Verschijningsvormen

Natuurweetje gepubliceerd op 15 oktober 2019

Zoals meestal gebruikelijk is, komen er in de herfst een groot aantal paddenstoelen in heel uiteenlopende verschijningsvormen tevoorschijn. Zo ook dit jaar nu het na weer een droge zomer eindelijk een beetje is gaan regenen. Direct wordt daar door de in rust verkerende schimmels op gereageerd door vruchtlichamen te vormen die voor het voortbestaan en de verspreiding van de soort moeten zorgen.

Zo verscheen er enkele weken geleden in een paar dagen tijd een volmaakte heksenkring met een meter doorsnee gevormd door een kleine soort gelige hoedjes op stevige stelen. Een opvallend contrast in het groen van wat ooit een vaak geschoren gazon was. Door diverse oorzaken zoals herhaalde droogte, schaduwwerking van hogere randbegroeiing en een meer natuurlijk beheer met afvoer van het maaisel wordt het groen nu in hoofdzaak gevormd door een heel scala van “onkruid” planten. Paddenstoelen voelen zich daar blijkbaar goed in thuis. Al snel verscheen er na het ontstaan van de kring in de nabijheid een eenzame stevige paddenstoel met gave witte hoed. Na een drietal gave dagen werd er een flink stuk van de rand afgebeten door een onbekende hongerige voorbijganger. Eekhoorn, slak, vogel? Maar hopen dat de hapgrage bezoeker er niet ziek van is geworden.
Nu werd het tijd om met de klassieke spiegelmethode de bouw van deze enkeling te bekijken. Inspectie van de onderzijde van de volmaakte hoed en de vorm van de vrijwel gladde steel met ring en iets oranje gekleurde top. Geen verdikte voet. Een kenner weet dan welke soort deze verschijning vertegenwoordigt.

Intussen was er op een morgen een meters lang lint van kleine witte hoedjes gevormd door weer een andere soort schimmel. Vermoedelijk is een wortel van een sinds lang afgestorven boom de voedselbron van de rij. (De defecte lamp is er enkel voor de sier).
Een daarna gevallen stortbui was vervolgens de extra impuls aan weer andere reeksen van min of meer lijnvormig gerangschikte witte hoedjes. Nu aan de schaduwrijke rand van het veld waar bladval en ingroei van boomwortels jaarlijks veel vergaan materiaal leveren.

Zo levert het najaar een hele reeks van verschijningsvormen van paddenstoelen op in toch maar een klein gebied. Iedere soort heeft een eigen voedselbron en groeiplek voorkeur.

Jan van Twisk
Waalre, 15-10-2019

Meer natuurweetjes