Omtrent het Kaaps Viooltje

Natuurweetje gepubliceerd op 4 april 2016

Een van de aardige bezigheden tijdens de winterperiode voor een liefhebber van kamerplanten is het scheuren, stekken en voortkweken van bladeren van geliefde binnenhuis sier- en bloeiplanten. Niet alleen Geraniums zijn daarvoor uitermate geschikt maar ook het Kaaps Viooltje laat zich gemakkelijk vermeerderen. Zo ook dus bij ons thuis.

Het eigenaardige hierbij is nu dat zowel bij de Geranium als bij het Kaaps Viooltje er van alles mis is. De benamingen kloppen van geen kanten en de gekweekte planten kunnen vreemde afwijkingen vertonen.

Kaaps Viooltje

De Tuingeranium kan heel goed de winter binnenshuis doorstaan. Beter dan in de tuin waar winterkoude fataal is. Niet echter in Z. Afrika, het land van herkomst. Daar worden de Geraniums meters hoog. Dus dat ‘Tuin’ kan er hier maar beter af, in de winter tenminste. Hetzelfde beeld vertoont het plantje dat Kaaps Viooltje genoemd wordt. Het kan niet tegen de winter hier buitenshuis want het komt helemaal uit Tanzania (niet uit de Kaap). En dit zogeheten ‘Viooltje’ komt zeker niet uit de Viooltjesfamilie maar uit de Gesneriaceae (er is geen Nederlandse familiebenaming). Net zoals de Geranium die tot de familie van de Ooievaarsbekachtigen (Geraniaceae) behoort en daarbinnen tot het geslacht Pelargonium gerekend wordt en officieel ook zo heet.

Het is dus een beetje een warboel. Dat Kaaps Viooltje heet in het Engels ‘African violet’ en dat klinkt al wat beter. Het wilde blauwpaarse exemplaar werd in 1892 in het Usambaragebergte ontdekt in het toenmalige Duitse Tanganyika en Usambaraveilchen gedoopt. Dat Veilchen was dus fout maar de bloemkleur leek wel wat op die van het Viooltje. Dat meende toen tenminste districtshoofd Walter baron von Saint Paul-Hilaire, die zaden verzond naar zijn vader, amateurbotanicus in Duitsland. Vandaar de Latijnse naam ‘Saintpaulia’. Daar kwam dan nog de soortnaam ‘ionantha’ bij dat letterlijk betekent ‘viooltje-bloem’. Vanwege de kleur dus want botanisch klopte het niet.

De huiskweek leverde hier bovendien nog een vreemd blad op. Het lijkt of het twee bladen zijn die bij de bladsteelnerf tegen elkaar aan gegroeid zijn. Vandaar deze zoektocht naar de herkomst van de soort.

De lang bestaande connectie van het Kaaps Viooltje met moeders en moederschap heeft blijkbaar ook nog geleid tot een verbinding met Pasen en de opstelling met beschilderde eieren op de tafel.

Jan van Twisk, Waalre 4-4-2016

Kijk hier voor meer foto’s.

Meer natuurweetjes