Paddenstoelensafari 22 oktober 2023

Net voordat we zouden gaan starten regende het.

We verwachten toen niet veel kinderen meer. Maar dat viel reuze mee, want 20 kinderen en ouders gingen met ons mee op onderzoek struinend door het bos. Ook waren er nog kinderen in wandelwagens en een gezin met een grote hond. Helaas mocht de hond niet mee het gebied in waar ook de koeien lopen. Volgende keer moeten we dat even vermelden. Geen honden mee en voor wandelwagenduwers was het een uitdaging en soms een omweggetje nemen over het fietspad en soms over boomstam tillen!

We mochten van de boswachter van NM tegenover de Bommelas voor één keer in de heide en het bos achter de poel struinen. Bij aanvang hadden we even uitgelegd dat in de herfst veel paddenstoelen ineens tevoorschijn komen. Al zie je ze ook in de zomer en lente wel. Even over het nut van paddenstoelen gehad. Sommige zijn vriendjes met bomen en breken bladeren en dergelijke af en geven de voedingsstoffen aan de boom en ze krijgen als bedankje suikers terug. Sommige gaan alleen van alles opruimen, zodat bijvoorbeeld we niet door een hele hoge berg herfstbladeren moeten lopen, of koeienpoep, dat zijn de vuilnismannen. Dan heb je nog de vijanden, die maken een boom ziek, als ze erop groeien.

Korte uitleg over de myceliumdraden waar de paddenstoelen als appeltjes op groeien. Altijd gebruik je je spiegeltje om onder de hoed te kijken of er plaatjes of gaatjes (buisjes) zijn waar de sporen/ zaadjes uitvallen voor nieuwe paddenstoelen. Afspraak: Niet eten tijdens het struinen, Want paddenstoelen kunnen giftig zijn of minder lekker zijn voor je buik.

We kwamen aan het fietspad al meteen de kabouterpaddenstoel tegen: de vliegenzwam. Door de regen kon je niet meer van rood met witte stippen spreken. Op deze plek stonden ook hele kleine mini zwerm-inktzwammetjes en op de stam korstzwammetjes. En een jongen was helemaal trots, hij vond de zeldzame oranje vermiljoenzwam op een liggende stam. Iets verderop stond nog een parelstuifzwam, waar je met een loep de kleine pareltjes op kon zien.” Daar kun je geen spiegeltje onder houden was!” de uitroep van een meisje. Nee: dat is een stuifzwam. Later nog gedemonstreerd met een open exemplaar. Nu hadden ze al veel verschillende vormen paddenstoelen gezien. Steeds pakten ze hun spiegeltje erbij en hun zoekkaart kijkend of de paddenstoel erop stond.  Ze begonnen al echt als onderzoekers te werk gaan.

Van daar uit gingen we struinend door de heide naar een omgevallen boom. De kinderen konden er onderdoor en overheen klimmen. Er zaten heel veel soorten paddenstoelen op. Mooie kleine gele hoorntjes groeiden, grijze hoedjespaddenstoeltjes, korstzwammen uit de stam. Toen ik een stuk schors van een boomstam haalde, om het draderige mycelium te laten zien, kroop er een salamandertje weg. Vlug even aan de kinderen laten zien. Het beestje bleef van schrik heel stilzitten op mijn hand.

We waren met 3 IVN-gidsen, de 4^e was nog ziek. We zouden in 3 groepjes lopen met elk een gids, maar de kinderen waren zo enthousiast dat er van groepjes niet veel over bleef. Maar dat ze meezochten en onderzoek deden was heel leuk.

We hebben veel meer gezien, dan met het voorlopen de dag ervoor. Alleen de koeienvlaai met veel mini paddenstoeltjes voor POEP-onderzoek was deze dag niet gauw te vinden. We wilden met een schepje de poep in een bakje scheppen en kijken of we de draadjes en sporen konden vinden met een loep.  Heel leuk om te weten dat de sporen van zo’n poeppaddenstoeltje eerst op het gras moet neervallen en dan worden opgegeten door de koe en als de poep dan op de grond komt kan er uit de spore een poeppaddenstoeltje groeien.

Opeens probeerden we of ze het onderscheid al zagen wat een paddenstoel zou kunnen zijn. Instinkervraag: grijsgroen korstmos met bekertjes op een stam is dit een paddenstoel?  Dat bleek een goede vraag, want even later kwam er een jongen met een eikenblad met een galappeltje erop. Is dit ook een paddenstoel? Riki sneed het galappeltje door en liet zien dat er een klein beestje in leeft en dat deze het galappeltje opeet en later in de lente zal er dan een galwespje uitvliegen.

Een stinkzwam, die uit een duivelsei was gegroeid stond er met een slijmige groene kop waar de vliegen op zaten. Ook nog hele duivelseieren met gescheurd vlies vol slijm lagen er, die tussen de bladeren doorkomend te zien zijn. Normaal ruik je de stinkzwam al van verre, maar dat was nu minder. Wel leuk dat ze vroeger niet begrepen waar de paddenstolen zomaar vandaan kwamen en ze daarom zulke sprookjesnamen bedachten duivelsei en elfenbankje en hertenzwam en elfenschermpje, judasoor, satansboleet, ridderzwam. Soms kwam de naam  van de geur: molenaar meellucht. Of oranjegroene melkzwam, omdat de steel bij breken gaat bloeden met rode melk. De vliegenzwam gebruikten ze op een schoteltje met melk om vliegen te vangen, die gingen dan dood van het gif. Sommige lijken op een aardappel.

Aan een berk zaten heel veel zwammen. Ze mochten voelen hoe hard deze aanvoelden, zo hard als hout. Omdat deze zwammen van de boom snoepen. Als de boom omvalt draaien de berkenzwammen zich om, zodat de sporen wel op de grond kunnen vallen. Aan een boom zag een jongen ook een donkerblauwe zei hij. Het bleek de zwartige tonderzwam te zijn, waar ze vroeger stukjes voor de kachel van gebruikten om het vuur aan te maken. Wat heel bijzonder was, dat een jongen een bot van een koe vond. Dat bot had er al heel lang gelegen, want het was helemaal schoon, het zou volgens een vader een schouderbot zijn.

Onder een beuk vonden we beukennootnapjes met mini- mini paddenstoeltjes. Met blote oog nauwelijks te zien. Op eikels, op dennenkegels, op dennennaalden, op mos overal kan een paddenstoel op groeien.  Toen werd het tijd om terug te keren naar de parkeerplaats.

Onderweg nog even bij de Bommelas stil gestaan. Lopen de kippen over je hoofd als je in bed ligt in het LOSHOES! Wat zal het stinken als de varkens ook binnen lopen en de koeien! En een kist met een gat als WC! Op het laatste stuk kwamen we de GIFTIGSTE paddenstoel tegen. Groene knolamaniet. Dat maakte indruk op de kinderen, daar ga je van dood!

We merkten dat jong en oud het heel leuk had gevonden en ze zeiden zeker nog eens te gaan kijken naar paddenstoelen. We vonden het een geslaagde ochtend.