2018 08 Kleine bomen worden groot, behalve….. , Henk Glas

Een heel klein voortuintje met een enorme conifeer die boven het huis uit torent. Mooi terugsnoeien kan niet. Voor andere planten is geen ruimte meer. Ooit geplant als schattig boompje dat in de winter groen blijft. Helaas gaat het vaak zo, ook in Amstelveen. Het plezier van groen in eigen tuin wordt kleiner naarmate de boom groter wordt. Totdat de zaag erin gaat en de tuin betegeld wordt. Afgelopen!

Mijn eigen voortuin is ook maar klein. Daarom heb ik gekozen voor leibomen. Die hou je klein door te snoeien. Het voordeel van leibomen is groot. In de winter zijn ze kaal en laten licht door, vooral na het snoeien. In de zomer geven ze schaduw van bladeren en groeiende takken. Zelf snoei ik altijd in december, maar het kan ook in januari of februari. Ik doe dat steeds met veel plezier omdat het een creatief klusje is. Een goed gesnoeide boom ziet er prachtig uit en is totaal anders dan in de andere seizoenen. Vogels laten zich goed zien op de kale takken.

In het voorjaar worden de bomen groen. Eerst fris lichtgroen en je kan er nog doorheen kijken. Tegen de zomer worden de bladeren donkerder groen en vullen nieuwe takken alle gaten op. De boom gaat voor schaduw zorgen. In de herfst verkleuren de bladeren en vallen af. Het zonlicht komt er weer doorheen, maar dat is pas maximaal nadat het snoeien is gebeurd.

De meest gekozen leiboom is de linde. Deze boom heeft de eigenschap dat op een kaal geknipte tak altijd voldoende slapende knoppen zijn die uitlopen. Bij ‘gewone’ lindes zie je ook op de stam vaak jonge takjes komen, zelfs tot vlak boven de grond. Deze eigenschap maakt het snoeien heel gemakkelijk. De leiboom heeft een stam met naar links en rechts een aantal horizontale takken. Deze takken worden in de winter helemaal kaal geknipt. Ze lopen vanzelf weer uit. Wil je een boom die niet iedereen heeft maar toch deze eigenschap, dan kan je kiezen voor plataan, iep of peer.

Zelf heb ik gekozen voor de haagbeuk. Daarmee heb ik het mezelf niet gemakkelijk gemaakt, want hij mist deze eigenschap. Zoals zijn naam al verraadt, laat hij zich wel goed knippen als haag. Als je dit bij leibomen doet, dan krijg je een soort haag op poten. Hier en daar zie je  leibomen die op deze manier gesnoeid zijn, ook lindes. Zelf snoei ik ze zoveel mogelijk terug tot stam en zijtakken. Maar, met uitzondering van de bovenste takken, laat ik op die zijtakken verspreid nog kleine twijgjes zitten. Die twijgjes hebben eindknoppen die in het voorjaar zeker weer uitlopen. Daarmee wordt gezorgd dat de hoofdtak blijft leven. Slapende knoppen gaan later in het voorjaar alsnog uitlopen. De bovenste takken lopen ook zonder die twijgjes weer uit. Het is wat meer werk maar het resultaat geeft veel voldoening. Nu natuurlijk niet iedereen op deze manier haagbeuken als leiboom nemen, want ik heb hiervoor gekozen omdat niemand dat heeft.

Henk Glas
Natuurgids IVN Amstelveen

Het is verboden deze column te dupliceren of te gebruiken zonder uitdrukkelijke toestemming van de schrijver/fotograaf/tekena(a)res.