Ontwerp afstemmen

Het groene schoolplein biedt volop ruimte om aan de slag te gaan met natuur- en bewegingsonderwijs. Op het groene schoolplein kunnen leerlingen thema’s als klimaatadaptatie en biodiversiteit ontdekken. Maar ook voor vakken als taal en rekenen kun je prima buitenles geven. Zoals Mark Mieras aangeeft in het artikel; Buitentijd = Leertijd.

Om het schoolplein als buitenlokaal te gebruiken is het belangrijk om met het ontwerp van het plein rekening te houden met de manieren waarop het plein educatief ingezet gaat worden. Hoe beter het plein binnen de visie en methode van de school valt, hoe groter de kans dat het plein educatief ingezet gaat worden. Bedenk, samen met het leerkrachtenteam, wat het educatieve gebruik van het plein zal zijn in relatie tot jullie pedagogische visie. Maak daarbij gebruik van voorbeelden. Bekijk ook de brochure Educatieve waarde van een groen en gezond schoolplein. Deze brochure kan helpen om leerdoelen te koppelen aan ideeën voor een groen schoolplein.

Tip: Een groen schoolplein kan leiden tot meer vuil in de school. Met name op regenachtige dagen. Ga voor een schoenenrek bij de ingang en laat leerlingen hun schoenen omruilen voor sloffen wanneer ze naar binnen gaan.

Educatie op het groene schoolplein

Jaarlijks wordt de Nationale Buitenlesdag georganiseerd door Jantje Beton en IVN Natuureducatie. Alle scholen in Nederland worden uitgenodigd om mee te doen. Deze dag werkt motiverend en inspirerend en bovendien krijg je toegang tot een database vol buitenlesideeën. Ook op basisschool de Wetering in Zeewolde doen ze sinds enkele jaren jaarlijks mee. Maar ook buiten de Nationale Buitenlesdag om krijgen leerlingen regelmatig buiten les. Lees hier het interview.

Van Binnenles naar Buitenles

Het groene schoolplein gebruiken tijdens de buitenlessen is wel even wennen. IVN Flevoland biedt daarom een training aan “van Binnenles naar Buitenles”. Tijdens deze training worden de leerkrachten meegenomen in verschillende manieren om een binnenles naar buiten om te veranderen. Voor meer informatie, neem contact op met IVN Flevoland.

Natuur- en duurzaamheidseducatie

Op veel pleinen wordt een buitenlokaal aangelegd. Een centrale plek om buiten les te kunnen geven, vanuit waar de buitenlessen uitgebreid kunnen worden naar de rest van het groene plein. Voor meer inspiratie en bestaande lesmaterialen, bekijk het aanbod van het lokale natuur- en duurzaamheidscentrum.

• Bekijk het aanbod van Stad & Natuur voor Almere.
• Bekijk het aanbod van IVN Flevoland voor Dronten, Lelystad, Noordoostpolder, Urk en Zeewolde.

Monitoring

Maak iemand verantwoordelijk voor de monitoring van het gebruik van het groene plein. Immers vraagt het gebruik van het groene plein om aandacht, voor iedereen is het wennen. In de loop van de tijd kan blijken dat bepaalde onderdelen minder handig zijn, of dat er juist in de school aanpassingen moeten worden gemaakt. Denk daarbij aan het bouwen van een laarzenhok. Ook kan er aan het begin een stimulans nodig zijn om gebruik te maken van het schoolplein voor de buitenlessen. Plan daarom (half)jaarlijkse sessies in om als team het gebruik van het plein te bespreken.

Materialen

Voor het geven van een buitenles kun je veel verschillende materialen gebruiken. Ook in de natuur is van alles te vinden om te gebruiken. Maak voor je klas een buitenleskist met materiaal dat vaak gebruikt wordt.

Doe inspiratie op in het document “Tips voor het geven van buitenles”

Organisatorische tips

Wanneer je buiten aan de slag gaat met les geven zijn er enkele punten om rekening mee te houden:

• Geduld; het is voor de leerlingen en voor jou even wennen, het gaat niet altijd gelijk goed
• Vast uitlegpunt voor overzicht en structuur, trek bijv. met stoepkrijt een cirkel
• Maak afspraken en geef grenzen aan
• Zorg dat iedereen voldoende te doen heeft (gebruik afwisselende werkvormen)
• Spreek een duidelijk signaal af om de leerlingen bij je te roepen

Spelen op het schoolplein

Een groen schoolplein prikkelt de fantasie, stimuleert beweging. Op andere scholen is gemerkt dat leerlingen op een andere manier gaan spelen. Lees hier meer over in het interview met Saskia Linschoten, directeur basisschool Het Wilgerijs in Dronten.

Op een groen schoolplein worden de risico’s groter, maar dat is niet persé een probleem als je het Grietje Captein, directeur CBS Sjaloom in Rutten, vraagt. “Met risicovol spelen worden ze motorisch vaardiger maar ook creatiever en krijgen meer zelfvertrouwen. Goed voor hun ontwikkeling dus.” Aldus Grietje. Lees hier het hele interview.

Tip: Download de factsheet met positieve effecten van risicovolspelen.

Buiten schooltijd

Buiten schooltijd kan het plein worden opengesteld zodat buurtbewoners gebruik kunnen maken van het plein als speelplaats of ontmoetingsplek. Bij het openstellen van het schoolplein kan de school tegen verschillende problemen aan lopen, maar aan veel problemen kun je wat doen. Betrek de buurt en de jeugd bij het ontwerp of de aanleg, werk samen. Zo wordt het ook hun plein. De kans is groot dat de betrokken jeugd hun “eigen” plein niet sloopt. Ook ligt er een basis voor sociale controle.

‘Ons schoolplein is echt een ontmoetingsplek geworden voor kinderen en bewoners uit de omgeving. Er trainen na schooltijd bijvoorbeeld ook freerunners’, vertelt Roelie Renzema in een interview met ons. Lees meer over haar ervaringen over het openstellen van het schoolplein voor de buurt.

Tip: lees hier meer over in het document “Een schoolplein voor de buurt” van Jantje Beton.