Leenderbos en Groote Heide
De Boswachterij Leende, in de volksmond het Leenderbos, is een natuurgebied van ongeveer 2400 ha in de buurt van Valkenswaard en Leende. Het is in beheer bij Staatsbosbeheer.
Het gebied bestaat vooral uit bos en heide met daarnaast zandverstuivingen, vennen en oude akkertjes. Aan de noordwestzijde en oostzijde wordt het begrensd door beekdalen. Aan de zuidzijde gaat het bos over in de Groote Heide die zich uitstrekt tot abdij de Achelse Kluis. In België ligt aansluitend de Beverbeekse Heide.
Een eeuw geleden bestond dit gehele gebied uit heide. In de jaren 30 van de vorige eeuw is een gedeelte ervan ontgonnen en beplant met naaldbomen. Naaldhout kon in die tijd goed gebruikt worden in de mijnbouw. Vooruitstrevend was dat de paden niet recht zijn aangelegd. Op de kaart van het gebied is te zien dat bijna alle paden gebogen zijn. Door de zogenaamde vermicellistructuur lijkt het in het bos niet snel druk: andere wandelaars worden door de bochten aan het oog onttrokken.
Tegenwoordig is het Leenderbos allang geen eenvormig naaldbos meer. Op allerlei plekken zijn loofbomen aangeplant waardoor de planten- en dierenwereld veel gevarieerder is geworden.
De laatste jaren is bovendien veel aan natuurontwikkeling gedaan. De beek de Tongelreep heeft haar oude loop teruggekregen en ligt niet meer rechtgetrokken in het landschap. Hier is een vispassage ingebouwd. De oude visvijvers ten zuiden van de Leenderweg zijn nu de overloop voor de Tongelreep in perioden met hoog water. In de buurt van het Laagveld zijn veel bomen gekapt. Dit moet een nat heideterrein worden dat begraasd wordt door Schotse hooglanders.
