Verslagen Natuurwerkgroep Waalre

12-06-2023: Waalre100Bomen volgetekend

Al 5 dagen na de start, zijn alle 100 jubileumbomen uit de actie Waalre100Bomen gereserveerd door Waalrese tuinbezitters. De inschrijving is gesloten.

Degenen die op tijd ingetekend hebben, hebben inmiddels een mail ontvangen van de IVN Natuurwerkgroep Waalre (organisator van de actie). Zij krijgen in november bericht over het afhalen van hun Gele kornoelje.

Plant een boom in de tuin

Ben je helaas te laat voor een jubileumboom maar heb je in je tuin wél plaats voor een boom? Dan kun je natuurlijk – op eigen kosten – alsnog een boom planten. Want een boom heeft heel veel voordelen:

• sierwaarde (bloemen, bessen, herfstkleuren)
• bescherming tegen de zon in de zomer
• koelte op warme dagen
• CO₂-opslag
• verbetering luchtkwaliteit door fijnstof op te vangen
• groen ontspant
• een fraai kijk- en luisterspel door vogels die door bomen worden gelokt.

Doen!

07-06-2023: Inschrijving actie Waalre100Bomen geopend

Plant een Waalre 100 jubileumboom in de tuin

Vier Waalre 100 en plant een jubileumboom in de tuin. IVN Natuurwerkgroep Waalre biedt honderd tuinbezitters een gele kornoelje aan. Iedere tuinbezitter in Waalre kan in aanmerking komen voor een gratis boom. Wees er wel snel bij, want op is op. Meld je aan via de IVN-website. Eind november kun je je boom komen ophalen. Om meerdere redenen mag een boom niet ontbreken in de tuin.

Seizoenen in kleur

Bomen zijn mooi om naar te kijken en zijn accurate jaarkalenders. Dat geldt zeker voor de jubileumboom, de gele kornoelje. Het is een winterbloeier. Vroeg in het jaar verschijnen de gele bloemen op de kale takken. In de lente na de bloei komen de frisgroene bladeren tevoorschijn. In de zomer zijn het de rode bessen die de boom sieren. De kornoelje geeft met zijn gele, oranje en rode bladeren kleur aan de tuin in de herfst. De standplaats heeft invloed op welke herfstkleur overheerst. De boom geeft het hele jaar kijkplezier en maakt met zijn veranderende kleuren alle seizoenen zichtbaar.

Natuurlijke airco’s

Bomen zijn heel erg belangrijk om onze woonomgeving koel te houden. Met hun bladerdek houden ze zonlicht tegen en brengen schaduw in de tuin. Bij de warme zomers die in de toekomst zijn te verwachten is het koelend effect van schaduw zeer welkom. Op een stoel in de schaduw van een boom is het veel aangenamer dan onder een parasol. Via de bladeren verdampt water dat de boom met zijn wortels uit de grond haalt. Het resultaat is koeling van de omgevingslucht. Bomen zijn daarmee natuurlijke airco’s. Met één verschil met een echte airco: ze verbruiken geen elektriciteit. Ook het ultraviolette licht van de zon wordt tegengehouden en voorkomt zonnebrand van de huid. Zonnebrandcrème is hier niet nodig.

Hoe bestellen?

Ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van de gemeente Waalre biedt IVN Natuurwerkgroep Waalre 100 tuinbezitters graag een jubileumboom aan. Iedereen met een tuin en woonachtig in Waalre kan deelnemen. Er zijn geen kosten aan verbonden. Het enige dat wij van deelnemers verwachten is dat ze goed zorgen voor de boom. Zoek een mooie plek uit in je tuin, op tenminste 2 meter vanaf de erfscheiding. De jubileumboom is een jonge, kleine boom. De genoemde gunstige effecten van bomen zijn voor de jubileumboom daardoor pas op langere termijn te verwachten.

Inschrijving geopend

Eerder dan gepland is de inschrijving voor de actie Waalre100Bomen al geopend. Waalrenaren die geïnteresseerd zijn om in hun eigen tuin een gratis Gele kornoelje te planten, hoeven met aanmelden niet te wachten tot 15 juni. Kijk op de speciale actiepagina voor meer informatie en voor de link naar het deelnameformulier.

IVN Natuurwerkgroep Waalre
E-mail Waalre100Bomen@gmail.com
www.instagram.com/waalre100bomen/

09-05-2023: Plaatsen jubileumbank en start actie ‘Waalre100Bomen’

Bij de Waalre100-jubileumboom (geplant op Boomfeestdag, 15 maart 2023) hoort natuurlijk een bankje. Een jubileumbankje! Samen met kunstenaar Kees van den Boogaart hebben basisschoolkinderen uit de gemeente gewerkt aan een bank van gerecycled plastic. Het resultaat mag er zijn en is officieel onthuld op dinsdag 9 mei.

