Het boerenkrokus leven
Natuurweetje gepubliceerd op 22 februari 2021
Het is maar even. Zo lijkt het tenminste. Daarom is het de moeite waard om nog eens het hele verloop boven het maaiveld te volgen. De knol zit er onder. Misschien al wel jarenlang. Ieder voorjaar al heel vroeg begint er iets uit te groeien. Dat is het begin van de vorming van een bloeistengel met als bescherming een schede en een paar groene smalle bladeren.
Als de omstandigheden bovengronds gunstig lijken wat de weersomstandigheden betreft komt er schot in en verschijnt daar een witte lange knop met steel, gesteund door een witte schede, boven het maaiveld. Die kan in enkele dagen uitgroeien tot een lange lucifer met kop. Dan op een blijkbaar geschikt moment wordt die kop dikker en de steel ca. 10 cm lang.
Zelfs ook als een plotselinge sneeuwlaag alles bedekt heeft. De bloemen weten zich bij het invallen van de dooi vaak nog goed te handhaven. Erg gunstig is de toestand meestal toch niet en mislukt deze hele lichting. Na de dooi komt de tweede lichting wel aan bod. Dan zijn er ook insecten voor de bestuiving. De inmiddels blauw gekleurde bloemknop aan de top gaat open en twee maal drie lokkende blauwpaars met wit gekleurde gepunte bloemblaadjes vouwen zich naar buiten om. Het binnenste van de bloem is nu open en gereed voor de bestuiving. Onder in de koker is wat nectar en de drie gele helmknoppen staan gereed om stuifmeel af te staan bij het komend bezoek van bijen, vliegen, hommels en zelfs een enkele vlinder. Ieder heeft een eigen methode om bij de nectar en het stuifmeel (voeding en bouwsteen) te komen.
De bloem van de Boerenkrokus (Crocus tommasinianus) is er op gebouwd. De lange stijl draagt 3 waaiervormig uitstaande oranje slippen voor de ontvangst van bevruchtend stuifmeel. Dat moet dan door de lange witte buis helemaal naar het vruchtbeginsel onder het maaiveld groeien. Na de bloei groeien de smalle donkergroene gootvormige bladeren met hun witte lengtenerf langer uit om CO2 op te nemen. Ook voor het vormen van een nieuwe knol voor een volgend jaar. Wanneer ze tenminste niet afgemaaid worden ondertussen. Op den duur verleppen ze wel. En intussen komt de vruchtdoos boven de grond voor latere verspreiding van de gevormde zaden. Alles voor instandhouding van de soort.
Jan van Twisk,
Waalre, 21-2-21
