2019 10 Goed boerende insecten, Ton Zijp
Amstelveen staat niet bekend om de grote hoeveelheid agrariërs die er vertoeven. Maar ondertussen wordt er wel degelijk geboerd, waarschijnlijk ook in uw achtertuin. Nou ja, dan moet die achtertuin natuurlijk niet met louter steen geplaveid zijn. Een boom is ook wel belangrijk.
Het is voornamelijk veeteelt wat daar tot hoog in de boom gebezigd wordt. Waarbij men het beeld van de koe of geit moet vervangen voor een luis. En de boer voor een legertje mieren. Die hebben namelijk, miljoenen jaren voordat de mens ontdekte dat er aan uiers gesjord kan worden om melk te winnen, uitgevonden dat er uit de anus van de luis een lekker en energierijk goedje gewonnen kon worden. Het enige wat de mieren hoeven te doen is de luizen de boombladeren te laten ‘begrazen’. De luis heeft niet al het sap nodig dat hij uit het blad opzuigt. Een groot deel poept hij er als honingdauw uit. En dat oogst de mier. In ruil zorgt de mier ervoor dat de luist beschermd wordt.
De mier heeft het vak boer dus uitgevonden; de mens heeft er een woord voor bedacht. Mieren zijn overigens zeker niet de enigen die het boerenvak uitoefenen. Naast veeteelt wordt er in de insectenwereld ook aan landbouw gedaan. Ambrosiakevers verbouwen bijvoorbeeld schimmels. Dat vinden zíj nou lekker! Voor die schimmels hebben ze een goede voedingsbodem nodig en dat vinden ze vaak in dood hout. Sommige soorten gebruiken levend hout, daar gedijen andere schimmels op die zij dan weer smakelijk vinden.
De schimmel wordt door de kever meegenomen naar een boom. Daar mag hij leven van de houtvezels. Daar profiteert de kever van; hout lust hij niet, maar de zich gestaag voortplantende schimmel eet hij graag. Krijgt de kever nageslacht, dan mag kindlief wat gist van de oogst meenemen om in een volgende boom een eigen tuintje te beginnen.
Iets soortgelijks doet een fruitvliegje ook, alleen is deze zich hiervan waarschijnlijk minder bewust als de ambrosiakever. De laatste tijd wordt er onderzoek gedaan wat de rol van de fruitvlieg is in het maken van spontaan vergiste wijn. De fruitvlieg zou mogelijk gist achter kunnen laten als hij eitjes in een druif legt. Net als het eitje groeit de gistcultuur in de druif en die gist is van groot belang voor de uiteindelijke smaak van de wijn.
Het zou ook kunnen dat een op fruitvliegeitjes parasiterende sluipwesp verantwoordelijk is voor het ‘zaaien’ van de gist, daar is men nog niet uit. Maar dankzij de zaaiende wesp of fruitvlieg heeft u vanavond misschien wel een gezellige avond.
Ton Zijp
Natuurgids IVN Amstelveen
Het is verboden deze column te dupliceren of te gebruiken zonder uitdrukkelijke toestemming van de schrijver/fotograaf/tekena(a)res.