Het regenachtige weer was prima voor de jubileumlinde, wat minder voor de belangstellenden. Dankzij de stapel leenparaplu’s hielden de toeschouwers het toch nog behoorlijk droog. Burgemeester Oosterveer en kunstenaar Van den Boogaart mochten na een korte toespraak ‘de laatste schroeven aandraaien’.

Start Waalre100Bomen

Iedereen weet tegenwoordig dat bomen heel belangrijk zijn voor de natuur en voor ons mensen. Dan zet één jubileumboom niet veel zoden aan de dijk. Daarom heeft IVN Natuurwerkgroep Waalre een speciale feestactie bedacht. 100 tuinbezitters in de gemeente Waalre krijgen een gratis boom. Dit is een Gele kornoelje; een inheemse boom die mooi bloeit. Een sieraad voor de tuin en bovendien heel aantrekkelijk voor bijvoorbeeld hommels, bijen en vogels. IVN’er Peter Bleijs gaf de aftrap van de actie.
Vanaf 15 juni heeft iedereen de kans om zich in te schrijven voor een gratis boom. Wil je meer weten, kijk dan alvast op de speciale actiepagina.

Meer foto’s

13-03-2023: Waalre100Bomen

Honderd jubileumbomen in privé-tuinen

Een fraaie lindeboom (Tilia henryana) siert vanaf 15 maart de entree bij het Huis van Waalre. De boom is geplant ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de gemeente. Maar wat is nou één boom? De aanplant van de linde is voor IVN Natuurwerkgroep Waalre het startsein er nog honderd jubileumbomen in particuliere tuinen bij te zetten, Waalre100Bomen.

Inheems

De honderd jubileumbomen zijn inheems. Aan het einde van de laatste ijstijd – zo’n 12.000 jaar geleden – groeide in deze regio bijna niets. Met het stijgen van de temperatuur kwamen vanuit het zuiden weer planten terug deze kant op, op eigen kracht, zonder hulp van de mens. De inlandse eik is zo’n boom. Dit noemen we inheemse bomen. De jubileumbomen hebben dus een link met het verleden. Om die reden een passende keuze bij een historische terugblik op honderd jaar gemeente-geschiedenis. Er zijn meer redenen voor deze keuze. Daarover later meer.

Inheemse inlandse eik, een maatje te groot voor de meeste tuinen

Privétuin

IVN Natuurwerkgroep Waalre telt ruim vijftig vrijwilligers en is actief in het buitengebied met natuuronderhoud en aanplant van bomen en struiken. In dit jubileumjaar richt ze zich voor het eerst op de bebouwde kom, met het uitdelen van honderd bomen. Honderd bomen gaan hun weg vinden naar honderd tuineigenaren. Het streven is om inderdaad honderd tuinbezitters te interesseren. De bomen komen pas in het najaar 2023 beschikbaar. Gekozen zal worden voor bomen waar ook in een kleinere tuin een geschikte groeiplaats voor is te vinden. Hoe je in het bezit komt en onder welke voorwaarden lees je later, in een volgend nieuwsbericht. Wel zal gelden: op is op.

Gezonde omgeving

In natuurgebieden in Nederland wordt gewerkt aan uitbreiding van het areaal bos met 37.000 hectare. De bossen in Waalre worden van productiebos omgevormd naar een natuurrijker bos. Een bos met meer variatie aan inheemse, gebiedseigen bomen is naar verwachting beter voorbereid op klimaatverandering. Met jouw jubileumboom draag je op weliswaar bescheiden schaal bij aan het vergroten van het aantal bomen en een gezonde, toekomstbestendige leefomgeving. Heel veel beetjes bij elkaar opgeteld zijn samen toch mooi: Waalre100Bomen.

Nazorg

Naast informatie over hoe je in het bezit van een jubileumboom kunt komen, word je later door de IVN Natuurwerkgroep Waalre geïnformeerd over hoe je de boom moet aanplanten, over het geven van water en verdere nazorg. IVN Natuurwerkgroep Waalre is onderdeel van IVN Valkenswaard Waalre.

