Mei: Gewone veldbies – Luzula campestris
Gewone veldbies lijkt op gras maar is een rus
Er zijn grassen, zeggen, biessoorten en russen. Beemdgras en kropaar zijn grassen, sterzegge en cyperzegge zijn zeggen, trekrus en pitrus zijn russen en dan heb je nog biessoorten: veldbies, bosbies, snavelbies, mattenbies en waterbies. De verschillende biessoorten behoren weer tot verschillende plantenfamilies. Gewone veldbies en Veelbloemige veldbies behoren tot de russenfamilie. Ingewikkeld, maar zo zijn deze wilde planten ingedeeld naar de bloeiwijze.
De beide veldbiessoorten groeien op schrale grond: heidevelden, schrale bermen en niet bemeste graslanden waarin het gras niet al te hoog staat. Omdat de bladeren smal zijn, lijken ze op grassen, maar de bladeren komen bijna allemaal direct uit de wortels en bij grassen is dat niet zo. De randen van de bladeren zijn behaard met lange witte haren. Dat is een goed kenmerk van de beide veldbiessoorten. In de grond zit een wortelstokje dat maakt dat veldbies een overblijvende plant is. De bloei is ook anders dan bij grassen. De bloempjes zitten heel compact bijelkaar in hoofdjes. De gele helmknoppen vallen het meest op. De bloem op zich is bruin en stervormig. Veldbies staat van maart tot en met mei in bloei. Peuter een doosvruchtje eens open. De glanzend bruine zaden hebben een mierenbroodje bij zich. Mieren zijn er verzot op en verspreiden de zaden.
De Flora Batava geeft een overzicht van alle inheemse wilde planten in Nederland. De delen zijn in kleur geïllustreerd. Deel 1 verscheen in 1800, Deel 28 in 1934. Op bladzijde 193 van Deel 28 staat Juncus campestris, Veldbies. Tegenwoordig heet Gewone veldbies Luzula campestris. De Flora Batava beschrijft veldbies en zegt dan over “Huishoudelijk Gebruik” : “Een goed voeder voor schapen, vooral van belang om dat zij dit in het vroege voorjaar kunnen vinden. Brugmans noemt het op onder de onkruiden in de Weiden. De Bloemknopjes en Zaden hebben een zoeten smaak, en worden in Silesien door de kinderen gegeten, en aldaar Hazenbrood genoemd.”
Tekst en foto’s: Hero Moorlag
