Er is veel tijd besteed aan het ontwerp en de realisatie van het groene schoolplein. Nu het schoolplein is aangelegd en wordt gebruikt is het tijd voor onderhoud. Ook moet er natuurlijk veilig gespeeld kunnen worden op een groen plein, maar waar moet je rekening mee houden?
Speelerosie
Onderhoudsplan
Toezicht
Veiligheidscontrole
Verantwoordelijkheid
Per dag rennen er tientallen tot honderden kinderen over het nieuwe groene plein. Het groen gaat hierdoor slijten, zo verdwijnt gras op veel belopen plekken en ook kleine planten overleven het niet allemaal. Dit noemen we “speelerosie” of “kindererosie”. In de ontwerpfase is het belangrijk om hier al rekening mee te houden. Creëer bijvoorbeeld looppaadjes, daarom heen kan gras worden ingezaaid. Of plaats natuurlijke hekjes rondom de net geplaatste planten om ze te beschermen. Kies voor robuuste planten. De hovenier en ontwerper kunnen je helpen om de juiste keuzes te maken met speelerosie in het achterhoofd.
Het onderhoud van een groen plein vraagt meer tijd dan het onderhoud van een grijs plein. Onderhoud kan ook betekenen het aanplanten van nieuwe beplanting. Goed om hier van te voren al bij stil te staan. Uiteraard kun je het onderhoud ook onderdeel maken van lessen. Zo kost het geen extra tijd.
Samen met de kinderen het (kleine) onderhoud doen is leuk, leerzaam en gezond! Voor tips, neems eens een kijkje op www.onsgroeneschoolplein.nl. Misschien willen ook ouders een handje helpen, buurtbewoners of andere vrijwilligers. Betrek hen al bij het ontwerpstadium om een gevoel van betrokken- en verantwoordelijkheid te creëren.
Voor groot onderhoud kan wellicht de gemeente een rol spelen, of de hovenier. Zij kunnen dan ouders en leerkrachten dan inwerken om deze onderhoudsklussen geleidelijk over te gaan nemen.
Begin op tijd met het maken van een onderhoudsplan voor een lange periode. Bijvoorbeeld in de ontwerpfase starten met het onderhoudsplan voor minimaal twee jaar. In dit plan neem je wekelijkse, maandelijkse en jaarlijkse onderhoudstaken op en wie deze taken gaat uitvoeren.
Maak al in de ontwerpfase een onderhoudsplan voor minimaal de komende twee jaar. In dit plan maak je duidelijk wat er wekelijks, maandelijks en op jaarbasis moet gebeuren qua onderhoud en wie welke taken op zich neemt. Gebruik de beheerkalender om een overzicht te maken van alle taken. In de beheerkalender kun je invullen wat er iedere maand moet gebeuren en door wie. De hovenier kan je helpen bij het invullen.
Maak iemand verantwoordelijk voor de monitoring van het onderhoud. Hij of zij kan het onderhoudsplan in de gaten houden en waar nodig bijstellen. Zorg dat je relevante informatie over de aanleg en het beheer bijhoudt, in bijvoorbeeld het schoolpleinlogboek. Denk daarbij aan gegevens als wat waar gezaaid of geplant is, het onderhoudsplan en welke werkzaamheden wanneer zijn uitgevoerd.
Een tweede persoon kan worden aangesteld voor de monitoring van het gebruik van het groene plein. Immers vraagt ook het gebruik van het groene plein om aandacht. Voor iedereen is het wennen, in de loop van de tijd kan blijken dat bepaalde onderdelen minder handig zijn, of dat er juist in de school aanpassingen moeten worden gemaakt. Denk daarbij aan het bouwen van een laarzenhok. Ook kan er aan het begin een stimulans nodig zijn om gebruik te maken van het schoolplein voor de buitenlessen. Plan daarom (half)jaarlijkse sessies in om als team het gebruik van het plein te bespreken.
Tip: Ga naar de pagina Beheer en Onderhoud van IVN Natuureducatie voor meer informatie en tips.
Op een groen plein krijgen kinderen de ruimte om te bewegen en te spelen in een uitdagende en groene omgeving. Er zijn vaak meer mogelijkheden tot risicovol speelgedrag dan op een grijs schoolplein. Er zijn verschillende hoogtes, plekjes in het groen en hoekjes om te spelen en te verstoppen. Voor kinderen is dit prettig én leerzaam, het prikkelt de fantasie en stimuleert beweging. Kortom de kinderen worden uitgedaagd hun grenzen te leren kennen en te verleggen. Dit helpt hen bij het inschatten van risico’s en afwegingen maken.
Uiteraard moeten de spelmogelijkheden in balans zijn met de veiligheid. Wanneer de risico’s goed herkenbaar zijn voor kinderen zijn deze verantwoord. Zo kunnen ze zelf de beslissing nemen of ze de uitdaging aangaan. Bovendien moet het risico in verhouding staan tot de pedagogische waarde van het speelobject.
Belangrijk is ook dat de leerkracht overzicht kan houden op het groene plein. Er is immers meer reliëf en er zijn meer verstopplekken dan op een grijs plein. Dat kan voor de leerkrachten even wennen zijn. Toezicht houden op het groene plein vraagt om een actievere rol. Door rond te lopen kan een leerkracht de spelende kinderen in het oog houden. Ook is het belangrijk om al rekening te houden met het houden van overzicht tijdens het maken van het ontwerp. Denk bijvoorbeeld aan een heuvel midden op het plein.
Er zijn twee vormen van veiligheidscontrole relevant. Namelijk de keuring en de inspectie.
Tip: Download de informatie over wet- en regelgeving omtrent risicovolspelen op het groene plein.
Tip van Peter Hulstein directeur basisschool de Wetering in Zeewolde: Ga je aan de slag met een groen schoolplein, dan raad hij aan om goed de veiligheid van het plein te waarborgen.
Lees hier het hele interview met Peter.
Tip: Lees voor meer informatie over de WAS het document Veilig spelen het ‘WAS’ van Jantje Beton. In het document van Jantje Beton, Speeltoestellen: Beheer & Onderhoud, lees je meer over inspecties, beheer en onderhoud van het plein.
Al tijdens het ontwerp kun je rekening houden met de veiligheidskeuring. Betrek bij het ontwerp een hovenier of ontwerper die ervaring heeft met deze keuringen. In de WAS staan verschillende voorschriften waar bij de aanleg al rekening mee gehouden kan worden. Denk bijvoorbeeld aan de minimale onderlinge afstand tussen speelobjecten. Zo voorkom je dat je na afloop nog dingen moet aanpassen.
Ook als school draag je een eigen verantwoordelijkheid. Als er zaken kapot zijn gemaakt door vandalen, er glasscherven op het plein liggen, of wanneer er schade is veroorzaakt door het weer, zien leerkrachten al snel dat er iets niet in orde is. Een snelle visuele inspectie kost niet veel tijd maar draagt wel bij aan de veiligheid van het groene plein.
Haal het beste uit jouw natuurervaring, download nu gratis de IVN Natuur app!