Voor meer informatie kun je contact opnemen met:

Peter Bleijs, IVN-ambassadeur Biodiversiteit
mail: p.bleys@kpnplanet.nl

Ben Putman, IVN Natuurwerkgroep Waalre
mail: ivn.nwgr.waalre@gmail.com

07-03-2023: Ook in Waalre: Plan Boom

Vrijwilligers IVN Natuurwerkgroep Waalre planten drieduizend jonge bomen en struiken.

Vrijwilligers van IVN Natuurwerkgroep Waalre hebben 2.950 jonge bomen geplant in het buitengebied van Waalre. Met deze actie leveren zij een bijdrage om de ontbossing in Nederland te stoppen. Een groene omgeving vergroot de opname van het broeikasgas CO₂ en draagt bij aan een gezondere leefomgeving voor mens en dier. Plan Boom maakt deze plantactie mogelijk.

Struweelhaag

Het plantmateriaal bestaat niet alleen uit bomen; er zijn ook struiken aangeplant. Het fietspad door het bos van Waalre naar Valkenswaard is met een struweelhaag van honderden bomen en struiken verfraaid. De haag bestaat uit verschillende boomsoorten zoals esdoorn, lijsterbes en meidoorn. De diverse struiken die door de haag zijn gemengd zijn struiken die thuishoren in de bosrand: kardinaalsmuts, liguster en Gelderse roos. De bessen, en bloemen met hun nectar en stuifmeel, leveren voedsel aan vogels en vlinders. De haag vormt een afscheiding met en overgang van het bos naar de naastgelegen particuliere tuinen.

Vogelbosjes

Op het Achtereind in Aalst wordt hard gewerkt aan de inrichting van een voedselbos door twee jonge en enthousiaste initiatiefnemers. Om luwte in het voedselbos te creëren wordt het omringd door hagen. De vrijwilligers helpen de voedselboseigenaren daarbij. Op het terrein met enkele poelen worden ook twee vogelbosjes aangeplant. Vogels kunnen behulpzaam zijn bij het bestrijden van een luizenplaag in het voedselbos. Planten als hondsroos, inlandse vogelkers en hazelaar maken deel uit van de vogelbosbeplanting. Door hun dichte structuur bieden de bosjes voor kleine zangvogels een veilige haven tegen roofvogels. Kleine zoogdieren profiteren ook van de bosjes.

Inheems

Alle bomen en struiken die zijn gebruikt hebben één ding gemeen: het zijn inheemse planten. Dat betekent dat ze van nature in ons land voorkomen en de biologische diversiteit versterken. Deze bomen hebben een eeuwenlange relatie met onze vogels en insecten en bloeien op het juiste moment om voedsel te leveren aan vlinders, bijen, vogels en hun jongen. Rozenstruiken en meidoorn bloeien schitterend en bieden met hun scherpe doornen bescherming tegen natuurlijke vijanden.

Boomkikker

Brabants Landschap maakt graag gebruik van de vijftig vrijwilligers, die twee ochtenden in de week werkzaam zijn. Afgelopen seizoen bijvoorbeeld op drie plekken in Aalst. Een voormalig perceel nabij de A2 met voorheen enkel grove den is in één ochtend herbeplant met achthonderd jonge loofbomen- en struiken, waardoor een gevarieerder bos zal ontstaan. Op een talud in de Hurken nabij de weer meanderende Tongelreep zijn struiken vervangen, die de droogte van vorige zomer niet hebben overleefd. En als laatste zijn in het nieuwe natuurgebied Achtereinds Laag braamstruiken geplant, die elders juist overlast veroorzaken. De in het gebied geherintroduceerde boomkikker warmt zich graag op een braamtak op in de zon. Bij onraad laat de felgroen gekleurde kikker zich op de grond vallen tussen de stekelige braamtakken, onbereikbaar voor zijn belagers.

Plan Boom

IVN Natuurwerkgroep Waalre zet zich samen met de Brabantse Milieufederatie, Brabants Landschap en IVN Brabant in voor meer groen in Brabant. Het doel is over meerdere jaren 1 miljoen bomen te planten in Brabant. Vrijwilligers in heel Brabant zetten zich daarvoor in. Het meerjarenplan wordt uitgevoerd onder de naam Plan Boom. Het is een landelijk project om in geheel Nederland het aantal bomen met 10 miljoen te vermeerderen. De Nationale Postcode Loterij ondersteunt de actie. Voor meer informatie over het vrijwilligerswerk van de IVN Natuurwerkgroep Waalre kun je contact opnemen met: ivn.nwgr.waalre@gmail.com.

