Verslagen werkgroep biodiversiteitsherstel
29-06-2025: IVN trailrun
21-06-2025: Groei en bloei langs de Gorlooplaan in Waalre
22-05-2025: Actie Soortenschat
17-05-2025: Week van de Biodiversiteit 2025
07-04-2025: Biodiversiteitsherstel is cruciaal
11-12-2024: Drie zaadjes met bloembolactie
25-09-2024: Meer kansen voor biodiversiteit in Aalst
15-05-2024: Week van de Biodiversiteit 2024
25-11-2023: IVN denkt mee met actiedoel in Nederlands biodiversiteitsplan
13-10-2023: Gazon verandert in insecten- en vogelparadijs
29 juni 2025: IVN trailrun
Op een zonovergoten zondagochtend vond de eerste editie van de IVN trailrun plaats.
In groepjes liepen de deelnemers door de natuur van Waalre met uitleg over natuurbeheer met behulp van Schotse Hooglanders door Henk Greijmans en over de vlindertuin door Fanny van Zon. Over de heide, langs de vennen en door de bossen werd op een ontspannen tempo door de deelnemers 11 km afgelegd waarna ze met wat extra opgedane kennis over biodiversiteit welverdiend konden rehydrateren.
21 juni 2025: Groei en bloei langs de Gorlooplaan in Waalre
De IVN-werkgroep Biodiversiteitsherstel heeft op 5 juni j.l. geïnventariseerd wat er aan planten groeit en bloeit in de berm langs de Gorlooplaan in Waalre. Eind zomer 2024 zaaide de gemeente Waalre hier een kruidenmengsel in. Met de productie van stuifmeel en nectar moet het een voedselbron en kraamkamer voor insecten worden. Met de inventarisatie wordt gemeten of dit ook daadwerkelijk het geval is.
Van gazon naar bloemrijk grasland
In 2023 stapte de werkgroep Biodiversiteitsherstel naar de groenafdeling van de gemeente Waalre met het voorstel het gazon aan de Gorlooplaan om te vormen tot bloemrijk grasland. Op verzoek van de gemeente werd eerst het draagvlak onder omwonenden voor het voorstel gepeild. Er kwamen geen zwaarwegende bezwaren en de gemeente ging aan de slag. De bestaande grasmat werd verwijderd en een kruidenmengsel ingezaaid. Door de vele winterse regenval ontkiemden de ingezaaide kruiden nauwelijks. In 2024 werd voor een tweede maal gezaaid, met gelukkig nu in 2025 wel een bemoedigend resultaat.
Maximale score op de Nectarindex
Om te bepalen in welke mate de berm bijdraagt aan het behoud van insecten, vlinders en inheemse planten maakt de werkgroep gebruik van de Nectarindex van de Vlinderstichting en Floron. Met de index kan het nectaraanbod worden vastgesteld. De aangetroffen planten zijn ingevoerd en de berm heeft de hoogst haalbare indexscore behaald: score 5!
Floron heeft ook een maai-advies voor de Gorloop-berm gegeven. Voor de gemeente en Vebego nuttige informatie. De inventarisatieresultaten zijn met hun gedeeld.
Anna Paulownalaan
Nu de berm aan de Gorlooplaan is geïnventariseerd richt de werkgroep zich op een andere locatie gelegen aan de Anna Paulownalaan. Vorig jaar is ook hier op initiatief van de buurtvereniging en IVN het gazon verwijderd en vervangen door een kruidenrijke berm. De buurtbewoners zullen worden betrokken bij de inventarisatie. De resultaten volgen later op de IVN-site.
Momenteel worden op meerdere locaties in de gemeente Waalre voorbereidingen getroffen voor de aanleg van bloemenvelden.
Wil je onze werkgroep komen versterken dan ben je van harte welkom.
Peter Bleijs,
coördinator werkgroep Biodiversiteitsherstel Valkenswaard-Waalre
22 mei 2025: Actie Soortenschat
Tijdens de Week van de Biodiversiteit 2025 heeft onze IVN-afdeling zich gericht op de schooljeugd. Alle zeventien basisscholen in Valkenswaard en Waalre konden in het bezit komen van een gratis natuurboek Soortenschat. Kindercanon van de natuur van Geert-Jan Roebers. Actie Soortenschat werd georganiseerd door de IVN-werkgroep Biodiversiteitsherstel en kon gefinancierd worden dankzij een donatie.
