Over Zilt
Zilt is een boek, Zilt is een kweekpakket en Zilt is educatie over het kweken van zilte groente en leren over het zilte landschap van Nederland. Maar Zilt is en wordt nog meer! Waarom is het zo belangrijk om meer te weten over en te doen met Zilt?
Verzilting van de bodem
In Nederland is van oudsher sprake van dynamiek tussen zoet en zout water. Door kunstmatige ingrepen in het verleden, zoals inpoldering en het afsluiten van zeearmen hebben we het land zo naar onze hand weten te zetten dat de invloed van zout water naar de achtergrond is verdwenen.
Er is echter in toenemende mate sprake van verzilting van de bodem. Het zoutgehalte in de bodem, grondwater en oppervlaktewater neemt toe in een groot deel van Nederland. Dit speelt niet alleen in de directe omgeving van de kust, maar ook verder landinwaarts in de provincies Groningen, Friesland, Flevoland, Noord-Holland, Zuid-Holland en Zeeland.
Oorzaken verzilting
Oorzaken liggen in klimaatverandering en (vroegere en huidige) kunstmatige ingrepen: er is sprake verdroging en indaling van de bodem door minder neerslag, drainage en grondwaterwinning. Hierdoor komen zoutwaterlagen in de bodem naar de oppervlakte. Daarnaast stijgt de zeespiegel, met meer druk op het grondwater vanaf de zee als gevolg.
Gevolgen verzilting
Verzilting is een probleem, omdat zoet (drink)water uit de bodem schaarser wordt en het een intensief proces is om zilt water om te zetten in zoet water. Daarnaast zijn veel planten en gewassen, zowel in landbouw- als natuurgebieden, niet bestand tegen zout in de bodem. Daarom wordt de bodem op veel plekken kunstmatig zoet gehouden door deze te irrigeren met – het steeds moeilijker verkrijgbare – zoet water. Door de toenemende mate van verzilting is deze vorm van waterbeheer en -gebruik op de lange termijn niet houdbaar.
Omgaan met verzilting
Daarom is het noodzakelijk om te kijken naar alternatieve manieren om om te gaan met verzilting. Door verzilting juist toe te laten en niet tegen te gaan ontstaan brakke gebieden. Deze zijn niet geschikt zijn voor de huidige vegetatie, maar bieden plek voor unieke zouttolerante en zoutminnende flora en fauna. Deze soorten zijn aangepast aan het leven op een zilte bodem. Door te leren van specifieke kenmerken en strategieën van planten die van nature voorkomen in brakke gebieden kunnen vervolgens alternatieven voor landbouwgewassen worden gezocht en ontwikkeld, de zogenaamde ‘zilte groenten’.
Bewustwording rondom verzilting
Wij willen bijdragen aan een verandering van perspectief over verzilting. Door het proces van verzilting en de ontwikkeling van zilte groenten meer bekendheid te geven ontstaat er meer bewustwording rondom dit thema, en zal er meer ruimte ontstaan voor productie en consumptie van zilte groenten als alternatieve voedselbron.
