Uilenbeschermer gezocht!!
Verjonging van een uilenwerkgroep?
De gemiddelde leeftijd van uilenbeschermers ligt vrij hoog (55+). De bescherming van uilen en het werk dat het met zich meebrengt lijkt weinig jonge mensen aan te trekken. Hierdoor is in toenemende mate sprake van vergrijzing van de uilenbeschermers. Uit gehouden enquêtes onder alle uilenwerk-groepen kwam naar voren, dat men dit als een belangrijk aandachtspunt ziet. Ook het Coördinatiepunt Landschapsbeheer maakt zich hier zorgen over. Zij organiseerde discussiebijeenkomsten voor uilenwerkgroepen waarin het werven én behouden van nieuwe, liefst jonge, vrijwilligers centraal stond. Ruim 20 uilenwerkgroepen leverden een bijdrage aan deze bijenkomsten. Daaruit zijn veel ideeën gekomen voor verjonging van de uilenwerkgroepen.
Waarom uilenbescherming in Nederland?
Tot in de jaren 1950 broedden er in Nederland tussen de 1800 en 3500 paar kerkuilen. In de jaren 1960 ging dit hard achteruit. De strenge winter van 1963 bracht ook nog eens grote schade toe. Veranderingen in het agrarisch bedrijf, zoals de vervanging van graanschuren door voedersilo’s werkten ook nadelig, omdat deze schuren een geliefd jachtterrein waren van de kerkuil. Na nog een strenge winter werd een dieptepunt bereikt in 1979 met hoogstens nog 100 broedparen kerkuilen in Nederland.
Speciale nestkasten
Het plaatsen en onderhouden van speciale nestkasten voor deze uilensoort (in combinatie met zachte winters) bleek enorm succesvol. Hiervoor bestaat in Nederland een landelijke organisatie met ongeveer 1000 vrijwilligers die in 16 regio’s ruim 10.000 kerkuilnestkasten beheren en controleren. Na 1989 ging het mede dankzij deze activiteiten steeds beter met de kerkuil. In 2007 schatte SOVON het aantal broedparen op 1.150 – 2.000 paar. De vogel blijft nog wel bedreigd door de enorme toename van het autoverkeer en de eenvormigheid van het agrarische cultuurlandschap. Daarom staat de kerkuil nog als kwetsbaar op de Nederlandse rode lijst.
Kerkuilen
Voor kerkuilen zijn er onvoldoende plekken om nesten te maken. Daarom hangen de vrijwilligers van de uilenbescherming kasten waar kerkuilpaartjes kunnen broeden. Ze controleren de kasten en maken ze schoon. Ook voor de steenuil plaatsen de vrijwilligers nestkasten. Daarnaast kijken ze hoe het leefgebied geschikter gemaakt kan worden. Bijvoorbeeld door knotwilgen aan te planten.
Kerkuil Tyto Alba: Door Peter Trimming from Croydon, England – ‘Tutoke’Uploaded by snowmanradio, CC BY 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=15975742
Mooi werk
Met zijn geruisloze vlucht en ronde gezicht is de kerkuil een erg fascinerend dier. En ook steenuilen zijn prachtige vogels, waarvan we de populatie graag in stand willen houden. Een enthousiaste groep vrijwilligers zet zich al in voor uilenbescherming.
Steenuil (Athene Noctua)
Door Trebol-a – Eigen werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=10715681
De steenuil is de kleinste in ons land voorkomende uil met een lichaamsgrootte van 21-23 cm en een vleugelspanwijdte van 54-58 cm. Hij heeft een gevlekt verenkleed met een bruine ondergrond waardoor ze in bomen moeilijk waarneembaar zijn. Boven de ogen, met de felgele iris, heeft hij opvallend witte wenkbrauwen, waardoor hij altijd lijkt te fronsen. Door de bolle kop en relatief dikke verenpak lijkt de steenuil groter dan ie in werkelijkheid is. De uiltjes zijn niet groter dan een zanglijster.
Zelf meedoen
Verspreid over Bernheze zijn verschillende uilengroepen actief. Dat is een werkgroep in de omgeving van Heesch en Nistelrode. En een werkgroep in Heeswijk-Dinther, Loosbroek en Vorstenbosch. Beide groepen kunnen nog hulp gebruiken. Als u interesse hebt neem dan contact op met ons.
Uilen (Heesch-Nistelrode)
Frank van Venrooij, 06-53 73 94 96, E-mail: Uilen Heesch Nistelrode
Uilen (Heeswijk-Dinther, Loosbroek, Vorstenbosch)
John Davies, 06- 24 34 73 21, E-mail: Uilen Heeswijk Dinther
Of klik op de interactieve kaart hieronder voor een groep bij u in de buurt.
Ervaringen van een vrijwilliger of coördinator
Vogelliefhebber zijn de uilenbeschermers in hart en nieren. Vaak zijn ze als kind al enthousiast en met vogels in aanraking gekomen en daar niet mee gestopt. Dat betekent niet dat jij ook zo moet zijn. Als je geinteresseerd bent, neem dan contact met ons op.
Wat houdt het werk in?
Periodiek gaan de uilenbeschermers op pad.
- Dat gebeurt in het najaar en in het vroege voorjaar. Dan worden alle kasten geinspecteerd. Inspectie houdt in: schoonmaken van de kasten. De kasten zijn meestal opgehangen in een boom. Dus hoogtevrees is dan lastig. Je gaat niet alleen klimmen in de boom. Dat gebeurt altijd met zijn tweeën. Eentje klimmen, de ander de ladder vasthouden.
- Alles wat uit de kasten wordt gehaald, wordt geinspecteerd. Daar kunnen niet uitgebroede eieren tussen zitten of jonge vogels, die de eerste tijd niet overleefd hebben. Ook zie je vaak braakballen van de uilen. Daaraan kun je zien wat de uilen gegeten hebben.
- Alle gegevens worden in rapporten verwerkt die bestemd zijn voor de uilenbescherming van Brabants Landschap.
De Provincie Noord-Brabant en de Nationale Postcodeloterij geven een financiële ondersteuning voor het beschermingswerk wat we doen. Dankzij deze organisaties kunnen Brabantse uilenbeschermers ook veilig werken! Klik onderaan deze pagina op de filmpjes om te zien hoe dat gaat.