Zorgen over biodiversiteit
Wereldwijd gaat het niet goed met de vele soorten op aarde. Populaties zijn fors afgenomen, soorten zijn verdwenen. We zullen beter voor de natuur moeten gaan zorgen willen we niet nog meer kwijtraken. Wanneer je er meer over weet, ga je er meer van houden. En als je er meer van houdt ga je er (later) misschien beter voor zorgen. Met grappige weetjes en speelse illustraties helpt het natuurboek kinderen honderd soorten te herkennen, die hier leven (planten, dieren en insecten enz.).
Natuur is belangrijk voor kinderen
Alle scholen hebben daarnaast informatie ontvangen over het belang van natuur voor de ontwikkeling en gezondheid van kinderen. De informatie was ook bedoeld om via de digitale nieuwsbrief met ouders en verzorgers te delen. Natuur heeft een gunstige invloed op hun zintuigen, motoriek, concentratie, denkvermogen en creativiteit. Uit Fins onderzoek blijkt dat kinderen, die spelen in een groene omgeving minder kans hebben op het krijgen van allergieën en astma. Lucht en bodem in de buurt met een diversiteit aan planten bevatten microben, schimmels en andere stoffen die goed zijn voor het opbouwen van het jonge afweersysteem bij kinderen. Dit sluit aan bij de biodiversiteitshypothese dat ons afweersysteem door de tijd van evolutie gewend is geraakt aan een bepaalde natuurlijke omgeving, dat het de natuur nodig heeft om zich normaal te kunnen ontwikkelen en functioneren. Factoren als bewegen, luchtkwaliteit enz. zullen ook invloed hebben.
Overhandiging op OBS Ekenrooi
Tijdens de Dag van de Biodiversiteit op 22 mei jl. is het boek min of meer officieel overhandigd aan leerlingen van groep 5 van openbare basisschool Ekenrooi in Aalst-Waalre. In de les was aandacht besteed aan de soortenrijkdom en konden leerlingen een verslaggever van huis-aan-huisblad De Schakel te woord staan. De andere scholen hebben het boek inmiddels ook ontvangen per eigen IVN-koerier.
Ideeën voor nieuwe acties en mankracht zijn altijd welkom.
Namens de IVN-werkgroep Biodiversiteitsherstel Valkenswaard-Waalre
Peter Bleijs
17 mei 2025: Week van de Biodiversiteit 2025
Van 17 tot 25 mei is het de Week van de Biodiversiteit. Wereldwijd wordt in die week aandacht gevraagd voor de waarde en rijkdom van de biodiverse natuur, die ons te eten en drinken geeft. Verlies van biodiversiteit brengt de toekomst van jonge generaties in gevaar.
Soortenschat
Speciaal over biodiversiteit is een prachtig jeugdboek verschenen: Soortenschat. Kindercanon van de natuur in de Lage Landen, geschreven door Geert-Jan Roebers. Kinderen lezen in dit boek over de schoonheid van de natuur. Hoe meer je erover weet, hoe leuker het wordt en hoe beter je er (later) voor wilt zorgen.
Dankzij een donatie kan IVN dit boek gratis aanbieden aan alle basisscholen in Valkenswaard en Waalre.
Soortenschat is een non-fictieboek met een schat aan informatie en grappige tekeningen over de flora en fauna. Kinderen leren op een zeer aanstekelijke en laagdrempelige wijze hoe ze de meeste in hun eigen omgeving voorkomende planten en dieren kunnen herkennen. Stap voor stap, met tekeningen, leuke korte teksten, tips en fantasievolle ezelsbruggetjes worden ze op weg geholpen.
Bekijk op YouTube een voorproefje van het boek:
Biodiversiteit voor de gezondheid en ontwikkeling van kinderen
De bewijzen stapelen zich op dat een natuur met veel variatie een gunstige invloed heeft op de ontwikkeling van kinderen, op hun zintuigen, motoriek, concentratie, denkvermogen en creativiteit.
Anderhalf uur per dag buiten spelen op een speelplaats met een grote diversiteit aan vooral inheemse planten leidt bij kinderen tot een meetbaar gezonder immuunsysteem. In een groene omgeving hebben jonge kinderen minder kans op het krijgen van allergieën en astma. Uit Fins onderzoek blijkt dat de kinderen zo in contact komen met micro-organismen waardoor dit positieve gezondheidseffect optreedt. Dit meldt het Longfonds op haar website.
