2015 04 Bruine kikker, Henk Glas

Als groot plantenliefhebber ben ik heel blij met mijn tuin. Hoewel hij maar klein is, kan ik er aardig wat in kwijt. Dat veel mensen het rommelig vinden, neem ik voor lief. Belangrijk is dat er wat te ontdekken valt. Het lijken onverenigbare dingen in een klein tuintje, maar er is één stukje dat niemand rommelig vindt en waar altijd veel te ontdekken valt: de vijver. Uiteraard zit de vijver vol met verschillende planten, zowel boven als onder water. Boven water zijn de meeste planten in de winter in rust. Maar onder water gaat alles, in een wat lager tempo, gewoon door. Zelfs als er ijs ligt, zie je de groene planten nog profiteren van het licht dat er doorheen komt.

Half maart is het opeens voorjaar in de vijver. Eerst zie ik één bruine kikker, de volgende dag een paar, de dag daarna tien en binnen een dag of vijf zie ik er wel veertig. Waar ze allemaal vandaan komen is moeilijk na te gaan. ’s Winters vind ik er weleens één onder een stuk hout of een steen. Of ze net als groene kikkers ook op de bodem van de vijver overwinteren, is moeilijk na te gaan.

Gedurende ongeveer twee weken vieren de kikkers feest. Ze zwemmen achter elkaar aan en veroorzaken flinke golven in de vijver, ook als het helemaal niet waait. De mannetjes kwaken niet zo hard als de groene kikker, maar op een zachte bescheiden manier, die kennelijk toch aantrekkelijk is om vrouwtjes te lokken. Komt een vrouwtje in de buurt, dan gaat het mannetje op haar rug zitten en houdt haar met de voorpoten stevig vast. Zodra de eitjes worden gelegd, worden ze uitwendig bevrucht.

Eens heb ik een reiger bij de vijver betrapt en hem snel weggejaagd. Te laat voor een stel parende kikkers die hij al in zijn bek had. Op het dak van de overburen liet hij zien hoe hij ze samen in één keer doorslikte.

De pasgelegde eitjes zijn nog klein en vormen samen een bolletje van een paar centimeter. In het water zwellen ze op en binnen een paar uur heb je een bol kikkerdril tot wel tien centimeter en die ongeveer tweeduizend eitjes bevat. Het kikkerdril wordt bovenop de waterplanten gelegd, zodat het heel oppervlakkig ligt. Zo vroeg in het voorjaar komt de warmte van de zon goed van pas. Als de eerste bol kikkerdril gelegd is, kan je wachten op de volgende. Binnen enkele dagen ligt de vijver vol. Zodra het kikkerdril is gelegd verlaten de kikkers de vijver. Zo snel als het begonnen is, zo snel is het feest ook weer voorbij.

Henk Glas
Natuurgids IVN Amstelveen

Het is verboden deze column te dupliceren of te gebruiken zonder uitdrukkelijke toestemming van de schrijver/fotograaf/tekena(a)res.