Baarnse Bos
Het Baarnse Bos is eerder een park dan een bos. U kunt er wandelen over brede beukenlanen of kronkelige paadjes volgen.
In het bos zijn veel cultuurhistorische elementen te vinden zoals het sterrenbos, zichtlanen, prachtige monumentale bomen, de berceau, de Grote Kom en de Kleine kom.
In 2012 is een start gemaakt met het herstel van een aantal elementen in het Baarnse Bos. De Grote Kom, de grote vijver in het midden van het sterrenbos, is geheel vernieuwd. Daarna werden vijf elementen worden hersteld of versterkt: de entree van het bos bij De Generaal, de Lindenkom, de Berceau, de Ganzenvoet en de Troon. Deze renovatie is in 2016 voltooid.
Ligging
Het Baarnse Bos ligt in het zuiden van de gemeente Baarn en wordt omringd door de Amsterdamse Straatweg, de Lt. Generaal van Heutszlaan, de spoorlijn en de Torenlaan, die overgaat in de Stadhouderslaan.
Hoe komt u er?
Het Baarnse Bos ligt op loopafstand van het NS-station van Baarn.
Parkeren: parkeerplaats naast Eethuys-Café De Generaal, (naast het NS-Station). Of tegenover het Baarnsch Lyceum aan de Torenlaan.
Wandelpaden
Baarnse Boswandeling
Staatsbosbeheer heeft de Baarnse Boswandeling uitgezet. Afstand: 4 km.
Volg de paaltjes met de rode koppen.
Start: parkeerplaats naast NS Station en De Generaal, of de Torenlaan tegenover het Baarnsch Lyceum.
U wandelt oa. langs de Grote Kom, over lanen met hele mooie beuken en door het Sterrenbos, waarvan alle paden bij de Grote Kom uitkomen.
Het Kabouterpad: speciaal voor kinderen.
Het kabouterpad in het Baarnse bos bestaat niet meer. In plaats daarvan is het Kroontjespad gekomen, een audiotour door het Baarnse bos voor kinderen.
Startpunt: restaurant De Generaal in Baarn
Zie https://degeneraal.nl/met-de-kinderen-op-het-kroontjespad/
Groene Wissel Baarn: Paleis, Kroondomeinen en Kastelen
Door het Baarnse Bos naar en langs paleis Soestdijk. Daarna een lekkere wandeling door de voormalige Kroondomeinen. Langs kasteel De Hooge Vuursche wandelt u het grote Landgoed Groeneveld in, klik hier
Wandeling De Baarnse Bossen
Een oude NS-wandeling. Deze wandeling gaat via het Baarnse Bos naar Soestdijk. Vervolgens via het Paardenbos en het Roosterbos weer terug naar het station van Baarn.
De beschrijving van de wandeling kunt u vinden op wandelzoekpagina.nl.
Eten en drinken
Eethuys-café De Generaal. Voor openingstijden zie de website van De Generaal. Aan de Torenlaan, bij de spoorwegovergang, ligt eetcafé Spoorzicht.
Eigenaar
Staatsbosbeheer
Omvang
Circa 88 hectare.
Het Baarnse Bos was vroeger het park dat behoorde bij het 17e eeuwse landhuis De Eult. Naar het noorden toe was het landgoed toen veel groter. Koning Willem III besloot grote delen te verkopen aan bouwondernemingen.
Op het stuk grond aan de overkant van de Lt. Generaal van Heutszlaan kwam een villawijk.
Verklaring naam
Spreekt voor zich: het Baarnse Bos is het bos bij Baarn.
De oorspronkelijke naam van het landgoed was De Eult. ‘De Eult’ – in de Middeleeuwen nog ‘de Oelte’ – kan betekenen: woest bos, of anders: erfbezit. Nog verder in het verleden gebruikte men ook wel de naam ‘t bultig Goy.