Groene locaties (tuin, speelplaats, openbaar groen enz.) bieden kinderen meer mogelijkheden om buiten te spelen. Buiten spelen draagt bij aan hun fysieke fitheid en afname van psychische klachten, nu en op latere leeftijd. Het vermindert het risico op overgewicht. Zelfs een klein beetje natuur kan al helpen.
De natuur geeft kinderen mogelijkheden om te ontdekken. Wat strijkt daar voor een kleurig insect neer op die bloem, wat krioelt daar in die poel? Door kinderen in aanraking te laten komen met verschillende soorten planten en dieren krijgen ze een beter begrip en respect voor de natuur. De natuur stimuleert hun nieuwsgierigheid. Natuurervaringen in de kindertijd vormen de basis voor een levenslang gevoel van verbondenheid met de natuur. Verbondenheid leidt tot meer milieuvriendelijk gedrag en een betere gezondheid.
Officiële overhandiging
In de Week van de Biodiversiteit wordt op 22 mei op één school het boek Soortenschat officieel overhandigd aan de kinderen van groep 5. Binnenkort in het nieuws!
IVN-werkgroep Biodiversiteitsherstel
7 april 2025: Biodiversiteitsherstel is cruciaal
De biodiversiteit in onze natuur wordt ernstig bedreigd, maar wat is biodiversiteit eigenlijk?
Het herstel van biodiversiteit in bossen, landbouwgrond en de bebouwde omgeving is cruciaal voor het behoud van ecosystemen, voedselzekerheid en klimaatbestendigheid. Hier is waarom het noodzakelijk is in verschillende gebieden:
1. Bossen
- Ecologische stabiliteit: Biodiversiteit in bossen zorgt voor een veerkrachtig ecosysteem waarin planten, dieren en micro-organismen samenwerken.
- CO2-opslag en klimaatregulatie: Diverse bossen slaan meer koolstof op en helpen klimaatverandering tegen te gaan.
- Bescherming tegen ziekten en plagen: Monoculturen in bossen zijn kwetsbaarder voor ziekten en insectenplagen dan diverse bossen.
- Waterhuishouding: Biodiverse bossen verbeteren de wateropslag en voorkomen erosie.
2. Landbouwgrond
- Gezonde bodem: Bodemorganismen zoals schimmels, bacteriën en insecten verbeteren de vruchtbaarheid en wateropname van de bodem.
- Bestuiving en natuurlijke plaagbestrijding: Biodiversiteit zorgt voor meer bijen, vogels en andere nuttige dieren die gewassen bestuiven en plagen bestrijden.
- Weerbaarheid tegen extreme weersomstandigheden: Diverse landbouwsystemen, zoals agroforestry (boslandbouw) en strokenteelt, helpen gewassen beter bestand te maken tegen droogte en overstromingen.
- Minder afhankelijkheid van chemische middelen: Door natuurlijke ecosystemen te herstellen, is minder kunstmest en bestrijdingsmiddel nodig.
3. Bebouwde kom (steden en dorpen)
- Klimaatadaptatie: Meer groen en biodiversiteit helpen hitte-eilanden in steden te verminderen en verbeteren de waterafvoer bij hevige regen.
- Leefbaarheid en welzijn: Biodiversiteit in steden verhoogt de kwaliteit van leven, vermindert stress en verbetert de luchtkwaliteit.
- Bevordering van stedelijke natuur: Groene daken, geveltuinen en parken trekken vogels, insecten en andere dieren aan, wat het ecosysteem versterkt.
Conclusie
Het herstel van biodiversiteit is essentieel om de negatieve gevolgen van klimaatverandering, bodemuitputting en stedelijke groei tegen te gaan. Dit kan door herbebossing, natuurinclusieve of regeneratieve landbouw en vergroening van steden te stimuleren. Biodiversiteit is de basis voor een gezonde planeet en veerkrachtige ecosystemen.
Wat doet de werkgroep Biodiversiteitsherstel?
De werkgroep Biodiversiteitsherstel van IVN Valkenswaard-Waalre is actief op allerlei manieren.
In de regio
- Het ontwikkelen en geven van (natuur)cursussen in samenwerking met het Groen Café en de Volksuniversiteit, zoals de cursus: “Op zoek naar herstel Biodiversiteit”.
