met een bezoekje. Vandaag, gezellig. De pauze loopt daardoor wel wat uit maar ach, daar gaan we niet over zeuren. De volgende keer doen we wat beter ons best.

24 juli: Mmm, venkel

Het KNMI heeft code oranje afgegeven. Geen storm deze keer maar extreme hitte. Onder zulke omstandigheden is het niet slim om op woensdagmiddag in de tuin te gaan wieden. Het blijft deze week bij een uurtje water geven en een rondje inventariseren.

Gelukkig mag in dit weer van de Vlinderstichting een inventarisatie ook buiten de reguliere uren (10.00-17.00 uur) gedaan worden. Rond half 10 in de ochtend profiteren al de nodige vlinders van de ochtend’koelte’ (25 graden …). Turven maar! Leuke verrassing: de jonge venkel in de kruidenhoek zit vol kleine koninginnenpage-rupsen. Reden om de venkelplantjes een extra slokje water te geven. Gogogo!

3 juli: Zilverlinde in bloei

Als alle andere lindesoorten al zijn uitgebloeid, is onze zilverlinde pas aan de beurt. Ook dit jaar weer! Nog niet alle knoppen zijn open, dat zal de volgende dagen wel gebeuren. En dan maar afwachten of de bijen en hommels de boom weer weten te vinden. Hopelijk wordt het niet zo’n slagveld als in 2018, toen de bank onder de boom bezaaid lag met dode hommels …

26 juni: Na de dip

Pfff, wat is het de laatste dagen heet geweest. Met 26 graden, toch niet echt fris, is het vandaag ongeveer 10 graden koeler dan gisteren. Met zulke temperaturen gaat het hard in de tuin! De majoraan is op sommige plaatsen al in bloei. Goed nieuws, want dit is in de zomer een fantastische vlinderlokker. Zeker nu de junidip voorbij is, verwachten we dat er veel vlinders van zullen komen profiteren!

19 juni: In de zon

Het KNMI heeft voor Noord-Brabant Code Oranje afgegeven: kans op zware onweersbuien. Het zijn van die stipjes op de kaart, dus lastig te voorspellen waar ze precies zullen vallen.

Geen weersvoorspelling om lekker met de kinderen naar de Vlindertuin te gaan voor de kindermiddag. Het viertal begeleiders kan ontspannen bijkletsen. Zo komt de thermoskan thee makkelijk leeg!

Er valt trouwens nauwelijks een druppel – eigenlijk is het gewoon heerlijk weer (alhoewel, een beetje drukkend). Na de vlinderdip komen de eerste fladderaars weer op bezoek. Distelvlinder, citroentje, koolwitje, dikkopje, gehakkelde aurelia en zelfs de kleine parelmoervlinder.

Meest bijzondere gast vandaag is een hagedisje dat van de warmte geniet op de bank bij het bijenhotel. Een leuke verrassing!

14 juni: De zaag erin

Tja, de ratelpopulier naast het schuurtje moet om. Niet een dagelijkse klus voor de onderhoudsploeg dus we zoeken (professionele) hulp. Dat kost moeite, want iedereen met een motorzaag verdrinkt nu in het werk!

Uiteindelijk biedt de Natuurwerkgroep Waalre uitkomst. Jos, net terug van vakantie en in bezit van zaag en zaagbewijs, gaat de klus klaren.
De populier geeft zich niet zomaar gewonnen! Omdat de boom gevaarlijk dicht bij het schuurtje hangt, moet er omzichtig gewerkt worden. Het is immers niet de bedoeling dat tegelijk met de boom, ook het schuurtje om gaat.

Behalve de motorzaag moet ook de trekstang eraan te pas komen, én zelfs de handzaag. Als de boom tenslotte ‘valt’ (meer: blijft hangen in een vork van de eik erachter) zijn er ook heel wat zweetdruppeltjes gevallen.

Het restant wordt keurig aan hapklare brokken gezaagd. Hiermee kan de onderhoudsploeg a.s. dinsdag weer vooruit. Tijd voor koffie met cake! Jos, bedankt voor jouw onmisbare hulp.

5 juni: Stormschade

De enorme onweersbui met veel wind, die op 4 juni over Zuid-Nederland trok, heeft ook zijn sporen nagelaten in de Vlindertuin.

Helaas, meteen al bij binnenkomst is te zien dat de ratelpopulier bij het schuurtje flink uit het lood staat. Hij is door de vlindertuinders geplant in 2011 nadat er op dezelfde plek een oude populier was omgewaaid. Een windgevoelige locatie dus. Maar ook deze keer is de boom precies langs het schuurtje gegaan!

In de siertuin is weinig van het noodweer terug te zien. Dat is anders in het struweel. Enkele struiken hangen zó ver over het pad dat er nauwelijks doorheen te komen is.

Op een noodsignaal via de mail komen op woensdagmiddag de hulptroepen bij elkaar. Zelfs een toevallige passant helpt even mee! Na een dapper begin met takkenscharen en handzagen komt Hans met welkome aanvulling: een motorzaag en -zager (Sander).

Na stug doorwerken kunnen we weer over het pad naar de heideheuvel. Enorme stapels takken liggen op de twee open plekken met banken. En wat is het struweel leeg … Met een welverdiende stroopwafel sluiten we de werkmiddag af. Niet echt blij maar wel tevreden.

