Verslag fietstocht langs de grafheuvels van de Maashorst
Deze fietstocht werd bij wijze van proef niet in het weekend gehouden maar op verzoek op een doordeweekse (donder-)dag. Zes deelnemers vonden dat wel een goed idee en zo vertrokken we om 09.30 uur vanaf de parkeerplaats bij het Natuurcentrum. De knooppunt route volgend naar punt 68 is er snel de eerste stopplaats bij de grafheuvels op Slabroek. Een reconstructie die is overgebleven na opgravingen in het begin van de vorige eeuw en een grondige herhaling daarvan in het begin van de huidige eeuw. Met de compensatieregeling rond de aanleg van de A50 heeft dit terrein weer natuurbestemming gekregen. De grafvondsten die bij de laatste opgravingen zijn gevonden zijn nog te bewonderen in het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden. De wat hoger liggende zandrug die je vanaf de kant ziet liggen kan beschouwd worden als een ‘landweer’ die de grens aangeeft tussen het Land van Ravenstein en het Hertogdom Brabant.
We gingen verder richting de knooppunten 44 en 33 en stopten nog even bij een volgende verhoging in het landschap die in dit geval geen grafheuvel bergt maar die door o.a. Napoleon is gebruikt om kanonnen op te stellen en daarvoor een goed vrij schutsveld te hebben: de Kanonsberg. Verderop links aanhoudend word je door een eco-tunnel onder de snelweg door geleid. Fietsers zijn daar ‘te gast’. De tunnel is in principe aangelegd om dieren de snelweg te laten passeren. Twee rijtuigjes met paarden maakten daar onder onze ogen een soort hybride gebruik van. Tussen de knooppunten 32 en 71 is nog een eenzame grafheuvel te vinden, gelegen net naast een merkpaal van het Nederlandse aardgasnetwerk. Inderdaad, een van de in heel Nederland nog verborgen grafheuvels die dan bij toeval door werkzaamheden in het zicht komen. Overigens zijn al de bezochte grafheuvels van borden met uitgebreide toelichting voorzien. Een schat aan informatie.
Voor we afbogen richting het restaurant en de uitgang van het Bomenpark-Heesch hebben we nog even stilgestaan bij de gereconstrueerde Landweer. Rijen palen om de doorgang te versperren op de grens van Land van Ravenstein en Hertogdom Brabant. Bij de uitgang Bomenpark rechtsaf en dan enkele honderden meters verder op weer links onder de A59 door waarbij je meteen uitkomt bij Vorstengrafdonk Oss, de grootste grafheuvel in Nederland tot heden. Ook weer voorzien van uitgebreide informatieborden en een mooie reconstructie in Cortenstaal op de doorsnede lijn. Alleen jammer dat de achtergrond ontsierd wordt door een grote industriële loods waaronder vermoedelijk ook nog wat grafheuvels zijn verdwenen. Daar vlakbij ligt het verborgen vakantieparkje Zevenbergen waar we onze boterham op aten en zelf koffie en thee uit de automaat konden halen. Fantastisch gastvrij.
Terug weer onder de A59 door en nog even gekeken naar de schilderingen in de tunnel waar de verhalen en fabels over deze streek zijn uitgebeeld, o.a. Kabouter Hans Joppe en De Kolenbrander. We vervolgden onze weg naar links, over het ecoduct over de weg naar Schaijk. En als je dan aan de andere kant naar beneden zoeft moet je op tijd afremmen om op een heel klein fietsspoortje te komen naar rechts. Je bent er voorbij voordat je het weet! Na een paar honderd meter stuit je op het talud van een snelweg. Je laat daar je fiets staan en eenmaal door het poortje vind je al snel de smalle voetgangersbrug die je op hoogte onder de snelweg door leidt en kom je op de verrassendste plaats van deze fietstocht : de zeven grafheuvels van Paalgraven. Helemaal omsloten door snelwegen en alleen te bereiken via die fraaie loopbrug. Vanaf de uitkijktoren die er staat kun je nog net de plaats zien waar we even tevoren waren (Vorstengraf Oss). Een klein, lawaaiig plekje dat de moeite van een bezoek zeker waard is. Op de terugweg naar onze fietsen nog even de aandacht gevestigd op de rijen met eiken die vroeger langs de daar lopende weg Ravenstein-Den Bosch stonden. Mogelijk een weg (Heerweg/Heirweg) die uit de Romeinse tijd dateert.
We vervolgden onze weg weer terug over het ecoduct in de richting van Oss en namen de eerste weg naar links langs het kantoor van Staatsbosbeheer. Van daaruit reden we weer langs de Kanonsberg, dezelfde route als op de heenweg terug naar het startpunt van onze tocht. Net na 12.30 uur waren we weer waar we begonnen waren, allemaal wel iets aan ervaring rijker, wat kilometers in de benen en nog een stuk dag voor de boeg. De regen bleef uit, de zon ook grotendeels, maar perfect weer voor dit uitstapje.
Jeroen Vonk
