Een nette heg, daar houden insecten niet zo van…

Aan de rand van het bos wordt de stilte verbroken door een luid gezoem. Het lijkt uit een eikenboom te komen. De dikke stam is bedekt met klimop. Dan wordt mij de oorzaak van het gezoem duidelijk: de klimplant staat in volle bloei en honderden insecten smullen van de nectar en het stuifmeel.

Volgens ObsIdentify zijn het bijvliegen. Dit zijn zweefvliegen met het uiterlijk van een bij. Deze vermomming schrikt vijanden af. Vogels en andere predatoren happen natuurlijk niet zo graag in iets dat er uitziet als een vervelend stekende bij. Wie goed kijkt kan een verschil zien: echte bijen hebben twee paar vleugels, zweefvliegen hebben slechts één paar. Blijkbaar tellen vogels geen insectenvleugels.

Larven van bijvliegen leven onder water en hebben een wonderlijke manier van ademhalen. Dit gaat door een lange adembuis, die telescopisch uitschuifbaar is. Deze kan wel 20 centimeter lang worden! De larven worden hierom ook wel ‘rotjes’ genoemd: ze hebben het uiterlijk van het kleine knalvuurwerk met lang lont.

Voedselbron

Maar terug naar de klimop. De zoemende klimplant om de stam van de oude eik is meters hoog de boom in gekropen. Het is herfst en de plant staat in bloei. Bloeiende klimop is in deze tijd van het jaar een belangrijke voedselbron voor veel insectensoorten. Het is ook een van de weinige planten die bloeit in de laatste maanden van het jaar. Dat maakt zijn waarde voor de natuur nog groter.

Klimop kent twee soorten stengels. De bekendste zijn de kruipende stengels, met handvormige bladeren. Hiermee kruipt de plant over de grond en omhoog. De bloeiende stengels zien er anders uit. De bladeren zijn ruitvormig én produceren van september tot december geel-groene schermvormige bloempjes.

‘Netjes’

Hoe meer je klimop snoeit, hoe minder kans de plant krijgt om bloeistengels te produceren. ‘Netjes’ gesnoeide klimopheggen zullen niet snel bloeien. Dus minder waarde hebben voor insecten. Als ik door mijn woonplaats wandel zie ik voornamelijk ‘nette’ heggen. Blijkbaar geven veel mensen – waar het de tuin betreft – toch meer om ‘netjes’ dan om natuur.

Peter

In deze rubriek deelt Peter Polter maandelijks een natuurmoment met onze lezers. In januari 2025 is hij begonnen aan de IVN Natuurgidsen Opleiding.