Meer foto’s

28 mei: ff zitte

Bij de laatste grote schoonmaak van het schuurtje hebben we een stapeltje kuipstoelen de deur uitgedaan. Die sta-in-de-wegs, die zelden gebruikt werden, konden we missen als kiespijn. Maar toch … zo af en toe waren ze best handig. Als je na flink werken in de tuin tijdens een regenachtige pauze in het schuurtje staat, wil je immers graag zitten!

Op de dorpsrommelmarkt werd afgelopen weekend een aardig setje klapstoelen aangeboden. Acht euro per 4: superkoopje! Ze hebben nu een bescheiden plaatsje aan ophangbeugels … en ze zijn meteen van pas gekomen in de regenpauze van vandaag.

22 mei: Zie jij ze ook vliegen?

De tweede kindermiddag van dit seizoen, voor de verandering met fantastisch weer! Het komt mooi uit dat de vlinder ons beest van de maand is, met dit weer zullen we er vast een paar zien.

Een paar minuten voor twee staan de eerste kinderen bij de poort. Meestal betekent dat, dat we flink aanloop zullen krijgen. Dat klopt. Tot half vier druppelen er telkens groepjes kinderen met (groot)ouders binnen. De tuin laat zich van haar beste kant zien: frisgroen en met allerlei bloemen. Citroentjes, witjes en een bont zandoogje fladderen rond.

Ook de knutsels van vandaag doen het goed. Liefst drie soorten vlinders kunnen er gemaakt worden. Sommige kinderen werken enthousiast aan alledrie.

Dik na vier uur zwaaien we de laatste bezoekers uit. De opgepotte plantjes – om thuis een eigen stukje vlindertuin te kunnen maken – gaan voorzichtig mee naar huis. Nu maar wachten totdat ze gaan bloeien!

15 mei: (Zoe)mmm!

De planten in de vlindertuin komen op stoom. De ene week lijken ze nauwelijks uitgelopen te zijn, en de week erna staan ze al bijna in bloei. Althans, zo lijkt het. Ook dit jaar zullen we het gevecht tegen onkruiden zoals heermoes en zevenblad weer gaan verliezen …

Maar er is ook ‘onkruid’ dat we graag zien komen. Driekleurig viooltje, en reigersbek bijvoorbeeld. De ossentong trekt weer veel hommels maar kampioen hommel-lokker is de smeerwortel. (Zoe)mmm!

23 april: Water!

De Vlindertuin heeft geen sproei-installatie. Wél een ouderwetsche zwengelpomp om af en toe een gietertje water te tappen. Dat werd langzamerhand ouderwetsche dwangarbeid: in plaats van 15 keer zwengelen voor een volle gieter, moest er in 2019 60 keer gepompt worden voor driekwart vulling.
De ‘handige heren’ ontdekten dat een nieuw pompleer geen kwaad zou kunnen. En in de tussentijd was het droog, en moest de jonge aanplant het hebben van wat flessenwater van thuis.

Tijd voor een feestje: vandaag is de pomp weer werkend! De nieuwe aanplant heeft er meteen volop van geprofiteerd. Een regenbuitje of twee zou natuurlijk nog leuker zijn …

16 april: Nieuwe bordjes

Tot nu toe was de tuin nog niet compleet; de infobordjes die in het vlinderseizoen in de tuin staan, moesten nog gerenoveerd worden. Na een aantal halve jaren in de volle zon, hebben de kleuren de neiging om te verschieten. Zélfs onder een UV-coating. Dankzij de jaarlijkse subsidie van de gemeente Waalre hebben we tegenwoordig budget om de boel op te knappen. Dat hoefde overigens niet helemaal, want de lijstjes en palen waren nog goed genoeg voor een volgende ronde.

Vanmorgen kwam Harry voorgereden met een achterbak vol fraaie bordjes. We hebben ze gauw op hun plek gezet, hoera de tuin kan aan het vlinderseizoen beginnen.

9 april: Voorjaarsschoonmaak

De maat is vol, of beter gezegd: het schuurtje is vol! Meer dan 15 jaar hebben we vooral verzameld. Zo af en toe ging de bezem er wel door, en werd alles geordend. Maar weggooien, daar kwam het zelden van.
Dat is te merken want het wordt hoe langer hoe moeilijker om alles een plekje te geven. Vooral na nachtvlinderavonden is het slalommen. Tijd voor een ouderwetse voorjaarsschoonmaak!

Eerst moet alles eruit. Dan sorteren: welke gereedschappen zijn slecht geworden of worden sowieso nooit gebruikt? Drie hooivorken (allemaal gedoneerd) is teveel van het goede, en die graskantenschaar slingert ook al jaren ongebruikt rond … Waarom bewaren we nog steeds de afgedankte infobordjes van 10 jaar geleden, en wandelprogramma’s uit 2014? De restanten verf zijn ingedroogd, de oude handgrasmaaier draait nauwelijks rond. Zo kunnen we wel even doorgaan.

Aan het einde van de morgen liggen er twee ladingen klaar om afgevoerd te worden: één voor de milieustraat en één voor de dorpsrommelmarkt in mei. Dat ruimt op!!

