Minikring

Natuurweetje gepubliceerd op 26 september 2019

Het is weer herfst en daarmee kunnen speciale verschijnselen uit dat deel van het jaar zich gaan openbaren. Iedereen zal onmiddellijk daarbij aan paddenstoelen denken. Daarvoor worden dan ook al diverse excursies georganiseerd en cursussen opgezet voor belangstellenden die iets meer willen weten en zien van de vaak muffe wereld van de schimmels.

Niet dat er in de andere delen van het jaar geen schimmels en paddenstoelen voorkomen. Wel zijn de aantallen en het aantal soorten dan veel minder groot. Blijkbaar is in die tijd de leefomgeving van de meeste varianten niet zo geschikt om hun vruchtlichamen, hun paddenstoelen dus, te vormen. Maar in het najaar wanneer de temperaturen dalen, de vochtigheid toeneemt en de aanwezige voedselhoeveelheid groter wordt door versterf van veel plantaardig en dierlijk materiaal zijn de omstandigheden gunstig. Geschikt om aan voortplanting te denken en daarvoor sporen te gaan vormen en te verspreiden.
In die tijd komt ook een opmerkelijk verschijnsel vaak weer tevoorschijn in de vorm van de heksenkring. De benaming alleen al maakt duidelijk dat er altijd naar een verklaring van het verschijnsel is gezocht. Enkel het ontbreken van de middelen en technieken van onderzoek ontbraken. Totdat de microscoop in gebruik kwam en het mogelijk maakte om steeds kleiner materiaal te bekijken. Bovendien waren er chemische stoffen gevonden die kleuring van materiaal mogelijk maakten en daarmee het beeld duidelijker.

Toch is het ook zonder die extra hulpmiddelen al mogelijk om te zien dat er binnen die heksenkring een donkerder gebied voorkomt. Blijkbaar biedt de zich van het centrum uitbreidende schimmelspore extra voeding aan de plantaardige begroeiing aan de oppervlakte.
Het netwerk wordt in alle richtingen tegelijk groter en vormt dan een ring van gelijkende vruchtlichamen. Een kenner kan daaraan zien welke soort het is en ook waarom die heksenkring nou net daar op die plek is gevormd. Maar dat is hier niet zo belangrijk te weten. De aardigheid is dat het zo mooi voorkomt in een door langdurige droogte geteisterd grasveld waar alleen het duizendblad nog stand heeft weten te houden.

Jan van Twisk,
Waalre, 26-9-2019

Meer natuurweetjes