Vleermuizen presentatie en excursie in Steenbergerpark

Deze presentatie en excursie werd gegeven en begeleid door Barbara Ruis

Barbara vertelde met behulp van PowerPoint over het leven en welzijn van de vleermuis.
De vleermuis is het enige vliegend zoogdier en is geen familie van de muis.
De anatomie van de vleermuis lijkt erg op die van de mens, het heeft een kop, lijf, benen, voeten, armen en vingers. Daar keken alle aanwezigen van op. De vleugels lopen volledig door over lijf, armen, voeten.
Er zijn in Nederland ca 17 verschillende soorten, dit zijn allemaal insecteneters. Vleermuizen vangen veel insecten, dit doen ze wanneer de schemering inzet en in de nacht en bij droog weer, als het regent zul je ze minder zien. De dwergvleermuis vangt op een nacht ca. 3000 insecten. De meest voorkomende vleermuis in Nederland is de gewone vleermuis.
Vleermuizen kunnen heel goed horen en geeft hoge geluiden af, dit is voor een mens bijna niet te horen. Iedere vleermuis maakt zijn eigen geluid, ze zenden grote echo’s uit, die weerkaatsen weer terug.  Je zult ze in gebieden tegenkomen waar geluid weerkaatst kan worden dus op een groot open land zul je ze niet zien. Vleermuizen zijn als het ware stuntvliegers, ze vangen onder andere de insecten uit de lucht. Ze zullen niet tegen je aanvliegen daar jij de weerkaatsing van het geluid geeft.
Zomers wonen ze in holen van bomen, in kieren van huizen en stenen, in spouwmuren, onder zonnepanelen, dakpannen en op meer schuilplaatsen. Winters houden ze een lange winterslaap en zitten samen in een kolonie in bv grotten, bunkers, wel op plaatsen waar de temperatuur constant is, ze laten hun lichaamstemperatuur dalen en ademen nog maar 1 x in 90 minuten.
De kraamtijd is temperatuur afhankelijk meestal mei, juni, juli maar als het eerder warm is komen de jongen eerder. Als het vrouwtje bevrucht wordt in augustus of september houdt ze het eitje en sperma de hele winter bij zich, ze bevrucht het dan zelf om zo jongen te krijgen op een tijdstip waarop ze zelf vindt dat het qua temperatuur kan. Ze krijgt meestal 1 a 2 jongen. De vader is na de bevruchting in augustus/september niet meer in beeld.
Vleermuizen vormen met moeders en jongen een kraamkolonie, ze zitten bij elkaar in grotere holtes. Wanneer de jongen groot genoeg zijn leert moeder hoe zij zelf insecten kunnen vangen.
Vleermuizen worden ernstig bedreigd. Ze hebben natuurlijke vijanden o.a. de uil, katten, marters.
Maar een grotere bedreiging is de lichtvervuiling, het isoleren van woningen en gebouwen en de vermindering van insecten zodat de vleermuis geen voldoende voeding meer krijgen, studies geven aan dat de insecten dramatisch verminderen/verdwijnen met hele grote gevolgen voor mens en natuur.

Na de interessante lezing werd er naar buiten gegaan voor een excursie in het Steenbergerpark. Gewapend met de batdetector, dat is een apparaat die geluiden van vleermuizen opvangt, werd er op pad gegaan. Maar ver ging het niet, het regende eerst zachtjes maar dat ging al snel over in hard met als gevolg dat er geen vleermuizen vlogen want als het regent jagen ze bijna niet (behalve als ze hun jongen moeten voeden). Dit was ontzettend jammer maar de natuur was in dit geval wel de baas en de mens moet zich dan schikken.
Het was een mooie avond waar er veel geleerd werd over de vleermuis met dank aan Barbara voor haar geweldige presentatie.

Tekst: Ina Brinkman