19-12-2022: Amfibieën en reptielen rond Meertjesven bedreigd

Verbossing bedreigt leefgebied amfibieën en reptielen rond Meertjesven (Cantaven) in Waalre

Veel amfibieënsoorten en reptielen gaan in aantal hard achteruit. De helft van de Nederlandse amfibieën staat op de Rode Lijst van bedreigde soorten. Verbossing langs de oevers van het Meertjesven (Cantaven) is één van de oorzaken die hun leefgebied bedreigt. IVN Natuurwerkgroep Waalre start in de wintermaanden met het onderhoud van de oevers van het bosven om leefomstandigheden van amfibieën, reptielen, oeverplanten, vogels en insecten te verbeteren. Het onderhoud is gebaseerd op adviezen van de Stichting RAVON.

Koudbloedig

Bij het leefgebied van amfibieën wordt terecht gedacht aan wateren zoals de Waalrese vennen. Voor hun voortplanting zijn ze daar inderdaad grotendeels van afhankelijk. De meeste soorten leven echter de helft van het jaar op het land zoals op de venoevers. Amfibieën en reptielen zijn koudbloedige dieren. Zelf produceren ze geen lichaamswarmte. Ze nemen de temperatuur aan van hun omgeving. Om actief te kunnen worden, moeten ze zichzelf eerst opwarmen in de zon. Kikkers, padden en salamanders behoren met hun zachte huid tot de amfibieën. Hun ademhaling gaat via de huid en longen. Reptielen hebben een geschubde huid en moeten het bij de ademhaling net als wij doen met longen. De levendbarende hagedis is een reptiel dat hier in de omgeving regelmatig wordt waargenomen.

Zonlicht

Het Meertjesven is een landschappelijk fraai ven. Het bos rondom het ven rukt steeds verder op richting ven. De oorspronkelijke bosrand bevindt zich nu in de moeraszone tot aan het water. Vooral jonge bomen zoals de grove den en berk hebben zich al tot aan de waterlijn gevestigd. Tussen de jonge bomen hebben ook struiken als vuilboom en lijsterbes een plek ingenomen. Door hun naalden-, en bladerdek dringt zonlicht nauwelijks door tot op de oeverbodem. Voor amfibieën en reptielen is het hier dus niet meer mogelijk zich door de zon te laten beschijnen en zo energie op te nemen om in actie te kunnen komen om bijvoorbeeld op voedseljacht te gaan.

Organisch materiaal

Grote hoeveelheden boomtakken, bladeren en naalden vallen met de bomen dichtbij het ven gemakkelijk in het water. Dit organische materiaal veroorzaakt onder andere verlanding van het ven waardoor het uiteindelijk verdwijnt. De bomen houden voorts het ven in de luwte. Met het tegenhouden van de wind kunnen door de windwerking naast slibrijke bodems geen kale bodems ontstaan die juist gunstig zijn voor de vestiging van tal van plantensoorten.

Jan en Jans Visser Fonds

Stichting RAVON (Reptielen Amfibieën Vissen Onderzoek Nederland) heeft in opdracht van IVN Natuurwerkgroep Waalre en de eigenaar van het ven een beheeradvies uitgebracht om het leefgebied van de aanwezige reptielen en amfibieën te verbeteren. Dit onderzoek is mede mogelijk gemaakt met financiële steun van het Jan en Jans Visser Fonds. Eén van de adviezen is om een deel van de oeverranden vrij te maken van bomen en struiken door deze te kappen. Beeldbepalende bomen en struiken blijven behouden. De aanwezige, karakteristieke oevervegetatie heeft ook baat bij meer lichtinval. Dat geldt ook voor vogels en insecten zoals libellen.

Toekomst

De natuurwerkgroep voert deze werkzaamheden in overleg met de gemeente Waalre, Bosgroep Zuid en de veneigenaar de komende wintermaanden uit. De IVN Natuurwerkgroep bestaat uit circa veertig vrijwilligers.

In het Meertjesven komt in groten getale de roofzuchtige Amerikaanse hondsvis voor die op amfibieën (eieren en larven) jaagt. Idealiter wordt alle vis uit het Meertjesven verwijderd. Een dergelijke kostbare ingreep is misschien in de toekomst mogelijk, waardoor ook deze bedreiging voor amfibieën wordt weggenomen.

05-11-2022: Waalre beleeft een prachtige Natuurwerkdag

Op zaterdag 5 november, in de stralende zon, hebben ongeveer 60 inwoners van Waalre en Eindhoven deelgenomen aan de Natuurwerkdag. De leeftijd van de deelnemende vrouwen en mannen varieerde tussen de 10 en 89 jaar. Met deze mooie mix van jong en oud was het een activiteit voor alle leeftijden.

