September: Bandheidelibel – Sympetrum pedemontanum
Ieder jaar word ik weer blij als ik ze zie vliegen; de bandheidelibel. Een soort die zijn naam eer aan doet en een van de weinige soorten die door zijn opvallende donkerbruine banden in de vleugels niet is te verwarren met andere soorten. Op de foto zie je een tandem met bovenaan het roodgekleurde mannetje. Het vrouwtje valt minder op door haar bruingekleurde lichaam.
Als inwoner van Zuid-Drenthe heb je trouwens maar mooi geluk dat je hier in het oosten woont want in het westen van het land zal je er tevergeefs naar zoeken. Het is een soort die sterk in aantal toeneemt. Voor 2000 zag je deze libel ook niet bij ons. De vele wateropvangprojecten met de herinrichting van beken en het steeds schoner worden van onze binnenwateren hebben een duidelijk positief effect gehad op vele dieren en planten. De meeste kans om deze libel te zien heb je echter in Overijssel waar ze inmiddels in grotere aantallen voorkomen. Een echte aanrader is om eens halverwege augustus te gaan lopen op de heide nabij de Vecht in Ommen. Je ziet ze dan prachtig op de paarse heide. maar ook als je het vlinderommetje in Zuidwolde loopt of langs de Ruiner Aa heb je een goeie kans.
Bron verspreidingskaartje bandheidelibel: De Vlinderstichting
Je komt ze vooral tegen nabij langzaam stromende beekjes, sloten of kanalen die volop in de zon liggen en een rijke oevervegetatie met ondiepe oevers hebben. Als de libel paart dan gaan ze dikwijls als een tandem samen of alleen het vrouwtje, eitjes afzetten op het wateroppervlak. De eitjes overwinteren in het water en in het voorjaar ontwikkelen de larven zich snel en kunnen ze vanaf half juni uitsluipen. Juli en augustus zijn de piekmaanden maar het kan tot eind september gebeuren dat je een bandheidelibel ziet uitsluipen. Tot in oktober kun je ze nog zien vliegen.
Stromende en stilstaande wateren met Bandheidelibellen hebben met elkaar gemeen dat ze gevoed worden door kwelwater. Vooral in landbouwgebieden speelt ijzerrijke kwel waarschijnlijk een belangrijke rol, omdat ijzerionen een overschot aan fosfaat kunnen binden, wat de waterkwaliteit ten goede komt.
We kunnen de vraag stellen: “Is de aanwezigheid van kwel een harde randvoorwaarde voor de soort, of zijn er ook populaties te vinden op plaatsen zonder kwel”? (bron: Vlinderstichting)
Tekst en foto’s: Bart Pijper
