2022 12 Heempark De Braak een eldorado voor paddenstoelen, Henk Breij

Heempark De Braak is een prima plek om paddenstoelen te bekijken. Dankzij het voedselarme karakter van dit gebied is het een eldorado voor paddenstoelen die in symbiose leven met de bomen die er groeien. Als ik bij de meest noordelijke ingang langs de Amsterdamseweg de heemtuin betreed zie aan mijn linkerzijde meteen al grote berkenboleten staan, maar er staan ook parelamanieten en vliegenzwammen. Alle drie deze soorten leven samen met de berken en elzen die er groeien. Rechts van het pad zie ik grote melkzwammen staan. Een blik onder de hoed laat zien dat het hier om de donzige melkzwam gaat.

Als ik voorbij de kwekerij ben zie ik meteen wat russula’s staan, ook al symbionten van de berken. Ik sla rechtsaf het bruggetje over en zie een enorme groep grijzige melkzwammen staan. Voorzichtig pluk ik er een en kneus de plaatjes een beetje. Er komen witte druppels (de melk) tevoorschijn. Ik lik voorzichtig een beetje melk op en wordt getrakteerd op een scherp brandend gevoel op mijn tong. Typisch een geval van de grijsgroene melkzwam, een symbiont van beuken. In Finland worden melkzwammen wel gebruikt om gerechten wat pit te geven. Even verderop staat een groep krulzomen, een paddenstoel die tot in de jaren 70 werd aangeprezen als een prima spijspaddenstoel, totdat in Duitsland een bekend mycoloog overleed na herhaaldelijke consumptie van deze zwam. Uitgebreid onderzoek toonde aan dat de paddenstoel na herhaaldelijk eten een dodelijke allergische reactie kan veroorzaken bij sommige mensen. Sindsdien wordt het sterk ontraden om de zwam te eten.

Ik ben op weg naar de rand van de grote waterpartij, waar een klein snipperpaadje ligt. Op deze houtsnippers groeien vaak leuke paddenstoeltjes. Aanvankelijk lijkt er niets te staan, maar dan valt mijn oog op kleine zwarte kommetjes die ook nog eens aan de binnenzijde gestreept zijn. In de meeste van die kommetjes liggen een soort kleine eitjes. Het gaat hier om de gestreepte nestzwam die wacht tot een regendruppel zo’n eitje uit het kommetje ketst. Als het eitje dan wat verderop landt, lost het omhulsel van het eitje op en komen de sporen van het zwammetje vrij, om zo een nieuwe generatie nestzwammetjes te maken. Een van de kommetjes op de foto is nog afgedekt door een wit vlies, dat pas open barst als de sporen binnen de eitjes rijp zijn, een evolutionair wondertje.

De wandeling heeft me al heel wat opgeleverd, maar om taalkundige redenen ben ik eigenlijk op zoek naar de braakrussula, die in dit type milieu kan voorkomen.

Op een zompig veenmosgebiedje tref ik in de nabijheid van een groepje berken inderdaad een exemplaar van de zojuist genoemde paddenstoel aan, zodat ik kan afsluiten met de zin: Ik trof al wandelend door De Braak de braakrussula aan. De spellingchecker van Word wijst me middels een rood lijntje dat ik hier twee keer hetzelfde heb getypt, maar dat kan ik met een gerust hart negeren.

Henk Breij
Natuurgids IVN Amstelveen

Het is verboden deze column te dupliceren of te gebruiken zonder uitdrukkelijke toestemming van de schrijver/fotograaf/tekena(a)res.