Wilde Bloemen Weelde

Wie wandelt in de directe omgeving van Haaksbergen komt soms voor verrassingen te staan. Dat overkwam mij een tijdje terug toen ik via de Maatweg en de Veldzichtweg bij een grote waterplas terecht kwam, waar je met een zelf te bedienen pontje naar een eiland midden in die vijver terecht kunt komen.

                   ■ tekst en foto’s © Wim Haenen

Ik liet het pontje voor wat het was. wandelde om de vijver heen en sloeg linksaf langs een fietscrossterreintje. Toen kwam ik op een veld terecht zo rijk begroeid met bloemen als ik zelden gezien heb.

Het is een overgeschoten stuk grond, waar een omheinde hondenuitlaatplek is, vlak langs de Noordsingel. De Fransen hebben een prachtige naam voor zo’n vergeten stuk terrein. Ze noemen het een terrain vague. In goed Nederlands een ruderaal terrein.  
                bank met grijskruid, gele kamille en pad naar hondenuitlaatplek

Wat daar allemaal groeit en bloeit houd je niet voor mogelijk maar het is er echt. Het moet wel een keer ingezaaid zijn, want zo’n grote en rijke verscheidenheid tref je alleen aan in alpenweiden voordat ze gemaaid worden.

Allereerst valt een plant op met kleine, witte bloemen en grijsgroen blad. Het heet officiëel Grijskruid (Berteroa incana), maar zijn volksnaam is molenbloempje, omdat het vooral om en nabij molens groeide, die graan maalden. Het is namelijk een graanadventief, een immigrant dus die inmiddels tot de Nederlandse flora behoort. Het hele terrein lijkt bedekt met dat Grijskruid, maar ertussen is genoeg ruimte voor andere planten. 
                                    grijskruid klaproos en gele honingklaver

Er lopen paden door deze bloemenweelde zodat je er niet op hoeft te trappen. Langs die paden groeit de Goudgele honingklaver (Melilotus altissima) met een ijle, vertakte bloeiaar. Dat geel combineert prachtig met de paarse bloemen van het Zwart knoopkruid (Centaurea nigra), waarvan de bloeiwijze lijkt op die van een distel zonder stekels.
                              weggetje met links en rechts gele honingklaver

Distels met stekels staan er ook genoeg. De Akkerdistel (Circium arvensis) is niet zo’n sympathieke plant voor boeren en tuinders, maar voor de bijen en vlinders is het een welkome nectarbron. Een andere distel die daar groeit is de Speerdistel (Circium vulgare). Zelfs zag ik een exemplaar van de Wegdistel (Onopordon acanthium) die wel twee meter hoog kan worden.

Niet te missen zijn voorts de zachtroze bloemen van het Muskuskaasjeskruid (Malva moschata).

Tussen het grijskruid vallen de felgele bloemen op van de Gele kamille (Anthemis tinctoria). Het tweede deel van de wetenschappelijke naam wijst erop dat we met een verfplant te doen hebben. Nog zo’n plant is de Wede (Isatis tinctoria), die al uitgebloeid is maar toch kenbaar aan de zwarte, hangende zaadjes. Deze rijkbloeiende plant met gele bloemen zorgde vroeger voor de blauwe kleurstof indigo. Hoe je van een geel bloeiende plant toch een blauwe kleur kunt krijgen heb ik lang geleden een artikel voor de Groenvoer beschreven. Het heet PLANTEN MET KLEUR en KLEUR MET PLANTEN. Kun je het niet terugvinden dan lukt het vast wel met Google om iets over verfplanten te vinden.
 
            links zwarte zaadjes van wede, boven, tegen de lucht kaardebollen, daaronder een zee van grijskruid, lager gele kamille en muskuskaasjeskruid (roze)

Dan doemen de stijve, stakerige stengels op van de Wilde cichorei (Cichorium intybus). De bloemen gaan ’s morgens open en verbleken tegen de middag in het felle zonlicht. Daarna verwelken ze, maar de andere ochtend zijn er weer nieuwe en dat gaat zeker een maand zo door. Zo’n mooie, blauwe kleur tref je zelden aan in de natuur. Meestal is het paars-blauw of blauw-paars. Maar de bloemen van Cichorei kleuren even blauw als de lucht op een mooie, zonnige, heldere en wolkenloze dag.
                                          cichorei; links onder wit walstro

Andere planten die boven de massa uitsteken zijn de staken van de toorts. Toorts is een verzamelnaam van verschillende, op elkaar lijkende soorten. De soort die hier bloeit heet Keizerskaars (Verbascum phlomoides).

Nog zo’n plant die boven de bloemenzee uittorent is de Grote kaardebol (Dipsacus fullonum), genoemd naar het kaarden of het uitkammen van de wol. Dat deed men om de ongerechtigheden in de wol van de schapen te verwijderen. De harde stekelbol die na de bloei overblijft was daar prima geschikt voor. Was, want tegenwoordig gebruikt men daar een ronddraaiende rol met ijzeren punten voor die electrisch wordt aangedreven.

Maar voor de vogels, en met name de Putter, ook wel Distelvink genaamd, blijft de Kaardebol een welkome voedselbron. 
                 links voor de boompartij keizerskaars, daarnaast kaardebol en
                 verspreid meer keizerskaars; op de voorgrond slangenkruid

De Wilde peen, de voorvader of -moeder van onze oranje wortel, staat nog in de knop maar over een week of wat zijn de witte schermbloemen te zien. Het is een waardplant van de koninginnepage, een wonderschone vlinder, die in lange, warme zomers de weg naar Nederland en de wilde peen weet te vinden om er haar eitjes af te zetten. De rups die daar uitkomt is trouwens ook mooi.

Ik vraag me af wie deze weldaad heeft verricht voor de insecten, die het in Nederland zo moeilijk hebben. Was het de plantsoenendienst van de gemeente Haaksbergen? Dan verdienen ze een pluim.  

Niet ver van deze bloemenweelde zijn de dames Ingrid en Willy aan de Albertsweg een imkerij begonnen en hebben in één jaar een bloementuin gecreëerd die er mag zijn. Hun bijen zullen het hierboven beschreven veldje vast ook wel ontdekt hebben. De honing die het oplevert smaakt heerlijk, dat heb ik proefondervindelijk vastgesteld.

En tenslotte, je hebt het misschien al wel gezien, de wegkanten van de nieuwe N18 zijn ingezaaid met korenbloemen waartussen nu de gele lupine begint te bloeien.

Kortom: het is goed toeven in Haaksbergen voor de van nectar en stuifmeel levende insecten.

Wim Haenen

                slangenkruid en gele kamille; links boven gele honingklaver