Meeuwven

De Natuurwerkdag wordt elk jaar georganiseerd door organisaties betrokken bij de natuur zoals in onze regio Brabants Landschap, Natuurmonumenten en het IVN. Jaarlijks trekt deze dag duizenden vrijwilligers in het hele land. In Waalre ligt de organisatie in handen van de IVN Natuurwerkgroep. Samen met de Gemeente hebben zij gezocht naar een geschikte locatie in ons dorp. Dit jaar viel de keuze op het prachtige Meeuwven gelegen aan de Hutdijk in Aalst, vlakbij de hut van Mie Peels.

Verdroging

Na een openingswoordje door wethouder Peet van de Loo en Henk de Vrind (voorzitter IVN Natuurwerkgroep Waalre) zijn de deelnemers aan de slag gegaan met het verwijderen van jonge dennen en berken langs de oevers van het ven. Deze ingreep is nodig om te voorkomen dat het hele gebied dichtgroeit, de biodiversiteit wordt aangetast en het waterpeil nog verder onder druk komt te staan.
Door de droogte is het waterpeil van het ven bijzonder laag. Tijdens de koffie werd dan ook gesproken over de droogte met de vraag of het waterpeil zich nog wel zal herstellen. Niemand weet het juiste antwoord maar we hopen op een winter met voldoende neerslag om het peil weer op niveau te brengen.

Nieuwe kans voor heide, gagel en zonnedauw

Voor de deelnemers was het heel positief om te zien dat onder de jonge dennen en berken nog voldoende heideplanten groeien. Ook de gagel en de kleine zonnedauw (een vleesetend plantje) hebben langs de oevers weer meer ruimte gekregen. Ruimte voor de heide, de gagel en de zonnedauw versterkt de biodiversiteit van dit natuurgebied.

Ook kinderen zetten zich in

Naast de volwassenen heeft een groep kinderen deelgenomen aan de Natuurwerkdag. Vóór de pauze hebben zij hard meegewerkt met de volwassenen met het knippen en uitgraven van de bomen. Na de pauze hebben de kinderen onder leiding van natuurgids Bep van Stipdonk een leerzame en spannende speurtocht gehouden in het mooie natuurgebied.

Lekkere lunch

Na enkele uren werken zijn de deelnemers nog vergast op een kop erwten- of kippensoep en een lekker broodje. Met de soep en het broodje in de hand werd geanimeerd de ochtend geëvalueerd. Vol trots werd gekeken naar de berg verwijderde dennen en berken. Binnenkort zullen deze door de gemeente worden opgehaald. Sommige deelnemers hadden ook een beetje spierpijn.
Men was het er over eens dat werken in de natuur leuk en gezond is en een prima alternatief vormt voor een training in de sportschool. Ongeveer 10 deelnemers hebben zich na afloop aangemeld bij de IVN Natuurwerkgroep. Voor wie ook belangstelling heeft, de IVN Natuurwerkgroep is te bereiken via www.ivn.nl/afdeling/valkenswaard-waalre/natuurwerk.

Henk de Vrind

Meer foto’s (gemaakt door John Boons, Wim Kremers en Bep van Stipdonk)

22-10-2022: Natuurwaarde-onderzoek Meertjesven

Het Meertjesven is gelegen in het gebied Treeswijk in het zuiden van de gemeente Waalre.

Aanleiding voor het onderzoek

Het ven maakt deel uit van een gebied waarin een aantal vennen voorkomt. In de afgelopen jaren is in dit gebied ruimschoots vennenonderhoud uitgevoerd door de gemeente en de IVN Natuurwerkgroep Waalre.
Ongeveer twee jaar geleden is een samenwerking ontstaan tussen de particuliere eigenaar (de familie Reijers) en een lid van IVN Natuurwerkgroep Waalre. Aanleiding was een Quickscan onderzoek in 2020 van de provincie Noord-Brabant naar de kwaliteit van vennen en poelen in de gemeente Waalre.

Uit de Quickscan bleek dat het betreffende ven zeer mooi gelegen én goed waterdragend is. Echter de waterkwaliteit bleek minder goed te zijn doordat het bos steeds verder oprukte richting het water en de oevers al geheel begroeid waren met voornamelijk dennenbomen.
Daarnaast stelde de Vogelwerkgroep van IVN Valkenswaard-Waalre via monitoring de laatste jaren vast dat de kwaliteit van het vogelbestand in de directe omgeving al langer terugloopt en de kwaliteit van het water ook achteruit gaat.