Geschiedenis
Het Baarnse Bos werd in de eerste helft van de 18e eeuw waarschijnlijk aangelegd door Daniel Marot (1661-1752) als parkbos in Franse stijl: planmatig, royaal maar toch overzichtelijk. In het midden ligt de Grote Kom. Op dit centrale punt komen acht lange rechte zichtlanen uit, waarvan de zichtlijnen onder andere gebaseerd waren op de in Amersfoort staande Sint Joriskerk. Een zichtlaan werd aangelegd om de bewoners van een landgoed een wijds uitzicht te geven. Een van de lanen kwam vroeger uit bij het verdwenen landhuis De Eult. Dit huis werd gebouwd in het midden van de 17e eeuw, ongeveer 10 jaar eerder dan het huis Soestdijk. Beide landgoederen behoorden tot de familie De Graeff, een rijk geslacht met veel politieke invloed.
Een dochter trouwde met de eveneens zeer bekende Jan Bicker, burgemeester van Amsterdam, reder en koopman. Hij bouwde het huis De Eult in 1640, samen met Hooge Vuursche (een voorloper van het huidige Kasteel Hooge Vuursche).
Een van hun kinderen trouwde met Jan de Wit, die vaak op De Eult logeerde. Hij werd voogd van het weeskind Willem III, maar was staatsgezind en verzette zich tegen het feit dat Willem III stadhouder werd. In het rampjaar 1672 was de strijd tussen staatsgezinden en prinsgezinden zo groot dat de gebroeders De Wit vermoord werden. Willem III werd toch stadhouder. Waarschijnlijk probeerde de familie De Graeff vrede te stichten met de Oranjes door het huis Soestdijk aan Willem III te koop aan te bieden. Daardoor kwam Soestdijk in het bezit van Oranje.
Toen op De Eult in 1758 de familie Deutz (nazaten van de familie De Graeff) in financiële moeilijkheden kwam en het huis te koop aanboden, kwam ook De Eult in het bezit van Oranje.
De buitenplaats werd gekocht voor 31.900 gulden en de verdere percelen voor 8.000 gulden. Het huis was bestemd voor de tienjarige Willem V, die er zijn schelpen, stenen en mineralen zou onderbrengen. Het huis kwam steeds meer in de schaduw van Soestdijk te staan. In 1879 werd het uiteindelijk gesloopt. Het Baarnse Bos heeft dus een heel interessant historisch verleden.
Verdwenen beelden
In het midden van de 18e eeuw stond het park vol met beelden. Onder andere 24 marmeren roomse keizers. Een uitvoerige beschrijving van alles wat er in de tuinen van de Eult te vinden was, staat in een oude veilingcatalogus uit het jaar 1758.
Berceaus
De oude plattegrond uit 1754 van de Eult verschilt weinig met het huidige Baarnse Bos, behalve dan dat het naar het noorden veel groter was. Bijzonder in dit bos zijn de berceaus (beukengangen). Dit zijn romantische wandelpaden met aan beide zijden beuken of eiken waarvan de takken over het pad zijn gebogen. Een blanke huid was in die periode het ideaal. Door een wandeling te maken in de schaduw van de berceau werd de huid niet aan zonlicht blootgesteld. De berceaus lopen vanaf de gebouwen tegenover paleis Soestdijk naar de Kleine Kom (sommigen noemen dit de Lindenkom). Oorspronkelijk liep ook een berceau in een grote cirkel om de vijver heen.
Meer informatie
‘Baarnse Lusthoven en hun bewoners’ van Thera Coppens, waarin veel over de geschiedenis van het Baarnse Bos (1990, alleen 2e hands verkrijgbaar)
‘Baarn, geschiedenis en Architectuur’ (1994): Hierin op pagina 176-183 een zeer uitgebreide beschrijving van de vorming van het ontwerp en de geschiedenis van landgoed de Eult.
‘Het Baarnse Bos, een vorstelijk wandelpark’ van E. Blok, C. Brouwer, R. Blijdenstijn. Dit boek uit 2007 verhaalt van de rijke geschiedenis van het Baarnse Bos.
Vleermuizen: klik hier
Het Baarse Bos op Youtube: klik hier
De Grote Kom en de Kleine Kom in de de sneeuw: klik hier en klik hier
Zie ook de informatie op de website Rijksmonumenten.nl
Grote kom
