2015 06 Heemgroen, Henk Glas

Amstelveen staat bekend om zijn heemgroen. Maar wat is dat eigenlijk? Heemgroen! In het heemgroen vinden we inheemse planten, dus geen exoten. En ook geen gecultiveerde planten. Voorheen spraken we van wilde planten, maar dat wordt soms verkeerd begrepen. Vrijheid, blijheid, een wilde boel. Dat is het dus niet. In de heemparken wordt keihard gewerkt om ervoor te zorgen dat er zoveel soorten groeien. Als je niets doet, krijg je al gauw veel van hetzelfde.

Buiten de heemparken kent Amstelveen ook veel heemgroen. De bermen van de Beneluxbaan en de Bovenkerkerweg zijn daarvan goede voorbeelden. Hier wordt ook gewerkt, maar niet zo intensief als in de parken. Hoe krijgt men die grote diversiteit dan voor elkaar? Dat is een kwestie van de juiste omstandigheden creëren.

Bij de aanleg van deze wegen is veel zand gebruikt. Daardoor zijn ook de bermen heel zanderig en voedselarm. Op rijkere grond is altijd wel een soort die heel hard gaat groeien en de rest overwoekert. Op arme grond moet iedere plant zelf vechten om het te redden. Er wordt niet veel biomassa gevormd, maar er komen wel veel soorten.

In reguliere bermen overheersen meestal de grassen. Dat komt door het tijdstip van maaien. Als je middenin het groeiseizoen maait, dan zijn de grassen in het voordeel, omdat die zich snel herstellen na een maaibeurt. De berm van de Beneluxbaan wordt dus niet in juni gemaaid. De bloemen krijgen de tijd bevrucht te worden en zaden te vormen.

Veel heemplanten zijn meerjarig. Dat wil zeggen dat ze langere tijd op dezelfde plaats staan. Daarnaast kennen we één- en tweejarige planten. Deze planten moeten steeds weer opnieuw een geschikte plek vinden. Een tweejarige plant die we veel aan de Beneluxbaan zien, is de teunisbloem. In het eerste jaar vormt hij een bladrozet op een vrijgekomen plekje. In het tweede jaar schiet hij door en vormt in de zomer  de grote lichtgele bloemen, die vooral ’s avonds en ’s nachts opvallen.

Een mooi voorbeeld van een eenjarige plant is de klaproos. De klaproos heeft zwarte zaden. Die worden warm als de zon erop schijnt. Deze warmte is nodig om de zaden te laten kiemen. Liggen ze tussen planten die de zon wegnemen, dan wachten ze geduldig tot er andere tijden aanbreken. Komt, bijvoorbeeld door bewerking van de grond, een stukje grond open te liggen, dan ontkiemt het zaad. Binnen enkele maanden heb je een bloeiende klaproos. Twee jaar geleden waren uitgebreide werkzaamheden aan de Bovenkerkerweg. Van de planten in de berm was na afloop niet veel over. Vorig jaar werden we beloond met een zee aan klaprozen.

Henk Glas
Natuurgids IVN Amstelveen

Het is verboden deze column te dupliceren of te gebruiken zonder uitdrukkelijke toestemming van de schrijver/fotograaf/tekena(a)res.