Heb je een vraag over het vergroenen van je schoolplein? We helpen je hieronder graag verder. Staat je vraag er niet tussen? Neem dan contact met ons op via d.boers@ivn.nl.
Met het stappenplan helpen we scholen op weg naar een groen schoolplein. Lees in dit stappenplan hoe je van een betegeld schoolplein een groeiend en bloeiend plein maakt. Zo halen we ideeën op bij de leerlingen door op inspiratie-expeditie te gaan naar een groene plek, brainstormen we met de leerkrachten en stimuleren we buurtparticipatie. Samen met het team, de leerlingen en de buurt kom je tot een ontwerp waar iedereen zich eigenaar van voelt. Daarnaast wordt een buitenlestraining gegeven om goed gebruik te kunnen maken van de groene buitenruimte.
Betrokkenheid en draagvlak van het onderwijsteam zijn belangrijk om het groene schoolplein tot een succes te maken. Leerkrachten kunnen meedenken over wat leerlingen nodig hebben en zien waar mogelijkheden en kansen liggen om leerlingen leerervaringen te laten opdoen of een gezonde ontwikkeling door te laten maken. Zo kun je vooraf het ontwerp aanpassen aan de wensen van het onderwijsteam, zowel voor het plein als speelruimte en als buitenlokaal. Maak met het team ook afspraken over hoe je het plein daadwerkelijk gaat gebruiken. Een groen schoolplein heeft veel voordelen voor de leerlingen, leerkrachten en het milieu. Hier vind je veel onderzoek naar de positieve effecten van groene schoolpleinen om collega’s te helpen overtuigen van het belang.
Houd de website en de kanalen van IVN in de gaten voor berichten over regelingen rondom het vergroenen van schoolpleinen. Hierop wordt vermeld wanneer je je school kunt aanmelden.Je wordt gevraagd een aanmeldformulier met de plannen voor het schoolplein in te vullen.
Je kunt je school eenvoudig aanmelden via deze pagina.
Let op: De inschrijvingen voor 2026 zijn nog niet geopend.
Bij het vergroenen van een schoolplein komt veel kijken. Daarom vinden wij het belangrijk om een kleiner aantal scholen op een kwalitatief hoogwaardige manier te vergroenen om zo blijvende impact te kunnen maken.
De selectie van scholen vindt plaats op basis van criteria over de wijk (bijvoorbeeld de mate van versteendheid en SES-score) en motivatie van de school. De aangemelde scholen worden uitgenodigd voor een online interview. Een panel van professionals selecteert inzendingen op basis van de punten die in het aanmeldformulier aan bod komen.
We willen samen zo veel mogelijk schoolpleinen vergroenen. Daarom moedigen we je aan om je opnieuw aan te melden.
Wanneer de scholen zijn geselecteerd, staat dit besluit vast. Er wordt niet gecorrespondeerd over de uitslag.
We hebben het traject vastgelegd in ons stappenplan. Bekijk hier het hele stappenplan.
Met het stappenplan helpen we scholen op weg naar een groen schoolplein. Lees in dit stappenplan hoe je van een betegeld schoolplein een groeiend en bloeiend plein maakt. Zo halen we ideeën op bij de leerlingen door op inspiratie-expeditie te gaan naar een groene plek, brainstormen we met de leerkrachten en stimuleren we buurtparticipatie. Samen met het team, de leerlingen en de buurt kom je tot een ontwerp waar iedereen zich eigenaar van voelt. Daarnaast wordt een buitenlestraining gegeven om goed gebruik te kunnen maken van de groene buitenruimte.
Als je echt iets wilt op je nieuwe schoolplein gaat het geld kosten. Ga uit van minimaal €30.000, maar hoe vollediger je het proces wilt aanpakken en het plein wilt veranderen, hoe meer geld het kost. Deze €30.000 is dan alleen nog voor de aanleg van materialen en uitvoer en niet voor het participatieproces en ontwerpproces, buitenlestrainingen, etc. Er zijn allerlei manieren om de financiering voor het schoolplein rond te krijgen. Misschien heb je al subsidie van gemeente of provincie ontvangen, maar je kan meer doen zoals bijv. een sponsorloop.
