Uilenbeschermavond IVN Cranendonck

Tientallen gastgevers kwamen afgelopen woensdagavond samen in de Kroenecraen,
verenigingsgebouw en natuureducatiecentrum van IVN Cranendonck, vanwege het 40-jarig bestaan
van de vereniging.

Gastgevers, ook wel erfeigenaren genoemd, hebben een nestkast van een uil of torenvalk met als
doel deze soort te beschermen en de mogelijkheid te bieden tot succesvolle broedsels. Als grote
dank voor veelal tientallen jaren betrokkenheid, vertrouwen en samenwerking organiseerde de
uilen- en vogelwerkgroep een voor hen speciale avond.

Naast een hartelijk ontvangst met koffie/thee en vlaai trakteerde Marco Renes van Brabants
Landschap ons op een uitgebreide en boeiende lezing over verschillende soorten uilen van de kleine
steenuil tot de grootste uil ter wereld; de oehoe, de ideale uilenbiotopen, uilenmythologie,
planologie en maatschappelijk belang en nut van hun aanwezigheid. Naast samenwerking met
Staatsbosbeheer werken we samen met Brabants Landschap, deze organisatie heeft sinds 2019 de
Uilenmonitor ontwikkeld, een voor Nederland uniek monitoringsysteem van steen- en kerkuilen waar
vele vogelwerkgroepen, en ook onze werkgroep, bij aangesloten zijn. De resultaten worden medio
mei bekendgemaakt op de jaaravond van de vrijwillige uilenbeschermers en gepubliceerd in het
uitgebreide jaarverslag die onze gastgevers aan het begin van het seizoen mogen ontvangen. Na
afloop van de lezing was de ontmoeting met andere gastgevers en ons team een waardevolle
afsluiting van de avond.

Uit alle onderwerpen die besproken werd wil ik graag het maatschappelijk belang uitlichten. Uilen
zijn ontzettend goede muizenvangers en dusdanig licht gebouwd dat ze in staat zijn om vrijwel
geluidloos te vliegen, een ingenieus gehoormechanisme hebben en het vermogen om in de nacht of
schemer moeiteloos prooien waar te nemen wat ze in staat stelt om trefzeker te vangen. Daar waar
de steenuil een generalist is, oftewel als de muizenstand minder is moeiteloos overschakelt op
insecten, is de kerkuil daarentegen afhankelijk van muizen. Vorig jaar, mede door het natte
voorseizoen en dus minder muizen, resulteerde dit in een slecht kerkuilenjaar, simpelweg omdat er
minder jongen geboren en grootgebracht werden maar daarnaast ook bedreigd worden door het
eten van vergiftigde muizen (zowel door particulier als bedrijfsmatig gebruik) en helaas ‘het loodje
leggen’. Het jong eet de muis en sterft of een ouder eet de muis, krijgen geen of te weinig voedsel
aangereikt en álle jongen sterven. Ik schrijf dit in een enkele zin op maar het aanzien van een
dergelijke broedkast waar de ouders grote prestaties leveren in een relatief kort tijdsbestek, is geen
prettig gezicht!

Net zoals ieder voorjaar weer het schouwspel bij de ‘nette’ burger om alles wat schijnbaar niet
thuishoort op die plek, een niet-gewenst-kruid i.p.v. onkruid, kost wat kost plat moet spuiten en de
chemische rotzooi in de kringloop wordt meegenomen en miljoenen essentiële levensvormen
aantast. Weet dat het leven onder de grond veel verfijnder is, dan het leven boven de grond (wat op
zich al een wonder is). Mensen, wees wijs en realiseer wat de consequenties zijn. Maak een tuin of
erf juíst een aangenaam leefgebied en natuurlijke processen als vanzelf gaan … en dat duurt iets
langer dan sommige mensen wensen.

Tjabine Guntlisbergen, coördinator UVWG IVN Cranendonck