Het past in het beleid van de Natuurwerkgroep Waalre om naast de vennen van de gemeente Waalre en het Brabants Landschap ook de particuliere vennenbezitters te benaderen om de kwaliteit van het vennenbeheer en onderhoud te gaan verbeteren. Zodoende is door de IVN Natuurwerkgroep begin 2020 met de familie Reijers contact opgenomen om tot een herstelplan te komen.

RAVON onderzoek

Jeroen van Delft heeft medio 2021 op verzoek van de heer Reijers een eerste verkennend onderzoek uitgevoerd. Daaruit bleek dat om tot venherstel te komen een vervolgonderzoek nodig was. De benodigde middelen hiervoor zijn bijeengebracht door:

• De eigenaar; de eerdergenoemde familie Reijers
• Stichting Jan en Jans Visser Fonds
• Nationale Postcodeloterij
• Brabants Landschap

Reeds uitgevoerde werkzaamheden

Oktober 2021

1e fase; ongeveer 250 dennen verwijderd door IVN Natuurwerkgroep Waalre.

Februari 2022

2e fase; exoten verwijderd (voornamelijk Amerikaanse vogelkers en Amerikaanse eiken). Deze fase 2 werkzaamheden zijn uitgevoerd door Natuurwerkgroep Waalre in samenwerking met de Bosgroep Zuid.

Zomer 2022

Onderzoek en rapportage RAVON voor het Meertjesven en omgeving. Hieruit werd in samenhang met de direct omliggende vennen geconcludeerd dat er bijzondere mogelijkheden voor het ven én het gebied zijn om de vitaliteit sterk te verbeteren tegen relatief geringe kosten. De IVN Natuurwerkgroep Waalre zal hierin een uitvoerende rol vervullen onder coördinatie van de eigenaar en de gemeente Waalre (i.c. de Bosgroep Zuid).

Om het RAVON rapport te bekostigen hebben partijen zoals hiervoor genoemd bijgedragen.
Lees het volledige rapport

18-12-2021: Planthulp Natuurwerkgroep bij aanleg voedselbos

Er wordt een voedselbos aangelegd in Waalre, op een perceel in de buurt van de Heikantstraat. Initiatiefnemers Ivonne van der Honing en Guido D’hert hebben hier een voormalige maïsakker aangekocht die langzaam moet gaan veranderen in een soortenrijk bos waaruit ook geoogst kan worden voor consumptie.

Op zaterdag 11 december gingen eigenaren en vrijwilligers aan het werk. Onder de vrijwilligers ook leden van IVN Natuurwerkgroep Waalre. Helpen bij de aanleg van een voedselbos is een activiteit die immers goed past bij de werkzaamheden van de Natuurwerkgroep. Het is de bedoeling dat ook in de toekomst de Natuurwerkgroep 1à 2 maal per jaar gaat ondersteunen bij plantwerkzaamheden.

Voor het oogsten moet geduld worden geoefend. De bomen, struiken en andere planten hebben eerst nog een flinke groeispurt nodig.

Het volledige artikel in het ED van 13-12-2021

06-11-2021: Geslaagde Natuurwerkdag in Waalre

Op 6 november hebben 51 vrijwilligers deelgenomen aan de Natuurwerkdag in Waalre. Met heel veel enthousiasme hebben de deelnemers gewerkt bij het Gemeentehuisven aan de Lissevenlaan. Met zagen, kniptangen en schoppen zijn dennen en berken met wortel en al verwijderd. Sommige bomen zaten zó stevig in de grond dat het nodig was om de stronkentrekker in te zetten. Met dit prachtige hulpmiddel is het mogelijke grotere stronken compleet te verwijderen.

Het weer was prima, de stemming zat er goed in en onder deze gunstige omstandigheden was het een feest om in de natuur te mogen werken.
Wethouder Maarten Pieters heeft met het trekken van een stronk met de stronkentrekker de Natuurwerkdag geopend en heeft vervolgens zelf ook een deel van de ochtend meegewerkt.

Naast 45 volwassenen hebben 6 kinderen deelgenomen. Zij zijn gestart met het knippen van dennetjes op de drooggevallen delen van het ven. Na de pauze hebben zij deelgenomen aan een bijzonder interessante speurtocht, onder leiding van Bep van Stipdonk.

Na afloop van deze geslaagde dag hebben zich vier nieuwe leden bij de groep aangemeld. En dat is heel goed voor de continuïteit van de IVN Natuurwerkgroep Waalre.