- Samenwerking en intermediair met de Gemeente en haar bewoners, betreffende onderhoud bospercelen nabij het Grootveld, aanleg bloemenbermen in de Gorlooplaan en Anna Paulownalaan.
- Verder het actieplan “De Levende Tuin voor mensen, andere dieren en planten”.
- De actie bloembol om de vroege insecten in het vroege voorjaar aan voedsel te helpen.
- Gastlessen over insecten en begeleiding bij het maken van insectenhotel voor Were Di-leerlingen.
- Het opzetten van een IVN Website voor: jeugd, bewoners en organisaties. Zie Biodiversiteit voor jou.
- Kennisdeling binnen het IVN.
- Bemannen infostand Samen Valkenswaardig en 20 jaar Vlindertuin.
- Tuintekendag bij de Malpie Hoeve.
- Geven van wandelexcursies met aandacht voor biodiversiteit.
- Gastlessen over biodiversiteit bij Natuur in de Kempen en provinciale cursus Ambassadeur Biodiversiteit.
- Daarnaast werkt de Werkgroep Biodiversiteitsherstel en de Natuurwerkgroep tijdens Boomplantdag samen met de Scholenwerkgroep om voor alle 5 de Basisscholen van Waalre de Boomplantdag goed en biodivers te laten verlopen.
Buiten de regio
- Bijdrage leveren aan natuurplan Biodiversiteit (NBSAP-ministerie LVVN) en aan Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Biodiversiteit.
- Artikel leveren aan Mens en Natuur, maken van posters etc.
Namens de Werkgroep Biodiversiteitsherstel,
Henk Greijmans
11 december 2024: Drie zaadjes met bloembolactie
Plant een bol voor de hommel
Het aantal insecten is de laatste decennia enorm afgenomen. Daar zijn verschillende oorzaken voor aan te wijzen zoals minder variatie aan bloeiende planten in de natuur.
De werkgroep Biodiversiteitsherstel Valkenswaard-Waalre heeft met haar actie Plant een bol voor de hommel hier aandacht voor willen vragen. Dankzij een schenking is deze actie mogelijk gemaakt.
Krokusbollen
In Weekblad De Schakel / Valkenswaards Weekblad van 13 november j.l. verscheen een artikel over de afname van bloeiende planten en insecten. Inwoners van Valkenswaard en Waalre werden opgeroepen in actie te komen. Via de IVN-site werden zij in de gelegenheid gesteld gratis krokusbollen te bestellen voor in de tuin of op balkon. In één week tijd hadden zich ruim 120 mensen aangemeld. Op 7 december konden de deelnemers de bollen in ontvangst nemen in het IVN-gebouw in Valkenswaard.
Drie zaadjes
De werkgroep Biodiversiteitsherstel wil met deze uitdeel-actie meerdere doelen bereiken. Wat poëtischer geformuleerd: wil drie zaadjes planten.
Meer variatie in bloeiende planten
Het eerste zaadje is (in dit geval zou ‘bolletje” misschien een betere beeldspraak zijn): vergroten van de variatie aan bloeiende planten in onze woonomgeving. Door de deelnemers worden 3000 krokussen op 120 locaties geplant. Deze vormen een welkome voedselbron voor de insecten zoals de hommels, die als eerste uit hun winterslaap komen. De krokussen breiden zich ieder jaar verder uit, een leuke bijkomstigheid van deze verwilderingsbol (Crocus tommasinianus ‘Ruby Giant’).
Hearts and minds
Het tweede zaadje moet ontkiemen in de ‘hoofden en harten’ van de deelnemers. Wij willen bewustwording creëren voor het belang van biodiversiteit en de ernst van biodiversiteitsverlies. Hier is een functie weggelegd voor de IVN-site en de flyer die alle deelnemers meekregen bij de bollen.
Wanneer je de bestelling op de fiets komt ophalen, krijg je 25 bollen mee. Kom je met de auto dan zijn het er vijf minder. Met onze dagelijkse manier van leven hebben we invloed op herstel van de natuur. Vandaar deze extra beloning voor de fietser (of wandelaar).
Zelf aan de slag
Het derde zaadje is: inwoners zelf aan de slag laten gaan voor herstel van biodiversiteit. In dit geval dus door zelf bollen te planten. In de flyer krijgen de deelnemers suggesties aangereikt voor welke bloeiende planten ze nog meer zouden kunnen aanplanten ten gunste van insecten (en vogels). Ook onze IVN-site staat boordevol ideeën met wat je zelf nog meer kunt doen.