1 april: De eerste vlinders worden geteld

Het vlinderseizoen begint dit jaar in stijl, met een mooie zonnige dag. Heel uitbundig bloeit de tuin nog niet, zo vroeg in het seizoen. Toch is er voor een hongerige vlinder het een en ander te vinden, bijvoorbeeld bij het longkruid, de sleedoorn en vooral de blauwe druifjes. Gelukkig vinden konijnen deze bolletjes niet erg lekker. Zodoende komen de druifjes jaar na jaar terug – terwijl de krokussen telkens verdwijnen als sneeuw voor de zon.

Er is dus zon en nectar. En ja hoor, daar zijn ook de vlinders! Er kunnen verschillende citroentjes, dagpauwogen en gehakkelde aurelia’s geturfd worden. Een goed begin is het halve werk.

19 maart: Passend voor renovatie

In het vlinderseizoen staan ongeveer 20 informatiebordjes in de tuin. Zes maanden in de zon, dat zorgt voor veroudering! Er zit een UV-coating op maar die helpt slechts een beetje.
Dankzij de gemeente Waalre, die jaarlijks een activiteitensubsidie aan onze afdeling geeft, is er budget om de bordjes te vernieuwen. Helemáál nieuw hoeft trouwens niet, het frame op een paaltje dat ooit door Harry ontworpen en gemaakt is, is nog niet versleten.
Een nieuwe afdruk dus in een ‘oud’ frame. Spannend, want de maatvoering komt nogal nauw. Maar gelukkig, de drukker heeft netjes gewerkt en de aluminium plaatjes passen exact. Binnenkort te bewonderen in de Vlindertuin!

14 maart: Goede start

De gortdroge zomer van 2018 heeft flinke klappen in de tuin gebracht. Vlindertrekkers als koninginnenkruid en vlinderstruiken zijn aan het kwakkelen geslagen of zelfs doodgegaan. Het voorjaar is een mooi moment om aan nieuwe aanplant te doen.

Vorig jaar was al een bedrag gereserveerd voor nieuwe planten; het probleem is meer: wanneer maken we tijd om te planten? Muijderman, een kwekerij in de buurt van Waalre, heeft een uitgebreide collectie maar is alleen op donderdag, vrijdag en zaterdag open voor publiek. En om dan de nieuwe aankopen tot dinsdag te laten staan …

Daarom voor de verandering een tuinuurtje op donderdagmorgen. Het regent dat het giet. Mmm, dat is dus ideaal voor de pas geplante aanwinsten.
Het perk met schoenlappersplanten, zo bejaard dat er bijna geen bloemen meer in kwamen, was al op dinsdag gerooid. Verse aanwas maakt er in 2020 misschien weer iets prachtigs van.
De vlinderstruiken in de buurt van de meidoornhaag krijgen versterking. Bijzondere nieuweling is een Buddleja alternifolia die in mei al in bloei zou moeten komen. We zijn heel benieuwd – niet alleen of de bloeitijd klopt maar vooral of de vlinders er gecharmeerd van zullen zijn!

5 maart: Voorjaarsklaar

Het voorjaar schijnt er al te zijn maar voorjaarsklaar is de tuin nog niet. Handen uit de mouwen! Voor elk wat wils: maaisel uit het biotopengedeelte halen, blad harken in het brandnetel’perk’, de vijverrand fatsoeneren en de paden weer op breedte maken.
Het werkt zó lekker dat de tijd voorbij schiet. Deze keer geen pauze halverwege de ochtend maar pas aan het einde. Nog niet alles is voorjaarsklaar (het longkruid wel!). Volgende week kunnen we nog vooruit.

26 februari: Vlinder- en hommelbezoek

Het mooie voorjaarsweer houdt aan. Veel te vroeg natuurlijk, maar als het er dan toch is kun je er maar beter van genieten! Jassen uit dus op de dinsdagmorgen en lekker werken in de zon.
Niet alleen wij profiteren ervan, ook vlinders en hommels komen een kijkje nemen. De eerste citroentjes fladderen voorbij en de hommels weten de weg naar krokussen en akonieten te vinden. Een mooi gezicht!

19 februari: Lenteboden

Het lenteweer is in het land. De zon schijnt, vogeltjes fluiten en de krokussen komen in rap tempo de grond uit. Je zou er bijna haast van krijgen: help, nog maar eventjes en dan begint het groeiseizoen!

Dus flink aan het werk. Alvast oude delen uit de vaste beplanting halen, en natuurlijk mogen de tuinbonen de grond in. En genieten van de krokussen. Hier en daar zijn de eerste akonietjes ook al boven de grond. Hommels en vlinders kunnen bij ons terecht.

8 januari 2019: Zagen, zagen …

Het nieuwe jaar is begonnen, een heel nieuw tuinjaar ligt voor ons. In de kerstvakantie hebben we een beetje geluierd, een goede reden om vandaag eens goed aan de conditie te werken. Zagen!

De winter is bij uitstek geschikt om fors te snoeien. Zo mag de iep die vlakbij de houtstapel staat, wel eens op één gezet worden. Dan blijft het model er misschien wat beter in. De takken gaan op de takkenril bij het oude tennisbaantje, plaats genoeg.

2018

20 november: Rake News

De eerste nachten met nachtvorst zijn geweest en af en toe waait het flink. Dus zit er niet veel blad meer aan de bomen als we aan onze werkdinsdag beginnen. Dat betekent (om eens een hashtag te gebruiken die deze week nogal populair is) #RakeNews!

