Werkgroep Landgoed De Berkt

Definitief ontwerp voor natuurgebied bij landgoed De Berkt

Er is een ontwerpbestemmingsplan voor landgoed De Berkt bij Heesch. Er komt meer natuur bij het landgoed, en drie huizen. Het landgoed wordt opengesteld voor publiek.

De gemeente besloot in 2018 al in principe mee te willen werken aan herstel van het adellijke huis en de bijbehorende landerijen. Nu er een definitief plan is, is de gemeente om. Het is een prachtige natuurontwikkeling, ook voor de recreatie en het toerisme in de gemeente.

IVN Bernheze heeft al jaren meegewerkt aan deze ontwikkeling.

1. Natuurgidsen in opleiding hebben regelmatig onderzoek gedaan naar de voorkomende flora en fauna. Zij hebben meegewerkt aan het aanleggen van een poel. Ook is meegewerkt aan de instandhouding van een dassenburcht.
2. De VENEL werkgroep heeft al meerdere jaren de aanplant van bomen en struiken verzorgd. Dit alles passend in de plannen voor heraanplant

Het wordt financieel mogelijk door een subsidie uit het Groen Ontwikkelfonds Brabant. Ook mogen de initiatiefnemers drie woningen gaan bouwen op het terrein. Op het landgoed wordt de lanenstructuur in het zogeheten sterrenbos zo veel mogelijk hersteld. Ook wordt er nieuwe natuur ontwikkeld. Het landgoed krijgt dan kruidenrijk- en bloemrijk grasland, bomenrijen, houtsingels, struweelhagen, poelen en vochtig hooiland. Dat biedt ruimte aan nieuwe planten- en diersoorten.

Zie de foto-collectie van IVN Bernheze

Onderstaand een artikel dat op 24 december 2021 in het Brabants Dagblad verscheen.

Naar aanleiding van dit artikel zijn er een aantal foto’s van  eind 2020 van Landgoed De Berkt op deze website gezet, zoals foto’s van een drone,  van de herinrichting en van het planten van bomen door de VENEL-werkgroep. Deze foto’s hebben deels ook in Bladgroen gestaan met het artikel over de “Herinrichting van Landgoed De Berkt”, wat hieronder volgt.

Zie de foto-collectie van IVN Bernheze

Ontwerp van Natuurgebied De Berkt definitief

“Er is een ontwerp-bestemmingsplan voor Landgoed De Berkt in Heesch.Er komt meer natuur bij het Landgoed en drie huizen. Het Landgoed wordt open gesteld voor het publiek. De gemeente besloot in 2018 al in principe mee te willen werken aan herstel van het adellijke huis en de bijbehorende landerijen. Nu er een definitief plan is,  is de gemeente om.

”Het is een prachtige ontwikkeling ook voor de recreatie en het toerisme in onze gemeente” volgens wethouder Van Dieperbeek. Volgens de landgoedregeling mag er voor elke 2,5 ha. die er aan natuur bij komt ook een huis gebouwd worden. In het geval van De Berkt zijn dat twee huizen, die in het plan zijn opgenomen. Het derde huis dat er nieuw gebouwd wordt is in het kader van de ruimte-voor-ruimte regeling voor de agrariërs die (gedeeltelijk) stoppen met boeren. De huizen komen op de Vinkelse straat en de Kasteellaan. Het landgoed werd tussen 1800 en 1835 gesticht door de fabrikantenfamilie Linse uit Grave, daarna ging het bij kasteel Heeswijk horen”.

Brabants Dagblad dd. 24-12-2021

Herinrichting landgoed de Berkt in Heesch

Landgoed de Berkt wordt weer zoveel mogelijk ingericht zoals het vroeger was.

Het is circa 11 ha groot. De huidige structuur bestaat uit 8,7 hectare landgoed en 2,5 hectare uit landbouwgrond.

Het landgoed is in 1996 in eigendom gekomen van de familie de Laat. De familie wil het landgoed graag duurzaam voor de toekomst in stand houden. Hiervoor is doorontwikkeling vereist.

Met een rondleiding door Frans de Laat kom je er een beetje achter wat er is gebeurd en gaat gebeuren.  Er zijn in de loop der jaren al enkele poelen gegraven. De laatste poel is aangelegd in de buurt v.d. Vinkelse straat nabij enkele woningen die daar gebouwd gaan worden. Deze poel is toch weer wat groter dan de anderen , om te snelle verlanding tegen te gaan.

Het zand dat er uit is gekomen kan straks weer gebruikt worden voor de fundering van de huizen.

Van een grote plak grond is de teeltaarde afgegraven, zodat hier straks weer natuurlijke begroeiing kan plaats vinden. In de grond zien we duidelijk tekenen van oude rabatten, te zien aan de oude sloten, die zich in het zand aftekenen.

In het gras verderop zijn sporen te zien van de das, die daar fourageert. Het is hem hier vooral om de regenwormen te doen.

In een wat hoger gelegen stukje terrein zie je duidelijk de holen van de das of van konijnen en misschien maakt ook wel de vos er gebruik van.

In de nieuwe poel zie je op de bodem duidelijk de sporen van een reiger.

In een stukje bos hangen enkele dennen schuin. Dit komt, zegt Frans, omdat de grond er te nat is en daar kunnen die dennen niet tegen.