Meer foto’s

07-03-2020: Buurtvereniging adopteert Blokven

Op zaterdag 7 maart was er voor het vierde jaar een opschoonmorgen van het Blokven. Een aantal jaren terug bleek tot verdriet van leden van buurtvereniging “van Mert tot Statie” dat dit ven nagenoeg was dichtgegroeid en meer leek op een dennenbos. Contacten met de gemeente leverden in eerste instantie geen actie op. Maar toen via het IVN contacten werden gelegd met de natuurwerkgroep Waalre kwam er garen op de klos.

Met de buurtvereniging en de natuurwerkgroep werd een plan bedacht om het ven binnen een aantal jaren weer ‘gezond’ te krijgen. Hiervoor moesten allerlei ‘exoten’ langs en uit het ven worden verwijderd.
Op de eerste plaats om weer water terug in het ven te krijgen werden vooral bomen en struiken, die veel water onttrokken, weggehaald. Op de tweede plaats werd door het weghalen ervan, bevorderd dat de oorspronkelijke flora en fauna langzaamaan terugkeerden. Met de uitbundige regenval van afgelopen februari is de waterstand in het ven flink gestegen en zijn er voor het eerst weer padden waargenomen die druk bezig zijn met het zorgen voor nageslacht. Ook zijn de wandelpaden in de directe omgeving geschoond waardoor de recreatieve wandelaar geen omwegen door de kwetsbare flora moet maken.

Een woordvoerder van de buurtvereniging is trots om een belangrijke bijdrage te kunnen leveren aan het vennenherstel in de eigen omgeving.

Een heel bijzondere ontdekking werd er ook nog gedaan op deze ochtend. Vrij snel na de brand in het gemeentehuis (2012) heeft een onbekend iemand een Antoniusbeeldje daar geplaatst vergezeld van een briefje waarop de wens werd geuit “Heilige Antonius, bid voor het vinden van de dader die dit heeft gedaan”. Kort nadat het beeldje was geplaatst was het ook weer verdwenen. Tot verbazing van één van de leden van de buurtvereniging werd bij het opschonen van het ven dit beeldje, redelijk intact nog, teruggevonden. Voorlopig neemt hij het mee naar huis om te bewaren.

Na de opschoningsactiviteit trakteerde een grootgrutter alle ruim 30 aanwezigen op een lekkere kop tomatensoep.

13-12-2018: Stronkentrekker van Natuurwerkgroep Waalre gecertificeerd

De IVN Natuurwerkgroep Waalre werkt regelmatig aan de hoogwaardige natuurelementen in de Gemeente Waalre. De werkzaamheden bestaan uit het handmatig verwijderen van dennen- en berkenopslag om zodoende vennen en heidevelden te behoeden voor dichtgroeien of geheel verdwijnen.

Binnen de groep is een apparaat (stronkentrekker) ontwikkeld dat daarbij een goede ondersteuning kan bieden om dit op een meer fundamentele wijze te doen. Omdat het apparaat valt binnen de wetgeving van hijs- en werktuigen is voor de stronkentrekker een CE-goedkeuring vereist. Voor dit CE-traject heeft de Nationale Postcode Loterij een financiële bijdrage verstrekt waardoor dit CE-certificaat succesvol is afgesloten.

In de ontwikkelfase is met veel andere soortgelijke natuurwerkgroepen contact en uitwisseling geweest en hebben wij tweemaal een presentatie kunnen geven op vrijwilligersbijeenkomsten van Brabants Landschap en de RAVON. Tijdens deze contacten hebben ruim 30 vrijwilligers en of beheerders aangegeven de stronkentrekker in te willen zetten in hun beheer- en onderhoudswerkzaamheden.

IVN Natuurwerkgroep Waalre,
Ben Putman

04-11-2017: Flink gewerkt in de Waalrese natuur

Tijdens de Natuurwerkdag op 4 november 2017 is in de gemeente Waalre hard gewerkt rond het Vliegenven. Jong en oud gingen onder een lekker zonnetje enthousiast aan de slag en het resultaat mag gezien worden!

Na afloop ging de erwtensoep (met dank aan sponsor AH Waalre) er prima in.

Meer foto’s (gemaakt door José Daniëls)

11-10-2017: Stronkentrekker, stand van zaken

De IVN Natuurwerkgroep Waalre is al ruim 35 jaar werkzaam aan hoogwaardige natuurelementen in de gemeente Waalre.
Onze activiteiten bestaan uit handmatig onderhoud van vennen, heidevelden en beekdalen.
Met name is de afgelopen jaren veel aandacht besteed aan vennen die met dichtgroeien werden bedreigd. Er zijn projecten uitgevoerd voor de gemeente Waalre, Brabants Landschap en Natuurmonumenten.