Er zijn blaadjes, kruiwagens en harken genoeg voor iedereen. Lekker om zo bezig te zijn want het is zomaar fris vandaag. Wat een verschil met een paar weken geleden.

Als het tijd is voor koffie, hebben we al heel wat kruiwagens vol blad afgevoerd. Echt dankbaar werk en je ziet precies waar je gebleven bent.

26 september: Lekker rot

Het is een heel raar vlinderjaar, dat komt natuurlijk (mede) door dat rare weer. De junidip was zó voorbij en daarna leek het enkele weken of het niet op kon. Heel veel vlinders, waaronder voor onze tuin bijzonderheden zoals de grote weerschijnvlinder en massa’s eikenpages!
Toen de hittegolf bleef voortduren, ging het bergaf. Sowieso hebben veel planten niet of nauwelijks gebloeid vanwege de droogte. We zullen volgend jaar opnieuw op zoek moeten naar koninginnenkruid … Weinig bloemen betekent minder insectenbezoek, en dan is het waarschijnlijk ook nog zo dat de diertjes zelf last hebben gehad van de extreme temperaturen.
In september hebben we nauwelijks vlinders gezien. Waar waren de grote aantallen gehakkelde aurelia’s en atalanta’s?? Zelfs citroentjes kwamen slechts mondjesmaat langs. Pas op de valreep van het telseizoen waren er wat atalanta’s te tellen. De tijd van het rotte fruit is aangebroken! Mmmm … een afgedankte mango!

12 september: Regen houdt ons niet tegen

De laatste kindermiddag van het seizoen. Dit jaar hebben we bijna elke keer extreem weer gehad: óf regen, óf ruim boven de 30 graden. Vandaag is er al wat regen gevallen maar zowel buienradar als weeronline voorspellen een droge middag. We zetten alles vol goede moed klaar.
Al gauw komen er enkele groepjes bezoekers binnendruppelen. Tegelijk begint ook het regenwater te druppen … en het houdt tot 4 uur niet meer op! De moeders die behalve kleuters ook nog een baby in de draagzak bij zich hebben, houden het snel voor gezien. Begrijpelijk. De andere kinderen en (groot)ouders voorzien we van paraplu’s omdat ze door willen gaan. Zo komt ons voorraadje regenschermen eens van pas.
De volhouders zien geen vlinders maar wel een flinke kikker, diverse salamanders en heel veel engerlingen. De kinderen genieten en daar gaat het om!

5 september: Een citroentje!

De hittegolf is voorbij, er valt zo af en toe zelfs een (flinke) bui. De tuin is een beetje armetierig want door de langdurige droogte groeien en bloeien veel planten dit jaar niet zo mooi. Het koninginnenkruid, in deze tijd van het jaar een grote vlindertrekker, heeft zelfs grotendeels het loodje gelegd. Verder: de hitte is waarschijnlijk ook niet zo fijn voor de rupsen geweest. De laatste weken hebben we eigenlijk alleen af en toe wat witjes gezien. Maar gelukkig, de eerste herfstasters raken in bloei. Er komen citroentjes op af. Normaal gesproken niets bijzonders maar in 2018 een feestje waard!

24 juli: Water, water …

Het is in meer dan 40 jaar niet zo droog geweest als in 2018. Ook in de vlindertuin is dat goed te zien. Wat een geluk dat we in de winter de poel hebben uitgediept en gedeeltelijk bekleed met vijverfolie! Dankzij deze klus staat er nog steeds water in. De libellenlarven en andere waterdiertjes zullen ons dankbaar zijn.
Het onkruid groeit momenteel niet zo hard maar de tijd die we daardoor ‘over’ houden moeten we besteden aan water geven. Dat doen we normaal alleen bij planten die net gezet zijn. Unicum: zelfs de vijver in de siertuin kan een paar kruiwagens water gebruiken.

17 juli: Goed rupsenjaar

Het is een goed rupsenjaar, dat is in de regio wel te merken aan de grote aantallen eikenprocessierupsen. Die hebben we in de Vlindertuin nog niet gezien (gelukkig maar).
De rupsen die we wél in de tuin hebben, zijn meer dan gewenst. Vooral de 15-20 rupsjes van de koninginnenpage worden vertroeteld. Vorige week ca. 3 mm lang, nu al meer dan 1 cm.
Op één van de koolplanten in de moestuin zit een stelletje rupsen van het groot koolwitje. De kleintjes zijn nog bezig om het bladmoes tussen de nerven uit te peuzelen. Trainen voor het echte werk, de grote rupsen zullen binnenkort niet meer dan een stompje overlaten van de kool.
Een paar weken geleden had Hans het geluk, dat hij een landkaartje eitjes zag leggen op een brandnetel. Anders valt het niet mee om de eitjes te ontdekken! De snoertjes bestaan nu nog uit slechts lege hulsjes. De minirupsjes zijn begonnen aan hun eerste brandnetelblad. Wordt vervolgd.

10 juli: Het werkt!

Regen? Wat is dat? Het is lang geleden dat er een flinke bui viel. De natuur, en ook de vlindertuin, wordt droger en droger. De begroeiing in de tuin staat er nog behoorlijk bij, waarschijnlijk omdat de vlindertuinplanten geen siertuinomstandigheden gewend zijn. Geen dagelijks gietertje water, en daardoor wortelen de planten dieper.