Mail ons
Ideeën, (burger)initiatieven rond het herstel van biodiversiteit zijn van harte welkom bij de werkgroep Biodiversiteitsherstel Valkenswaard-Waalre. Mail ze naar: biodiversiteit.ivn.v.w@gmail.com.
Peter Bleijs
25 september 2024: Meer kansen voor biodiversiteit in Aalst
Voor inwoners van de gemeente Waalre die wel iets anders dan een gemeentegazon in hun straat willen, is best wat mogelijk. Dat is te zien in de Anna Paulownalaan in Aalst.
Hier is in september een grasperk omgezet in bloemenweide. Op zaterdag 21 september is er de laatste hand aan gelegd. De bloemen zijn ingezaaid dus om echt van een bloeiend veld te genieten, moeten de bewoners nog geduld oefenen.
Meer bloemen, meer insecten, meer leven
Over een paar jaar ligt hier een prachtig bloeiend veld. De bloemen trekken op hun beurt weer vlinders, hommels en andere insecten aan. Goed voor de biodiversiteit, en daarmee voor een groene en gezonde leefomgeving.
De bloemenweide is een initiatief van enkele laanbewoners, in samenwerking met de werkgroep Biodiversiteit van IVN Valkenswaard-Waalre en de gemeente Waalre.
Meld je eigen idee
Heb je zelf een idee voor de vergroening van je buurt? Neem hiervoor contact op met de gemeente via openbareruimte@waalre.nl.
15 mei 2024: Week van de Biodiversiteit 2024
Kom in actie in de Week van de Biodiversiteit
De week van 18-26 mei is wereldwijd uitgeroepen tot de Week van de Biodiversiteit. De Schakel/Valkenswaards Weekblad besteedt ruime aandacht aan de natuur in Waalre en Valkenswaard met fraaie lezersfoto’s, aankondigingen van lezingen en IVN-wandelexcursies. Beide gemeenten zijn gezegend met bossen, vennen en heides. Dit zijn onze woon- en leefgebieden én van een diversiteit aan zoogdieren, vogels, insecten, amfibieën enzovoort. Gemeenten, natuurorganisaties en IVN-vrijwilligers zetten zich in om deze gebieden en soorten te behouden. Toch kent de biologische diversiteit vele bedreigingen, die niet alleen door hen zijn te keren.
Achteruitgang
Vele studies en rapporten schetsen een somber beeld. Het Wereldnatuurfonds meldde in haar laatste Living Planet Rapport dat sinds 1970 de populatie vissen, vogels, zoogdieren, amfibieën en reptielen met 69 procent is afgenomen. Een Duits onderzoek net over de grens bracht wereldwijd een schokgolf teweeg met het bericht dat tussen 1989 en 2016 het gewicht van het aantal insecten met 76 procent is afgenomen. In Nederland is het verlies aan natuur groter dan gemiddeld in Europa of de wereld. Maar liefst 40 procent van de soorten in ons land staat op de Rode Lijst. Die soorten dreigen in Nederland geheel te verdwijnen.
4 aardes
De achteruitgang wordt niet veroorzaakt door een natuurramp. Het is te herleiden tot onze manier van leven op onze planeet. We hebben er allemaal een aandeel in. De Nederlander heeft circa 4 aardes nodig om hem te voorzien van voedsel, schoon drinkwater, energie voor verwarming van zijn huis, verwerking van zijn afval enzovoort. Tegenover alle andere wereldburgers is dit een zeer scheve verdeling van de schaarse, aardse hulpbronnen. Onze leefwijze gaat voorts ten koste van de natuur en soortenrijkdom. Hoe gaan we toekomstbestendig om met energie, mobiliteit, migratie en onze voedselvoorziening, zijn enkele vragen die ons nog meer bezig gaan houden. Bijna te veel en ontmoedigend om mee aan de slag te gaan. De luxe voor pessimisme hebben we helaas niet.
Wij zijn aan zet
We kunnen onze schouders ophalen en doorgaan op dezelfde voet en het vinden van oplossingen aan onze kinderen en kleinkinderen overlaten. We kunnen ook in actie komen: jong, oud, bewoner, werknemer of werkgever. De Week van de Biodiversiteit is een goed moment om in actie te komen. IVN geeft op deze website tal van tips en ideeën over wat je zou kunnen doen. Begin klein, bijvoorbeeld in je tuin, balkon of op het bedrijventerrein op je werk. Daar gaan we de wereld natuurlijk niet mee redden, maar we maken wel een begin.