Daarbij hebben wij gezocht naar mogelijkheden om het dichtgroeien van vennen en heidevelden te voorkomen. Vooral in de oevers van vennen is dennen- en berkenopslag slecht voor de waterhuishouding. Tot voor kort bleef het bij afknippen en zagen van de te verwijderen bomen en struiken. Middels allerlei technische proeven zijn we er in geslaagd om samen met Brabants Landschap Zuid Oost Brabant een nieuw apparaat te ontwikkelen waardoor een meer fundamentele oplossing is gevonden. Ook is het een methode die veel minder belasting vraagt en ergonomisch beter verantwoord is. Daarnaast bevordert het de productiviteit op langere termijn.

Door een bijdrage van € 500 van de Postcodeloterij zijn we in de gelegenheid gesteld om de constructie van lichter materiaal te maken zonder aan kracht in te boeten.

Proefprojecten

In het afgelopen werkseizoen zijn er bij vier vennen proeven uitgevoerd met de stronkentrekker. We monitoren die regelmatig om te zien hoe de effecten in de praktijk uitpakken.
Er zijn proeven gedaan op verschillende ondergronden. In droge heide, vochtige beekdalen en drassig veenmos.

• Voor zeer drassig gebied zijn drie losse plankjes nodig onder de poten om wegzakken te voorkomen.
• Tevens is gebleken dat de maximale stamdiameter ca. 8 cm is. Dit is wel afhankelijk van de boomsoort en bodemgesteldheid.
• Er zijn proeven gedaan in verschillende seizoenen. Om te voorkomen dat de bast afstropt door de strop, is de beste tijd om te rooien als de sapstroom tot stilstand is gekomen. Er is geëxperimenteerd met andere klemconstructies om de stam, maar door de enorme diversiteit aan stammen valt dat tegen.
• Het verbeterd model stronkentrekker heeft lichtere aluminium poten en voet; ingeklapt is de stronkentrekker vervoerbaar op de fiets.

We hebben meer inzicht in het effect van rooien. Het verschil tussen afknippen/zagen of rooien is evident. Met name voor berk, wilg, vuilboom en prunus. Er vindt monitoring plaats aan de hand van foto’s van een aantal natuurprojecten.

Bovenstaande foto van het Vlasrootven in Waalre toont dat na ca. 1 jaar nog vrijwel geen begroeiing is teruggekomen.

CE certificering

Om de stronkentrekker in productie te kunnen nemen is voor de totale constructie een certificering vereist. De handlier op zich heeft een CE-kwalificatie. Voor de totale constructie zijn we op zoek naar middelen om dit traject af te kunnen ronden waarna de productie bij een bedrijf kan worden ondergebracht. Er zijn al enkele sponsoren die hierin een rol willen spelen en cofinanciering hebben toegezegd. We zijn nu op zoek naar mogelijkheden voor verdere financiering van dit traject bij natuurbeheerders of overheden die een belang hebben in natuurbeheer en onderhoud.

Zodra met de productie kan worden gestart zullen wij de gegevens van het uitvoerend bedrijf publiceren.

17-05-2017: Willie Wortels bij Natuurwerkgroep Waalre

Eén van de hoofdwerkzaamheden van de IVN Natuurwerkgroep Waalre is het onderhoud van de vennen in de gemeente. Als de jonge boompjes niet regelmatig weggehaald worden uit de venranden, groeien de vennen dicht. Het wegknippen van de boompjes moet elke 5-6 jaar gebeuren.

Soorten als berken en dennen kiemen uit zaad dat door de wind wordt verspreid. Een weggeknipte den blijft in het algemeen weg, maar bij berken speelt een extra probleem: uit de stronken die in de grond blijven zitten, komen weer nieuwe loten. Daarom hebben leden van de Natuurwerkgroep de stronkentrekker bedacht.

De stronkentrekker is een driepoot met draailier, waarmee een flinke stronk helemaal uit de grond kan worden getrokken. De Natuurwerkgroep test dit concept al een paar jaar. Het werkt! Inmiddels is er, na enkele prototypes, een model gemaakt dat sterk en handzaam is. Zaterdag 20 mei wordt het gedemonstreerd op een bijeenkomst van natuurwerkgroepen in Etten-Leur. Hopelijk wordt deze handige vinding daarna op veel meer plaatsen gebruikt!

Zie het volledige artikel in het ED van woensdag 17 mei 2017