2023 11 De houtduif, Aleid Offerhaus

Mensen lijken er een handje van te hebben om hun onhebbelijkheden en hun angsten te projecteren op andere wezens. Vaak op andere mensen, maar ook vogels, planten en insecten moeten het ontgelden: Meeuwen die terreur zaaien, eksters die stelen, kraaien die brutaal zijn, wolven die onberekenbaar zijn, Japanse duizendknoop en reuzenberenklauw die alles overwoekeren, Zevenblad en heermoes die de tuin overnemen, rivierkreeften en muskusratten die onze dijken ondergraven en wespen en muggen die erop uit zijn om ons het leven zuur te maken.

De houtduif (Columba palumbus) wordt vooral verguisd. Ik ken weinig mensen die iets positiefs over de houtduif kunnen zeggen. Wie je ook spreekt, allemaal beginnen ze over haar lompheid, haar onhandigheid, het irritante geluid dat ze maakt en de hoeveelheid poep die ze produceert en als klap op de vuurpijl schijnt ze ook nog onze landbouwgronden af te schuieren op zoek naar iets eetbaars. Kortom, ze is vies, lawaaiig en schadelijk.

En toch is het een bijzondere vogel: net als de merel was de houtduif nog niet zo lang geleden een schuwe bosvogel, en net als de merel heeft ze eieren voor haar geld gekozen en heeft ze zich aan de stadse biotoop aangepast, d.w.z. als er maar genoeg bomen of holtes zijn om in te broeden. Wat ze daar als nest maakt – een paar takjes zijn het, meer niet – mag geen naam hebben, maar het is zo stevig als wat. Houtduiven zijn plaatstrouw en monogaam. Jaar na jaar broeden er dezelfde duiven bij u in de buurt. Mevrouw duif legt maximaal drie eieren, maar wel een paar nesten per jaar. Het bijna iridiserende, parelgrijze kleed met de mooie witte halsband en de zachtroze buik is een feest voor het oog.  Hun silhouet doet aan dat van een roofvogel denken, wel zo handig als je op het menu van Havik en Slechtvalk staat. Gaat het slecht met de duif, dan ook met deze predatoren. Bij het opvliegen knallen duiven met hun vleugels als waarschuwing voor hun soortgenoten. De baltsvlucht gaat eerst stijl omhoog om daarna in een sierlijke glijvlucht te veranderen. En het geluid, roekóekoe, koekoe, roept een loomwarme zomerdag op. Duiven doodschieten is geen kattenpis. De jacht op houtduiven heeft daarom ook geen noemenswaardige invloed op hun populatiegrootte.

Misschien lijdt de duif wel aan haar gewoonheid. Ze komt zo veel voor, dat het bijzondere er af is. Dat maakt haar niet minder bijzonder.

Aleid Offerhaus
Natuurgids IVN Amstelveen

Het is verboden deze column te dupliceren of te gebruiken zonder uitdrukkelijke toestemming van de schrijver/fotograaf/tekenaar.