Bij langdurige droogte was de poel achterin de tuin altijd ons grote zorgenkind. Hij is een paar keer helemaal opgedroogd en dat is erg slecht voor alle diertjes die in het water leven. Wég libellenlarven!
Eind 2017 hebben we daarom de poel wat verder uitgediept, en het diepe gedeelte bekleed met vijverfolie. Zelfs nu staat er nog genoeg water in om de libellenstand te kunnen garanderen (alhoewel, garanties heb je natuurlijk niet). Het werkt dus!

4 juli: Slagveld

De zomer is in het land, en hoe! Hoge temperaturen, veel zon, en ook veel insecten. De natuur heeft de laatste weken een sprintje getrokken. Daardoor wemelt het in de tuin van de vlinders, bijen en hommels.
De beestjes komen natuurlijk niet voor de lol rondvliegen. Eten, daar gaat het (onder andere) om. Op dit moment ruik je het al wanneer je het hek van de tuin door gaat: de zilverlinde (‘boom van Toon’) bloeit. Aangelokt door de heerlijke geur gonst en zoemt het van jewelste rond de lindebloesem. Toch gaat er ergens iets niet goed, want de grond en de bank onder de boom zijn bezaaid met dode hommels. Wat is er toch aan de hand?
Internet biedt uitkomst. De lindegeur lokt zóveel insecten dat er per insect maar weinig nectar te halen is. Netto levert een insect dat bij de bloemen rondvliegt, daarom in: het vliegen en zoeken kost meer energie dan er aan voedsel gevonden wordt. Daardoor vallen met name hommels uiteindelijk uitgeput neer. Bijen schijnen de valkuil beter in de gaten te hebben en switchen op tijd naar planten die meer nectar leveren.

15 juni 2018: Bijenhotel in trek

Over het bezoek van de wilde bijen aan ons bijenhotel hebben we niet te klagen. Zeker nu ook de leem uit de extra verdieping van de poel onderin is aangebracht, is het op een zonnige dag een drukte van belang. Maar het glazen huis (de glasbuisjes in het kijkkastje) wordt maar zelden met een bezoek vereerd. Regelmatig kom je nog wel een insect tegen dat er heeft overnacht, maar als nestplaats voor het jong gebroed is het nog maar één keer gebruikt. Deze zomer was het echter weer raak en hebben we de ontwikkeling van de larven goed kunnen volgen. Nu maar wachten op het eindresultaat komend jaar.

Grotere foto (PDF)

23 januari 2018: Na de storm

Wat apart, het laatste item vóór dit stukje ging óók over storm. Toen in de zomer, nu in de winter. Het KNMI raadde af om op pad te gaan, zó hard zou het kunnen gaan waaien. Dus verwachten we op de eerste werkdinsdag na de storm wel wat schade.
De omgewaaide den die het toegangspad heeft versperd is door de gemeente al netjes verzaagd. Eenmaal in de tuin aangekomen lijkt het allemaal mee te vallen. Alhoewel … de laatste oude, al scheefhangende wilg is er nu helemaal bij gaan liggen. Netjes langs de sloot! Geen schade aan het schuurtje, geen schade aan andere bomen. We hadden het zelf niet mooier uit kunnen mikken.
Verder is alleen het infobord bij de nectarkroeg platgegaan. Met een extra steuntje in de rug staat het zó weer overeind. En dan: lekker werken in de tuin want daar is het prima weer voor!

2017

13 september: Vlinderstorm

Er staat vandaag windkracht 6, niet echt weer waarbij veel vlinders te verwachten zijn. Ze worden dan immers bijna weggeblazen!
De praktijk is anders. Hoewel de wind fors is, is de temperatuur prima en de zon schijnt heel regelmatig. Bovendien bloeien in de tuin op dit moment koninginnenkruid en herfstasters. En dus zijn er heel veel vlinders! Witjes, atalanta’s en vooral dagpauwogen laten zich de nectar goed smaken. Hier en daar een gehakkelde aurelia, kleine vuurvlinder of landkaartje. Jammer dat de wind te sterk is voor een ‘officiële’ vlindertelling.

6 september: Op zoek naar een rups

De vakantie is voorbij, de handen gaan uit de mouwen. Vergeleken met andere jaren is de tuin behoorlijk op orde. Er is natuurlijk het nodige onkruid te zien maar toch, de algehele indruk is niet onverzorgd.

De nazomerbloei komt goed op gang. Fier staat het koninginnenkruid te wuiven. De asters beginnen ook aan hun bloei en de hemelsleutel doet al zijn best. Nu nog een zonnetje, en er zijn vast veel vlinders te verwachten.

Een bezoeker ontdekt een mooie rups op de majoraan. Bijna zeker een rups van een nachtvlinder, maar welke? Thuis wordt in ieder geval duidelijk dat deze rups wat verdwaald lijkt. Dankzij het markante uiterlijk moet het wel de rups van de zuringuil zijn – alleen komt die volgens internet niet echt op majoraan voor. Op weg naar een overwinteringsplekje?

26 juli: Tijger in de tuin

Heerlijk weer vandaag, plus vakantietijd: er zijn behoorlijk wat bezoekers in de tuin. Gezellig! In de tuin is altijd wel iets bijzonders te zien en daarover is ook altijd wel iets te vertellen. Andersom zien bezoekers soms dingen die de vrijwilligers nog niet in de gaten gehad hebben.