Wie een stap verder wil gaan, kan zich actief inzetten bij een natuurorganisatie zoals IVN Valkenswaard-Waalre. Ga naar Biodiversiteit voor jou voor informatie, tips en ideeën over biodiversiteitsherstel.
Peter Bleijs,
Werkgroep Biodiversiteit Valkenswaard-Waalre
25 november 2023: IVN denkt mee met actiedoel in Nederlands biodiversiteitsplan
IVN Natuureducatie heeft op 22 november j.l. deelgenomen aan een bijeenkomst over biodiversiteit. De bijeenkomst werd georganiseerd door het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, International Union for Conservation of Nature (IUCN-NL) en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen-NL.
Actiedoel
Tijdens de VN-Biodiversiteitstop in december 2022 in Montreal hebben de 196 deelnemende landen afgesproken om 23 biodiversiteitsdoelen te vertalen naar concrete acties. De bijeenkomst van 22 november had die vertaalslag als doel. Bij één van die doelen heb ik namens IVN daarover mogen meedenken. Het betrof het actiedoel: data, informatie en kennis over biodiversiteit is beschikbaar voor iedereen. Andere vertegenwoordigers waren afkomstig van Wageningen Universiteit, Samen voor Biodiversiteit, Naturalis, Nature Today, Gemeentenetwerk Deltaplan Biodiversiteitsherstel en enkele bedrijven waaronder een financiële instelling. De andere 23 doelen worden door anderen verder uitgewerkt.
NBSAP
Het resultaat van alle besprekingen wordt vastgelegd in een actieplan: National Biodiversity Strategy & Action Plan (NBSAP). Alle 196 landen werken momenteel aan een eigen actieplan.
Het Nederlandse NBSAP wordt in het 2e kwartaal van 2024 naar de Tweede Kamer gestuurd en later ingebracht in de volgende biodiversiteitstop. In het actieplan is opgenomen wat overheden en andere partijen doen om deze doelen in 2030 te halen. In hoeverre dat ook gaat gebeuren?
Mijn inbreng op de vraag wat er thans gebeurt is geweest: onder de aandacht brengen wat IVN Natuureducatie te bieden heeft. Ik heb daarbij vooral uit mijn eigen ervaring geput. Denk daarbij aan het leveren van schriftelijke informatie aan de gemeente die zij heeft gebruikt om omwonenden te informeren over de omzetting van gazons in bloemrijk grasland. Het veranderen van grasveld in bloemenborder voor meer diversiteit, gebeurde op voorzet van IVN. Of een thema-avond (Groen Café) over het belang van bomen in de woon- en leefomgeving van mensen, dieren en planten. Honderd dorpsbewoners zijn voorts in de gelegenheid gesteld een inheemse boom in hun eigen tuin aan te planten (met financiële steun van een sponsor). Mijn ervaring is dat een vrijwilligersorganisatie met minimale financiële armslag moet opereren en dikwijls steun van derden nodig heeft. Meer financiële ruimte voor vrijwilligerswerk lijkt mij wenselijk.
IVN-vrijwilligers
Bij de enorme transities (energie, mobiliteit, landgebruik enz.) waar wij als samenleving voor staan, om biodiversiteitsverlies om te zetten in biodiversiteitsherstel, is draagvlak bij een brede laag van de bevolking noodzakelijk. Er is een kritische massa nodig voor verandering van systemen. Het ziet er na de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november naar uit dat verandering niet vanuit de politiek maar van onderop moet komen, van burgers, bedrijven, maatschappelijke instellingen en natuurorganisaties zoals IVN. “De natuur heeft altijd voor ons gezorgd. Het is nu de hoogste tijd dat wij voor de natuur gaan zorgen” (citaat David Attenborough).
Een eer
Vele overheidsinstanties en niet-statelijke actoren (niet-overheidsinstellingen) leveren hun bijdragen aan het actieplan tijdens de diverse consultatierondes. De enorme bijdrage die IVN-vrijwilligers en beroepskrachten leveren aan biodiversiteitsherstel hoort zeker thuis in het actieplan. Uit alle ontmoetingen die ik had tijdens deze bijeenkomst ervaar ik dat de IVN-organisatie als een zeer waardevolle partner wordt beschouwd. Het was mij een eer IVN te mogen vertegenwoordigen.
