Exoten onderzoek door de IVN zoogdierenwerkgroep

Zoogdiervereniging voert al jaren op landelijk niveau verspreidingsonderzoek en aantalsmonitoring uit voor diverse soorten zoogdieren, het zogenaamde Meetprogramma NEM ( Netwerk Ecologische Monitoring). Het doel van dit onderzoek is gegevens aan te leveren aan bijv. Provincie om hierop beleid te kunnen afstemmen.

Om aan het Verspreidingsonderzoek Exoten deel te nemen is ons als IVN werkgroep Zoogdieren gevraagd hieraan deel te nemen. Het totale Verspreidngsonderzoek Exoten bestaat uit onderzoek naar muntjak, beverrat, muskusrat, wasbeer en wasbeerhond.

Sinds 2019 hebben wij als werkgroep Zoogdieren hiertoe gegevens aangeleverd. Het onderzoek naar wasbeer en wasbeerhond staat hierbij centraal en wordt uitgevoerd met wildcamera’s van de Zoogdiervereniging in een zgn. éénuurshok (= 5×5 km) in Peel en Maas of net erbuiten.

In de periode van 1-30 september wordt de camera voor wasbeerhond geplaatst bij een verlaten dassenburcht, wildwissel of vernauwing in het landschap zoals een bruggetje. Voor de wasbeer betreft het de periode van 1-31 oktober en wordt de camera geplaatst langs een wissel bij een waterloop, oever van een beek of onder een bruggetje. Na het verzamelen van de camerabeelden worden de beelden in het fotoverwerkingsprogramma Agouti gezet voor nader onderzoek. Hiermee houdt ons werk dan op.

Twee keer per jaar wordt de Telganger per mail uitgebracht, waarin de resultaten staan vermeld. Wil men dit ook ontvangen, dan kan men zich opgeven bij Zoogdiervereniging.

Resultaten landelijk:

In 2020 en 2021 werden er geen waarnemingen wasbeer vastgelegd met de camera. Wel laten waarnemingen zien dat het zwaartepunt ervan ligt in Zuid-Limburg. In 2021 werden er wasberen gemeld in de oostelijke provincies en Utrecht en Noord-Holland (Gooi). In 2020 waren er 3 waarnemingen van wasbeerhond en 4 in 2021. Sinds 2 februari 2019 is er een verbod op het houden, fokken en verhandelen van wasbeerhonden. Bij de waarnemingen van wasbeerhonden zullen daarom waarnemingen van ontsnapte huisdieren naar verwachting afnemen en zal meer sprake zijn van “natuurlijke verspreiding” vanuit het oosten.

Onze camera’s hebben de volgende resultaten opgeleverd: ree, vos, haas, konijn, eekhoorn, wild zwijn, boommarter, bever, das, bunzing, rat, muis, verwilderde kat, hond, en vele vogels zoals vlaamse gaai, koolmees, lijster, merel, duif.

Situatie van de wasbeer in Limburg:

De wasbeer is een invasieve exoot en wordt sinds 2019 in Limburg uit de natuur verwijderd door deze te vangen en op te vangen bij o.a. Stichting AAP. Nadat er 95 waren gevangen heeft het College van Gedeputeerde Staten moeten besluiten tot een andere aanpak omdat de opvang vol zat. Vanaf 12 oktober 2022 is het doden van de wasbeer de voornaamste bestrijdingsmethode geworden. Sinds 2017 is een populatie van 50-100 wasberen gevestigd vooral rondom Sittard en Maastricht. Vermoedelijk ontstaan door ontsnappingen uit wildparken en/of ontsnapte of losgelaten huisdieren. Inschatting is dat er nog enkele tientallen rondlopen

Piet Haaksma, coördinator Exotenonderzoek.

Meer informatie over dit onderzoek kun je vinden op: Exoten