Vandaag is het raak: een oma met kleindochter ontdekken twee fraaie tijgerspinnen in de buurt van het moestuintje. Eén is echt enorm, dat moet haast wel een vrouwtje zijn. Wie weet zijn er in het najaar wel eicocons!

11 juli: Welkom, welkom

Elke dinsdag en woensdag wordt er ijverig gewerkt in de vlindertuin, allemaal bedoeld om de tuin mooi en aantrekkelijk te houden voor insecten én mensen.
Daarnaast zijn sommige vlindertuinvrijwilligers ook thuis druk voor de tuin. Zo wordt de onderhoudsploeg op deze ochtend aangenaam verrast door een nieuw welkomsbord op het hek. De oude metalen vlinder was natuurlijk wel aan vervanging toe … Harry, compliment voor ontwerp en uitvoering van het nieuwe bord!

27 juni: Rupsen

Geen vlindertuin is compleet zonder rupsen. Toch valt het niet mee om ze ook echt te zien want veel rupsen hebben goede camouflagekleuren. Essentieel om te overleven: in het voorjaar zijn vogels voor hun jongen ijverig op zoek naar deze energiebommetjes.

Uitzonderingen op de regel zijn er natuurlijk altijd. De geel-zwart gestreepte rupsen van de St. Jacobsvlinder vallen juist wél op. De kleuren waarschuwen hun belagers voor het feit dat de rupsen giftig zijn. (Ze nemen gifstoffen op uit de planten waarop ze leven, het Jakobskruiskruid.) Dus worden deze ‘zebrarupsen’ met rust gelaten en kunnen wij ze makkelijk vinden om op de foto te zetten!

21 juni: Hot or not?

De zomer is begonnen en dan ook echt. Temperaturen boven de 30 graden, geen spatje regen: kortom afzien in onze zonnige tuin. Toch moet er een beetje gewerkt worden want het onkruid neemt geen pauze bij warm weer.

Op halve kracht maaien bij de entree en dan vooral in de schaduw. Daarna onkruid wieden in het hoge perk, waar ook gedeeltelijk schaduw is van de grote eik. Menselijke bezoekers laten zich bij deze temperatuur niet zien maar kijk: sommige vlinders wel! Dat is meer dan welkom na de vlinderdip van de laatste weken. Vooral citroentjes laten zich niet ontmoedigen door het weer en bezoeken met plezier de centaurie en prikneus in de buurt van het insectenhotel. Daar doen we het voor!

29 mei: Simsalamander!

De kinderen van groep 5 van De Wilderen treffen het: zonnig weer voor hun vlindertuinbezoek. Eigenlijk treffen ze het een beetje té goed, want 33 graden is wel erg warm …
Maar de kinderen hebben juffen met een praktische inslag. “Neem een flesje water mee,” is vast het advies geweest. Bovendien hebben de juffen extra flessen water en bekertjes ingepakt. Alle beschikbare parasols en paraplu’s zijn uitgezet zodat elke post in ieder geval een schaduwplekje heeft. Dan lukt het best.

Beestjes zoeken blijft altijd leuk. De stapel hout en stenen die naast het schuurtje ligt, heeft af en toe een gietertje water gekregen zodat er wat te vinden blijft. Met resultaat. Eén salamander op een middag met kinderen is heel normaal, en twee lukt ook bijna altijd. Maar vandaag … de kinderen vinden er wel 8 of 9. Hoe leuk is dat?

25 april: Tussen de buien door

Het kan niet altijd lente-achtig zijn in het voorjaar, soms is een buitje regen welkom. Als het dan ook nog fris en winderig is, laat geen vlinder zich zien. Maar vlindertuiniers zijn niet zo flauw, het voordeel van fris weer is immers dat het zweet er niet zo snel op staat.

Onder de linde, in het hoge perk, rond de moestuin, in de bloemenweide en in de buurt van het gedeelte met opgepotte plantjes gaan we aan de slag. In de bloemenweide verrast Bernard een jong padje, dat er zit te schuilen. Niet alleen voor vlinders, ook voor amfibieën is de tuin aantrekkelijk.

19 april: Appelig

Goed werkweer, fijn want er is veel te doen. Deel twee van het perk rond de ‘boom van Pierre’ komt aan bod. Hier is een paar jaar weinig aan gedaan en dat is te merken. De braamstruiken hebben hun gang kunnen gaan en zijn diep geworteld.

Flink aanpoten maar er is ook te genieten. Tijdens zonnige momenten fladderen de vlinders gezellig langs. Het eerste oranjetipje van het jaar laat zich zien. Die komt voor het look-zonder-look dat in bloei begint te komen. Voor andere vlinders en insecten hebben wij bloeiende appelbomen in de aanbieding.

12 april: Let’s party!

Ook in vlinderseizoen 2017 staan allerlei activiteiten gepland. De data staan vast, in de hoop natuurlijk dat het op al die momenten prachtig vlinderweer zal zijn. Soms klopt het, soms ook niet. Om meer ‘all weather’ te kunnen zijn, hebben we een partytent aangeschaft. Van flink formaat, zodat we de picknicktafel ruim kunnen overkappen bij regen of felle zon.

