Heemtuin
In 1965 werd de toen 0,7 ha grote heemtuin De Dwarsgouw in Purmerend aangelegd ter compensatie van het groen dat verdween bij de aanleg van de wijk Wheermolen.
Bij de heemtuin waren ook ‘De Purmerender Biologische Onderwijstuinen’, een dierenweide en een kinderboerderij te vinden.
De heemtuin werd deels beheerd door de gemeente Purmerend. Na een periode van verwaarlozing heeft een enthousiaste IVN-werkgroep in 1989 de heemtuin nieuw leven ingeblazen.
In 1990 werd de heemtuin officieel heropend en heeft de gemeente Purmerend het beheer overgedragen aan IVN Waterland.
In 1994 is de heemtuin uitgebreid naar 2 ha met een groot stuk weiland en een klein gedeelte bosperceel naast het moerasbos, bos, een grote waterpartij, een paar amfibieënpoelen en bloemrijk rietland.
Heemtuin De Dwarsgouw geeft een beeld van de in Waterland voorkomende landschappen. Wat er allemaal in Waterland groeit, bloeit en leeft, kunt u in deze heemtuin op kleine schaal zien. Er zijn verschillende biotopen: weiland, bos, moeras, plas-drasoevers, verlandingszones, waterpartijen, kronkelende slootjes en amfibieënpoelen. De variatie in deze biotopen en de afwisseling in hoge en lage vegetatie zijn van groot belang voor het leven van planten en bomen, paddenstoelen, amfibieën, (trek)vogels, insecten, kleine zoogdieren etc.
De specifieke flora en fauna in de heemtuin vraagt daarom om een zorgvuldig beheer. Als alles op zijn beloop zou worden gelaten, groeit alles dicht en hebben kwetsbare soorten geen kans meer en verdwijnt de diversiteit aan soorten. Het beheer voor weiland en plas-drasbermen is verschralen: maaien en het maaisel afvoeren zodat deze bloemrijker worden. De algemene doelstelling voor de heemtuin is dan ook de kenmerkende Waterlandse natuur in stand te houden en de biodiversiteit te vergroten en te verbeteren waar dat mogelijk is.
De Heemtuinwerkgroep voert het beheer en onderhoud uit, rekening houdend met de soorten, de seizoenen en de Flora-en Faunawet.
Aan de hand van een beheersplan voeren leden van de werkgroep en andere vrijwilligers o.a de volgende taken uit: riet maaien en afvoeren, het schonen van poelen, slootkanten en slootjes, het aanleggen van natuurvriendelijke oevers, bosonderhoud en het knotten van de wilgen. Ook verrichten ze de voorkomende onderhoudswerkzaamheden aan o.a. paden, hekwerk, bewegwijzering en gereedschap. En natuurlijk worden de voorkomende planten en diersoorten geïnventariseerd.
De heemtuin is altijd open voor publiek dat kan genieten van een stil stukje natuur. De heemtuin heeft een belangrijke educatieve functie: er worden diverse educatieve activiteiten georganiseerd zoals publieksrondleidingen en ook onderwijs- en jeugdactiviteiten. De activiteiten hebben tot doel de mensen te laten genieten van de natuur in de eigen omgeving, meer te betrekken bij de natuur en meer betrokken en bewust te maken van onze unieke Waterlandse natuur.
De werkgroep Heemtuin is elke derde zaterdag van de maand van 8.45 uur tot 12.15 uur aan het werk. Ze bestaat uit mannen en vrouwen van verschillende leeftijden; ook kinderen zijn welkom en kunnen meehelpen.
Voor de Maatschappelijke Stage in het middelbaar onderwijs (MaS) is de heemtuin een geschikte locatie.
Wilt u meer informatie, een excursie of activiteit aanvragen of wilt u een keer meewerken op een van de werkochtenden, vul dan het contactformulier in op www.ivn.nl/afdeling/waterland of mail naar heemtuinwg.ivn.nl@gmail.com.
Coördinator: Louis Boersma