De structuur van de zandwegen zijn deels weer hersteld zoals die vroeger waren. Zo loopt er ook een richting Vinkelse straat vlak langs de woningen die nog gebouwd moeten worden. Omdat dat pad over een sloot gaat geeft  Frans aan dat er ooit een brugje moet  komen.

De bedoeling is dat naast de landbouwschuur een woning gebouwd gaat worden.

De procedure daarvoor is in volle gang, net als bij de twee woningen langs de Vinkelsestraat.

Wim Ruys, een lid van het IVN is met een drone over het landgoed gegaan. Dat levert mooie beelden op.

Er zijn op aanwijzing door Frans deLaat door de VENEL-groep van het IVN op 28 november 2020 en op 5 december daaropvolgend en later door de buurt bomen en struiken in geplant. Dit waren zomereiken, beuken, berken, lijsterbes en ook struiken zoals Gelderse roos. Voor Frans is het een uitdaging om het werk deels zelf te doen.

Zoals de eiken, die Frans zelf heeft opgekweekt uit de eikels van de boom bij de Groenling in de Veldstraat en het graven van de gaten voor de bomen.

Op de ledenvergadering van het IVN op 19 november 2019 vertelde Frans de Laat ons wat over de geschiedenis van Landgoed de Berkt en gaf hij tevens een uiteenzetting over de plannen met betrekking tot natuurontwikkeling op Landgoed de Berkt, waarvan hij de bewoner/ eigenaar is.

===========================================================

Hier volgt een onderdeel uit het Landschapsrapport van Esther Kruit van Landschapsarchitecten van 10 september 2020 wat voornamelijk op de natuur betrekking heeft en dus onze leden het meest aanspreekt.

Huidige situatie

Het huidige landgoed bestaat uit 2,5 ha bestaande natuur, provinciale ecologische hoofdstructuur, 0,6 ha tuin, erf en gebouwen en 8,2 ha agrarische gronden met daarop enkele landschapselementen in agrarisch natuurbeheer. De reguliere maisteelt op 5,5 ha landbouwgrond is omgezet naar grasland en later omgevormd tot kruidenrijk grasland door verschraling, er zijn enkele landschapselementen aangelegd passend in de cultuurhistorische groenstructuur, er is een ijsvogelwand geplaatst en 6,8 ha zijn opgenomen als planologische natuur op de provinciale natuurkaart.

Er komen verschillende diersoorten voor in het landgoed, zoals de egel, de rode eekhoorn, diverse marterachtigen, de das, bosuil, ijsvogel, grote bonte specht en andere vogels en zomergasten. Door de afwisseling van bos, natuurlijke graslanden, houtwallen en gebufferd water, is er een goed leefklimaat ontstaan voor verschillende zeldzame soorten als de waterspitsmuis, bunzing en diverse vleermuissoorten.  Ook zorgt de breuk door het landgoed en de overgang van dekzand naar beekgrond voor natuurlijke gradiënten van vochtig naar droog en voedselrijk naar voedselarm. In combinatie met de aanwezige historische bosbeplanting is er een waardevolle vegetatie gecreëerd op het landgoed. Wijst indicatoren zoals pluimzegge en rijke bossoorten zoals de mannetjesvaren, bevestigen deze waardevolle vegetatie.

Gewenste toekomstige situatie

Het uiteindelijke doel is om een natuurlandgoed te ontwikkelen, natuurlandgoed De Berkt. Het gewenste natuurlandgoed bestaat uit kruidenrijk en bloemrijk grasland, bomenrijen, houtsingels, struweelhagen, poelen en vochtig hooiland.

Nieuwe landschapselementen, zoals lanen en houtsingels, zullen de historische groenstructuur versterken en tegelijkertijd de biodiversiteit van het landgoed, waardoor meer leefgebied voor verschillende dier- en plantsoorten ontstaat.

Dit is tevens de nieuwe ‘economische’ functie van het landgoed als natuurlandgoed.

De Berkt levert een ecosysteemdienst aan zijn omgeving door de biodiversiteit op haar landgoed zo maximaal mogelijk te ontwikkelen. Natuur en biodiversiteit is gebaat bij een zo gedifferentieerd mogelijk landschap met veel gradiënten en randzones. Een uitgekiend watersysteem hoort daarbij. Bovendien heeft het landgoed ook een duidelijke maatschappelijke waarde aan de directe omgeving en toekomstige bewoners van de dorpsuitbreiding aan de zuidwest kant van Heesch door de openstelling van het landgoed.

Fauna doelstellingen

Zoogdieren:

de aanwezigheid van de das laat zien, dat het landgoed een grote potentie biedt voor diverse marterachtigen en andere zoogdieren. Het bos, natuurlijke graslanden, houtwallen in combinatie met gebufferd water biedt kansen voor zeldzame soorten zoals de waterspitsmuis, egel, bunzing, diverse vleermuissoorten en de ondergrondse woelmuis.

Vogels:

door grote variatie op het landgoed van biotopen, kunnen veel vogelgroepen een plekje vinden. De steenuil is benoemd als ambassadeursoort voor de gemeente Bernheze.

Voor de ontwikkeling van dit landgoed is gebruik gemaakt van:

1. Cultuur-historische analyse Landgoed de Berkt, door Annélien Kuilenburg, 2014
2. Landschapsontwerp de Berkt doc. nr. L1916 door Esther Kruit van Kok      Landschapsarchitecten dd. 10-09-2020
3. Website: www.kruitkok.nl