Werkgroep Biodiversiteit Valkenswaard-Waalre
Peter Bleijs
13 oktober 2023: Gazon verandert in insecten- en vogelparadijs
Over een lengte van honderden meters is langs de Gorlooplaan in Waalre de grasmat verwijderd om plaats te maken voor Gele morgenster, Slangenkruid, Dagkoekoeksbloem enz.
De afdeling Openbaar Groen van de gemeente Waalre heeft het initiatief hiertoe genomen en daarbij samenwerking gezocht met IVN-werkgroep Biodiversiteit Valkenswaard-Waalre. Met deze verandering wordt een bijdrage geleverd aan verbetering van de leefomgeving.
Vergroten soortenrijkdom
Heel veel planten-, vlinder- en bijensoorten zijn de laatste decennia verdwenen door allerlei oorzaken (zie naschrift onderaan). Met de aanleg van bloemrijk grasland willen wij deze soorten weer terugkrijgen. In bloemrijk grasland groeien planten die van nature in ons land voorkomen. Met hun bloemen en bladeren bieden deze inheemse planten een kraamkamer en voedsel aan bijen, vlinders, andere insecten en hun larven. Zij op hun beurt zijn weer voedsel voor vogels die er zichzelf en hun jongen mee voeden. Bloemenbermen vergroten de soortenrijkdom (biodiversiteit) in een gebied enorm. Met een toenemende plantenvariatie neemt ook het aantal natuurlijke vijanden toe dat plaaginsecten zoals eikenprocessierups opeet. De natuur helpt zo plagen te bestrijden en overlast te voorkomen.
Betrekken van omwonenden
De werkgroep Biodiversiteit heeft met de afdeling Openbaar Groen en de groenaannemer (Vebego) enkele voorbereidende gesprekken gevoerd. Bij de IVN-werkgroep lag de taak om omwonenden te informeren. Daarvoor heeft de werkgroep een informatieve brief over bloembermen geschreven, met gemeente Waalre en IVN Valkenswaard-Waalre als afzender. De werkgroep heeft de brief huis-aan-huis verspreid aan de direct omwonenden. Voor vragen werd met telefoonnummer en mailadres verwezen naar de gemeente. Er is één reactie met vragen binnengekomen en deze zijn door de gemeente beantwoord.
Weerstanden
Op het moment dat de werkzaamheden eind september van start gingen, was er toch wat gemor dat eerder niet te horen was geweest: van verminderde verkeersveiligheid tot meer hondenpoep. Bij een vervolgproject zouden inwoners misschien nog meer betrokken kunnen worden:
- Omwonenden bloemenzaad laten inzaaien bij aanleg nieuwe bloemenberm
- Schoolkinderen bloemenzaad laten in zaaien bij aanleg nieuwe bloemenberm
- Informatiebord bij bloemenberm
- Informatiebijeenkomst ‘Bloemenberm in onze wijk’
- Na aanleg een wandelexcursie langs de bloemenberm.
Er blijven altijd voor- en tegenstanders. Insecten en vogels voor wie de bloemenberm is bedoeld zullen zeker niet klagen en zich in dit paradijs helemaal thuis gaan voelen.
Werkgroep Biodiversiteit Valkenswaard-Waalre
Naschrift: Verdwijnen van insecten
Er is al langer sprake van het verdwijnen van insectensoorten. In oktober 2017 verscheen een verontrustend krantenbericht met als kop “Driekwart insecten verdwenen, landbouw mogelijk boosdoener”. Aanleiding van dit bericht was een onderzoek naar verandering in insectenvoorkomen in de omgeving van het Duitse Krefeld. Het ging de onderzoekers niet om variatie aan soorten, maar om de hoeveelheid insecten in kilo’s. Tussen 1989 en 2016 was het gewicht in verzamelde insecten met 76 procent afgenomen. Het gebruik van pesticiden werd en wordt nog steeds als belangrijke oorzaak gezien. Het onderzoek kreeg wereldwijd aandacht. Rachel Carlson waarschuwde hiervoor al in 1962 met haar nog immer actuele en inspirerende boek Silent Spring. (Bron: Marc Angerlo, Natuuramnesie).
