Van vleermuizen naar nachtvlinders

Op vrijdagvond 22 augustus organiseerde Zoogdierwerkgroep IVN De Oude IJsselstreek de jaarlijkse vleermuisexcursie, gelinkt aan de landelijke Nacht van de Vleermuis. Helaas niet in het officiële weekend, maar wel geplaats op hun website. Toevallig viel het wel samen met de landelijke Nachtvlindernacht van de Vlinderstichting. Daarom werd besloten om een combi te maken: eerst vleermuizen spotten (met batdetectors) en aansluitend nachtvlinders kijken, gelokt met een speciale lamp en wit laken.
Frans Witjes zou zorgen voor de nachtvlinderopstelling en Jannie en Tonnie Klein Lebbink stelden hun terrein ter beschikking voor deze activiteit.

‘s Avonds om 20.45 uur hadden zich zo’n 20 (incl. 1 kind) deelnemers verzameld buiten bij ‘De Ruumte’ (Nijmansedijk 20A, Halle). Op een picknicktafel stond een infopaneel over vleermuizen en lagenn o.a. wat boeken en folders en ander materiaal over vleermuizen uitgestald, die belangstellend werden bekeken. Tijdens het inleidend praatje werd de eerste vliegende vleermuis al gespot. Snel de beschikbare batdetectors erbij gepakt om te horen om welke soort het ging. Het bleek een gewone dwergvleermuis te zijn.

Jannie had nog pasgeleden enkele dwergjes uit zien vliegen vanachter de betimmering op de muur bij de deur naar De Ruumte en ook vleermuispoepjes gevonden op de deksel van de vuilnisbak naast de deur. Er werd dus flink getuurd of er nog iets uit kwam vliegen. Maar…helaas, blijkbaar waren ze al gevlogen, of ze hadden een andere (tijdelijke) verblijfplaats gevonden. De poepjes, net hagelslag, laten zich makkelijk verkruimelen door de vele insectenresten. Jannie demonstreerde dit even. Sommige mensen kwamen er zo achter dat zij waarschijnlijk ook vleermuizen bij huis hebben/hadden; ze herkenden ze nu pas.

De groep liep langzaam richting de grote plas op het landgoed. Aangekomen bij het moerasgedeelte vlogen weer een paar dwergjes langs, nog redelijk te zien tegen de zwaarbewolkte avondlucht. Eenmaal aangekomen bij de kijkhut naast de plas ging het helemaal los; de batdetectors ratelden als een gekke. Behalve de vele jagende dwergvleermuizen werd er ook nog een rosse vleermuis opgepikt door een batdetector. Via twee warmtebeeldcamera’s kon het publiek toch de ‘vliegshow’ van de vele tientallen jagende vleermuizen boven de grote plas aanschouwen. Ook toen het te donker werd om ze nog met het blote oog te kunnen zien (zie dit filmpje).

De avond was al geslaagd maar het toetje moest nog komen. Dus liepen we tegen 22.00 uur door naar de nachtvlinderopstelling elders op het landgoed. De lamp brandde al even dus er waren al verscheidene motjes te vinden op het laken. De mobiele telefoons kwamen tevoorschijn om ze op foto vast te leggen. Via nachtvlinderboek en app Obsidentify werden al snel verschillende soorten gedetermineerd: o.a. haarbos, gerande spanner, witte grijsbandspanner, boogsnuituil en bruine sikkeluil. Andere insecten zoals verschillende (langpoot)muggen, schietmotjes en wantsen kwamen ook op het licht af. Tevreden na een mooie en leerzame avond togen de meeste deelnemers tegen 22.45 uur naar huis. Enkele ‘nachtbrakers’ bleven nog even doorgaan totdat het begon te regenen en ze wel moesten stoppen.

Zo’n 40 verschillende soorten nachtvlinders werden er in totaal gespot, waaronder o.a. de zeldzamere witte eenstaart en de zeldzame viervlakvlinder. Toch een leuk resultaat! Op Waarneming.nl kun je de aangetroffen soorten (met foto’s) nog bekijken.

Al met al een geslaagde avond. Tot volgend jaar!

Gidsen: Jannie (& Tonnie) Klein Lebbink, Rosanne Weijers, Jeltje Berendsen (Zoogdierwerkgroep) en Frans Witjes (Rondom Strang & Iessel)
Foto’s:  Jeltje Berendsen en Frans Witjes