April: Citroenvlinder – Gonepteryx rhamni
Citroenvlinder, de vliegende gele voorjaarsbode
De meeste mensen kennen weinig vlinders bij naam, maar de Citroenvlinder is bij velen wel bekend. Hij (dat zeg ik nadrukkelijk) is nauwelijks te verwarren met adere dagvlindersoorten met zijn felgele vleugels met de typische vleugelpunten. Bij het vrouwtje is dat anders. Zij is groenig-wit en wordt vaak verward met koolwitjes. Toch is ook zij goed aan de scherpe vleugelpunten te herkennen. De Citroenvlinders zijn ook zo bekend, omdat ze bijna het hele jaar vliegen.
De Citroenvlinder is één van de dagvlindersoorten die als vlinder overwintert. Ze verbergen zich in het najaar op een beschutte plek en maken van hun lichaamsvloeistof een soort anti-vries. Ze kunnen dan moeilijk bewegen en zitten roerloos en zonder voedsel een paar maanden stil, maar ze kunnen dan wel temperaturen tot 18 graden onder nul overleven. Doe dat maar eens na! Ze beginnen al vroeg te vliegen in het voorjaar wanneer de temperaturen boven de 10 á 12 graden komen en ze hun anti-vries weer hebben omgezet. Ze gaan op zoek naar de vroegste bloemen om nectar op te zuigen en zo weer energie te krijgen. Je kunt ze in het voorjaar zien op de vroegste bloemen, zoals Maagdenpalm en Krokussen. In het voorjaar paren mannetjes en vrouwtjes en daarna gaan de vrouwtjes eitjes leggen op hun waardplant (de plant waar hun rupsen van eten). Dat is bij de Citroenvlinder de Vuilboom.
Juist wanneer de knoppen opengaan leggen ze daarop eitjes en de rupsjes beginnen te eten aan het allerjongste blad. Ze eten en vervellen een aantal malen en wanneer ze volgroeid zijn verpoppen ze aan de Vuilboom.
In juli komt daar dan een nieuwe generatie Citroenvlinders uit. En de ouders dan? Die leefden na het zorgen voor nageslacht nog een paar maanden als vlinder. Dat betekent dat een Citroenvlinder wel 11 maanden oud kan worden als vlinder. Dat is heel anders dan de meeste andere soorten en veel langer dan de meeste mensen denken. De Citroenvlinder is een bijzondere vlinder en een echte vliegende bode van het voorjaar.
Tekst en foto’s: Joop Verburg, Natuurvereniging Zuidwolde
Foto parende citroenvlinders: Henk Bosma