Dit verschilt per locatie. In Zeeland wordt een bodemcheck uitgevoerd door de GGD. Aan deze stap zijn geen kosten verbonden. Uit de bodemcheck kan de noodzaak voor een bodemonderzoek volgen. Hier zijn wel kosten aan verbonden. In Zuid-Holland is er afhankelijk van de subsidie een bedrag begroot voor het bodemonderzoek. Dit geld is niet te gebruiken voor andere posten. In onze ervaring kost het bodemonderzoek tussen de €2500 en €5000.
Het is van belang om een ontwerper te kiezen die ervaring heeft met de aanleg van Groene Schoolpleinen en ook het participatietraject kan begeleiden. We bieden een lijstje met hoveniers en ontwerpers met wie wij goede ervaringen hebben. Bekijk de lijst hier.
Inheemse planten bieden verschillende voordelen. Ze zijn bijvoorbeeld aantrekkelijker voor dieren en insecten dan soorten die van oorsprong niet in Nederland voorkomen (exoten). Veel soorten hebben zich zelfs aangepast aan bepaalde planten en zijn hiervan afhankelijk voor bijvoorbeeld de voortplanting. Inheemse planten zijn ook vaak beter bestand tegen ons klimaat.
Een vergroend schoolplein stimuleert de biodiversiteit zodra het op de juiste manier ingericht wordt, met aandacht voor variatie aan planten en bomen en andere natuurlijke elementen. Zo is het schoolplein niet alleen voor kinderen een fijne plek, maar ook voor verschillende planten en dieren. Bekijk onze ‘10 tips voor meer Zeeuwse natuur op je plein’.
Kunstgras draagt niet bij aan de biodiversiteit. Daarnaast kan kunstgras erg heet worden wanneer de zon erop staat, zo creeëer je hittestress op het schoolplein. Dit willen we op een groen schoolplein juist tegengaan. Wanneer kunstgras vergaat, komt er plastic in de natuur terecht. Wij dragen daarom niet bij aan de aanleg van kunstgras.
In een risicoanalyse worden de risico’s van elementen op het plein afgewogen tegen de leeropbrengst en het speelplezier.
Speeltoestellen dragen niet bij aan de vergroening van het schoolplein, zeker niet wanneer deze toestellen van kunststof zijn gemaakt. Daarnaast hangt er vaak een hoog prijskaartje aan de speeltoestellen. Klimbomen, boomstammen en reliëf op het plein dagen de leerlingen ook uit tot bewegen. Wij denken graag mee in alternatieven voor speeltoestellen.
Laat leerlingen meedenken over nieuwe plannen voor het schoolplein. De leerlingen zijn de gebruikers van het plein en weten dus goed wat voor hen uitdaging, inspiratie en speelplezier oplevert. Brainstorm met de leerlingen over nieuwe plannen. Ga met de leerlingen op inspiratie expeditie naar een groene plek en doe hier ideeën op. Laat de leerlingen hun ideeën verzamelen in een ontwerp.
Kijk voor inspiratie in de Groene Schoolpleinen Evaluatie Tool.
Een beheer- en onderhoudsplan bestaat bij voorkeur uit drie lagen. De eerste laag betreft de kinderen: wat kunnen de leerlingen van de school oppakken samen met hun leerkrachten? De tweede laag is voor ouders of vrijwilligers. Dit zijn de iets grotere taken die bij voorkeur door volwassenen opgepakt moeten worden. De derde laag is het grote beheer, dat door professionals opgepakt wordt. Hiervoor maak je afspraken met de hovenier. Vraag de hovenier ook om mee te denken over de rest van je plan, wie weet heeft hij of zij leuke ideeën!
We hebben een lesbrief ontwikkeld over beheer en onderhoud. Bekijk deze hier.
Voor de delen van het plein waar je veel speeldruk verwacht, moet je werken met robuuste soorten die wel tegen een stootje kunnen. Rozemarijnwilg is bijvoorbeeld een struik die goed tegen een stootje kan. En een meerstammige hazelaar groeit in een paar jaar uit tot een fijne speelstruik, die snel de vorm van een soort hut aanneemt. Overleg met een hovenier welke soorten zich hier nog meer voor lenen.
In de eerste periode na het planten zul je zien dat er op allerlei plekken planten opkomen. Op de verkeerde plekken wordt dit gezien als onkruid, omdat dit de groei van de aanplant kan belemmeren. Je wilt het onkruid onder controle houden om je nieuwe aanplant een goede kans te geven. Het verwijderen van het onkruid (vooral in de beginfase) is een taak die mooi met de leerlingen samen kan worden gedaan. Zo creëer je ook weer meer betrokkenheid bij en zorg voor het schoolplein.