Vandaag testen we ons Easy Up model. Geen losse stokken maar een harmonicamechaniek. Voor de beloofde 5 minuten opzettijd zullen we vaker moeten oefenen maar binnen 10 minuten staat-ie keurig!

5 april: Vakken vullen

Het vlinderseizoen is van start, dus wordt er ook op woensdagmiddag gewerkt. De vlinders houden zich schuil vandaag. Die wachten af totdat het weer eens lekker zonnig is. Hommels (aard-, akker- en steen-) zijn er wel.

De laatste restjes verdroogde planten van 2016 moeten nog opgeruimd worden. Tussen de dode stengels is de nieuwe generatie guldenroede alweer aan het opschieten.

Een ander voorjaarskarweitje is het zomerklaar maken van het bijenhotel. Elke jaar lukt het sommige vogels om de rietstengels uit de vakken te plukken bij het zoeken naar nestmateriaal. Al is het tegenwoordig een minder groot probleem, sinds er gaas om de vakken zit. Met gevulde vakken kunnen de bijtjes weer komen!

31 maart: Tellen maar!

Het vlindertelseizoen begint bijna: officieel vanaf 1 april. Maar bij goede weersomstandigheden mag er ook eerder al geteld worden. Geen probleem in 2017, de laatste dagen van maart schijnen de warmste ooit te zijn (of in ieder geval de warmste sinds de temperaturen in Nederland geregistreerd worden).

22 graden bij de nectarkroeg en ook nog eens weinig bewolking. Het waait aardig maar daar laten de vlinders zich niet door afschrikken. Vooral dagpauwogen gaan er op luwe plekjes eens goed voor zitten. Onze infobordjes zijn heeeerlijk warm!

10 maart: Mooi weer en flink geklust bij NLdoet

Na regen komt zonneschijn! Vooral deze week. Een lekker zonnetje verwelkomde dus op 10 maart de eerste vlinders, en ook de medewerkers van Rabobank De Kempen die in Vlindertuin Waalre een middag de handen uit de mouwen kwamen steken.

Werk genoeg! Na een inleiding door Bernard Fransen en Emile Weijters konden de handen uit de mouwen. Enkele stoere mannen gingen zich over de composthoop buigen, twee ploegen dames gingen het schuurtje en de banken in de verf zetten. Ook bij de takkenrillen (opnieuw stapelen) en de ztkuil (vervanging paaltjes) togen de Rabo’ers aan het werk.

De koffiepauze was een welkome onderbreking, en de koek verdween als sneeuw voor de zon. Bijgetankt ging iedereen voor de tweede ronde. Rond 4 uur konden we bij fris en knabbels terugkijken op een zeer geslaagde werkmiddag. Rabobankmedewerkers: ontzettend bedankt voor jullie hulp en wie weet tot nog eens ziens in de tuin.

Meer foto’s

28 februari: Stormschade

Een paar dagen geleden is het flink tekeer gegaan. Alle bomen lijken er nog te staan en toch missen we iets … het kwartje valt. Het bord bij de nectarkroeg ligt om! We wisten dat de palen niet zo goed meer waren, dit is dus het resultaat. Misschien een extra karweitje voor NLdoet? Het bord ligt lekker zo, we laten het even.

Ander werk heeft voorrang. Bramen, bramen en nog eens bramen worden bij de takkenrillen weggehaald. Enorm, wat kan een braamstruik woekeren. In de siertuin schiet het goed op met het uitgraven van de hoge herfstasters. Een beetje vernieuwing kan hier geen kwaad! Rond de zitkuil moeten bramen (alweer!) en klimop eraan geloven. Hopelijk krijkgen we genoeg paaltjes van onze Natuurwerkgroepen, het is hard nodig om de beschoeiing van de kuil te vervangen.

21 februari: Voorbereiding NLdoet

Op 10 maart komt een groep medewerkers van de Rabobank klussen in de tuin. Hartstikke fijn, maar daar moeten we van tevoren wel het één en ander voor doen! Je kunt een groep niet zomaar loslaten in een onbekende tuin en we willen ook dat mensen nuttig én gezellig bezig zijn. En zo gaan de bramen bij de takkenrillen alvast weg, zodat er op 10 maart opnieuw gestapeld kan worden.

In de siertuin  is genoeg te doen. De pollen herfstasters moeten gefatsoeneerd worden en het tuintje bij de nectarkroeg is een rommeltje geworden. De spa erin, vandaag kan het! Verrassinkje: in een gleuf van het insectenhotelletje bij de nectarkroeg heeft iemand 1,20 euro gestopt. Donatie?

10 januari 2017: Frisse start

Na de afsluiting van het Vlindertuin-subsidietraject, met koffie en een borrel in de tuin, hebben we onszelf een paar weken vrijaf gegeven. Maar nu, in het nieuwe jaar, staan we weer te trappelen om aan de slag te gaan.

Met temperaturen rond het vriespunt is wroeten in de grond niet echt leuk. Mmm, snoeiweer. De meidoornhaag moet nog afgemaakt worden, en bij de nectarkroeg zijn de vuilboom en de meidoorn teveel uit hun kluiten gewassen. Zo komen we de ochtend wel door. In een oud vogelnestje vinden we een héél bijzonder eitje!

2016

6 december: Winterwonderland

Deze week is de sfeer in de tuin zelfs nog wat winterser dan eind november. Prachtig berijpte planten en afgevallen bladeren, beschenen door een mooi winterzonnetje.