Onkruid is overigens geen specifieke plant of plantengroep. Wij noemen planten onkruid als ze op een plek groeien waar je ze niet wilt hebben. Het zijn vaak inheemse, sterke planten die goed zijn voor de biodiversiteit. Ze kunnen dus ook juist heel belangrijk zijn voor bijvoorbeeld insecten. Zo zijn er allerlei vlinders die hun eitjes leggen in bijvoorbeeld de brandnetelplant. Dus als onkruid niet in de weg staat, dan kun je ze beter laten staan.
Buurtparticipatie is de betrokkenheid van de buurt bij het ontwerp én gebruik van het schoolplein. Denk aan meetekenen voor een ontwerp, feedback geven op een eerste ontwerp, of sparren voor aanvullingen (bijv. een picknicktafel voor een buurtbarbecue). Door de buurt in een vroege fase te betrekken, vergroot je het eigenaarschap van de buurt zodat zij ook zorg dragen voor het plein. Het is immers ook hún plein. Vertel ze waarom je een groen plein wilt, en vooral laat iedereen meedenken!
Door de buurt, maar ook welzijnswerk en jongerenorganisaties vanaf het begin te betrekken, kun je samen nadenken over hoe je het plein mooi en veilig houdt. Er is helaas geen hapklare oplossing voor het omgaan met eventuele overlast, dat is altijd weer maatwerk. We hebben voorbeelden waarbij het in gesprek gaan met de overlastgevers soelaas bood, of het plaatsen van een prullenbak.
Een onderhoudsdag is voor ieder plein en iedere school weer anders, maar hier zijn enkele tips:
Door ouders vanaf het begin mee te nemen in de visie en het ontwerp, snappen zij vaak beter waarom er wordt gekozen voor een groen schoolplein en wat de voordelen zijn voor hun kinderen. Ouders kunnen verder aangemoedigd worden om hun kinderen kleding aan te laten trekken die vies mag worden of laarzen mee te geven naar school.
Zand in de school kun je nooit helemaal voorkomen. Er zijn wel maatregelen die je kunt nemen om het zand te verminderen. Je kunt de inloopmatten verlengen, zodat er meer ruimte is om het zand kwijt te raken. Je kunt ervoor kiezen om looproosters te installeren waarop de leerlingen het zand uit hun schoenen kunnen stampen. Dat de leerlingen voor het naar binnen gaan allemaal een momentje goed stampen helpt natuurlijk ook. Sommige scholen kiezen ervoor om buiten laarzen te dragen buiten en die bij de deur uit te doen.
Als je hierover twijfelt kan je het ontwerp voorleggen bij hulpdiensten en vragen of plein nog toegankelijk en veilig te bereiken is.
Heel veel lessen kun je ook gewoon buiten doen, als afwisseling voor het leren binnen. In de buitenles kunnen bijvoorbeeld taal-, reken- of spellingdoelen aan bod komen. Hierbij raden we aan om klein te beginnen. Start bijvoorbeeld met automatisering buiten. Het verwerken van de informatie met bewegend leren in de buitenlucht helpt om informatie te laten beklijven. De begripsvorming en de initiële instructie kunnen echter ook buiten! Denk aan een rekenprobleem of het maken van een plattegrond of route.
Buiten is natuurlijk ook van grote meerwaarde voor wereldoriëntatievakken, zoals natuurlessen (planten/dieren herkennen of observeren) of aardrijkskunde (regen meten, schaduwen tekenen). De training ‘je buitenruimte als rijke leeromgeving’ geeft jou als leerkracht praktische handvatten, inspiratie en motivatie om je eigen buitenlessen vorm te geven.
Slecht weer lijkt vaak meer voor leerkrachten dan voor leerlingen een beperking te zijn. Jassen aan en gaan! Slecht weer biedt ook leuke mogelijkheden voor lessen over weer, zinken/drijven, wind of modder, en biedt weer nieuwe speel- en ontdekmogelijkheden voor de leerlingen.
Doneer aan IVN
Draag nu bij aan een generatie die de natuur kent en waardeert, gezonder opgroeit en betrokken is bij een duurzame toekomst. Met jouw donatie kunnen wij meer mensen de natuur laten ontdekken.