Snoeien en harken is het devies, want de grond komen we ook vandaag niet in. Daarna kunnen we genieten van een welverdiende pauze in de zon. Met … glühwein zou helemaal in stijl zijn maar het is gewoon koffie of thee!

Meer foto’s

29 november: Bovengronds

Nachtvorst! Om 10 uur vriest het nog steeds. Voer voor mooie winterse plaatjes. De temperatuur vraagt om karweien boven de grond. Wat een mazzel dat de bloembollen vorige week allemaal geplant zijn. Het gaas heeft tot nu toe de konijnen keurig buitengehouden.

De nieuwe boombanken worden bijgeschaafd en -geschuurd. Klaar om binnenkort in de olie te worden gezet. En verder kunnen we harken, harken, harken. Dankzij de vorst raken ook de eiken – met hun notoire late rui – al aardig leeg.

22 november: Bloembollen

In het schuurtje ligt nog een grote voorraad bloembollen te wachten op een plekje in de tuin. Telkens hadden andere werkzaamheden voorrang maar nu wordt het toch echt tijd om ze te planten.

Eerst op zoek naar kippengaas. Vooral crocussen zijn populair bij konijnen – om op te eten … Van de sneeuwroem en irissen weten we het niet precies maar voor de zekerheid zetten we die ook binnen het gaas. Alleen de blauwe druifjes mogen onbeschermd de grond in. Nu afwachten hoe fleurig de perken volgend voorjaar zullen worden!

15 november: Regen houdt ons niet tegen

Miezerig. Je kunt lekker binnen bij de kachel blijven maar er ligt nog zoveel werk te wachten in de Vlindertuin! Onder andere de nieuwe aanplant, er staan nog met subsidie aangeschafte kornoelje- en jeneverbesstruiken te wachten op een mooie plek in de tuin.

Gelukkig is het rond koffietijd toch droger en kunnen we de nieuwe boombanken inwijden. Wat zijn ze toch mooi en ze zitten ook nog eens lekker.

8 november: Nog meer stevig werk

In de herfst en winter staan meestal de zware onderhoudsklussen op de planning. Handig, dat we daarvoor kunnen rekenen op de professionele hoveniers onder onze vrijwilligers!

Vandaag is de beurt aan Egbert. De ruigte, die in enkele jaren héél ruig geworden is, wordt door hem vakkundig met de zware bosmaaier ontdaan van braamstruiken.
Na de koffie – met mmm, gemberkoek van Mariëtte – heeft hij ook nog tijd om de nieuwe boombanken helemaal zitklaar te maken. Egbert bedankt!

Meer foto’s van de werkochtend

1 november: Stevig werk

Terwijl Peter Bleijs hard bezig was de poeloever te maaien met zijn bosmaaier, kwam firma Wijlaars onze nieuwe zg. Flintstonebanken afleveren.

Vanaf een grote vrachtwagen, waarop de flinke eiken boombanken en een kraan met flinke grijper, werden de bankdelen (lees halve boomstammen) en de onderstellen (halve meter boomstammetjes) op het entreegedeelte van de tuin gehesen. Met een royaal gebaar van service is de bank in de siertuin over het hek gehesen en op z’n plaats gezet. Spannend allemaal.

Op zaterdagmiddag 5 november willen we de andere banken op hun plek zetten. Vanaf 14.00 uur gaan we aan de slag. Zin in een flinke workout? Kom dan naar de Vlindertuin om mee te helpen!

Meer foto’s van de werkzaamheden op 1 november

25 oktober: Toch nog herfst

We hebben lang moeten wachten maar uiteindelijk voelt de sfeer in de tuin toch herfstig aan. Blaadjes die vallen, asters die uitgebloeid zijn en een vlinderloze werkochtend. En er zijn paddenstoelen, natuurlijk.

Het hoge perk ligt er netjes bij; er kan nog wel wat extra tijm tussen – dat gebeurt volgende week. Dan gaan ook de infobordjes en de afrasteringstouwen naar binnen. Werk zat!

4 oktober: Tijd voor tijm

Het vlinderseizoen is voorbij maar het onderhoudswerk allerminst. Komende weken gaat we flink aan het renoveren. We hebben hiervoor subsidie gekregen van Streekgebied Boven Dommel, te besteden vóór half december.

Eén van de zaken waarvoor we een potje hebben, is nieuwe beplanting. In het algemeen staat er genoeg (teveel!) in de perken; echter het hoge perk vooraan in de siertuin kan wel een oppepper gebruiken. Eén helft is goed begroeid met tijm, en dat gaan we doorzetten naar de andere helft. Boerenwormkruid eruit, tijm (en kattenkruid) erin!

27 september: Schoffelen maar

Het lijkt nog wel zomer maar het is natuurlijk herfst. Het vlinderseizoen is al bijna voorbij! Gelukkig is er in de tuin toch nog van alles te beleven. De herfstasters zijn op z’n mooist. Hoge pollen paarse, roze en lila bloemen lokken vlinders, hommels en bijen naar de tuin. Laatste kans, zullen ze wel denken.

Terwijl de vlinders hun nazomerfeestje vieren schoffelt de onderhoudsploeg nijver voort. Langzaamaan komen de paden in de siertuin weer op breedte. Je ziet precies waar je gebleven bent!