“De Euleteul” oktober 2023

                      IVN Stein bestaat dit jaar 50 jaar

Ondanks het mooie weer heeft de herfst zich toch écht aangekondigd.
De dagen worden korter en de prachtige herfstkleuren zijn weer langzaam waar te nemen.
De trekvogels zijn aan hun lange reis naar het zuiden begonnen om daar te overwinteren.
Wie vanuit het heelal naar onze planeet kijkt, ziet geen grenzen, maar slechts een levendige bol waarop alles en iedereen met elkaar verbonden is. Echter schijn bedriegt.
Niemand durft te voorspellen hoe onze wereld er over enkele decennia uit zal zien als we niet tijdig ingrijpen en de klimaatverandering stoppen.
Bij IVN verbinden we mensen met natuur, zodat ze beter voor de natuur kunnen zorgen en duurzamere keuzes maken. Dichter bij huis willen wij ons als IVN Stein, inzetten voor een eerlijke, duurzamere en leefbare wereld. Laten we er voor elkaar zijn.

Een korte terugblik op enkele activiteiten van de afgelopen periode
Natuur-en Cultuurwandeling van donderdag 21 september, Stein/ Maasband
Er was regen voorspeld, maar dat bleef de wandelaars bespaard. Alleen het laatste stukje van de wandeling vielen er enkele druppels. Hadden wij even geluk!
Een geslaagde wandeling. Natuur en cultuur lagen zeer dicht bij elkaar. Men liep langs mooie plekjes in Stein zoals de Zonput met zijn eigen geschiedenis. Die kreeg de naam al in 1615 de “Sonneputz”. Verder liepen de wandelaars langs de vijver bij het kasteel van Stein, het struin gebied langs de Maas om vervolgens uit te komen bij het “Ut Bakkes” in de Maasbendj. Daar was een mooi welkom voor de 14 wandelaars. Men werd verrast met heerlijke koffie en zelfgebakken vlaai.
Het laatste stukje wandeling ging door oud-Stein.

Jubileumwandeling -IVN Stein 50 jaar- van 10 september, Urmond
Op zondag 10 september hebben Elly Bouts en
John Leclaire (gidsen van IVN Stein) hun derde jubileumwandeling in het kader van de vier seizoenen georganiseerd.
Deze wandeling, die door de oude kern van Urmond ging, was zeer geslaagd.
Er waren 10 deelnemers die mee wandelden. Er was gelegenheid om vragen te stellen en er werd ook stil gestaan bij het verleden van Urmond, welk een zeer bijzonder cultuurrijke plaats is.
Tevens werden er uitleg gegeven over diverse planten.
De laatste jubileumwandeling is op zondag 19 november om 10 uur, dan vertrekken we vanaf de Martinuskerk in Stein waar een goede gelegenheid is om te parkeren.
Groet, John en Elly.

Bodemdiertjes van zondag 24 september
Het werd op deze zonnige dag een zeer geslaagde jeugdactiviteit waarbij we ruim 100 bezoekers in onze Heemtuin mochten verwelkomen. Gewapend met schepjes, potjes en een zoekkaart gingen de kinderen op zoek naar duizendpoten, slakken, wormen, kevers, pissebedden en nog veel meer  bodemdiertjes. Op schaduwrijke en vochtige plekken in onze Heemtuin werden weer interessante beestjes gevonden. Na de zoektocht hielpen medewerkers van IVN de kinderen om uit te zoeken, welke diertjes zij gevonden hadden.
Natuurlijk werden alle gevangen diertjes weer netjes teruggezet in de natuur. Na afloop kregen de kinderen een mooie IVN tas met inhoud, omdat IVN Stein dit jaar 50 jaar bestaat. Foto: Riet Vrancken

BBQ van zaterdag 30 september voor medewerkers – IVN Stein 50 jaar.
Als dank voor hun inzet en betrokkenheid organiseerde het bestuur van IVN een barbecue voor de medewerkers van IVN mét partner.
Om 14 uur werd men verwacht in ons verenigingsgebouw “De Boschhook”.
Op deze zonnige zaterdagmiddag werd het een gezellig en spontaan samenzijn, waarbij iedereen kon genieten van een heerlijke drankje en een uitgebreide barbecue.

Les over paddenstoelen van 3 oktober bij OBS De Maaskei in Stein.
Op dinsdag 3 oktober jl. heb ik een kleine cursus over paddenstoelen gegeven op de basisschool
De Maaskei voor groep 5.
Dit was naar aanleiding van een bezoek aan onze Heemtuin door meester Ivo Stijnen met groep 5 in juli.
Er wordt gezegd dat de kinderen nogal snel afgeleid zijn, maar daar was tijdens de presentatie en de uitleg over paddenstoelen niets van te merken. De groep was zeer enthousiast en luisterde aandachtig naar de uitleg die ik hun gaf over de paddenstoelen. Tevens werd er gebruik gemaakt van een microscoop om de kinderen de sporen van diversiteit te laten zien.
De ene paddenstoel was mooi rond (Gewone hertenzwam) en de andere stervormig (Stervormige vezelkop) wat geregeld een OOO.. en AAA.., van de kinderen, ontlokte.
Kinderen op jonge leeftijd betrekken bij de natuur heeft tot resultaat dat ze straks als volwassenen anders naar de natuur kijken, dát is de bedoeling van het geven van een presentatie op locatie waar de kinderen vertrouwd zijn met hun omgeving.
Tekst: John Leclaire. Foto: Ivo Stijnen

Paddenstoelenwandeling van zondag 8 oktober
Op zondag 8 oktober was er bij IVN Stein gelegenheid om aan de jaarlijkse paddenstoelenwandeling deel te nemen. Er waren 21 volwassenen en 8 kinderen die met de gidsen John Leclaire van IVN Stein en Jo Bollen van de P.S.L. ( Paddenstoelen Studiegroep Limburg) mee liepen.
De weergoden waren ons goed gezind want, nog buiten wandelen in je T-shirt was een luxe.
De wandeling ging een stukje door de IVN Stein tuin, daarna door Speeltuin Steinerbos (met dank voor de toestemming) en vervolgens rond de roeivijver, met als resultaat 31 soorten paddenstoelen.
Tijdens de wandeling konden de kinderen zich bezig houden met het zoeken naar paddenstoelen. Buiten verwachting, ondanks de droogte, waren er hele leuke paddenstoelen te zien, zoals de Eikhaas en de Biefstukzwam, maar ook de Knolparasol en met als toegift de Oranjerode Hertenzwam, een bijzondere vondst.
Wat ook in goed aarde viel was het spiegeltje dat door IVN Stein ter beschikking gesteld werd.
Je zag dat de kinderen er mee aan de slag gingen om aan de onderkant van de paddenstoel te kijken.
Dit soort excursies zijn een lust om te doen en groot en klein hebben genoten van deze excursie.
Buiten zijn is fijn!
Na afloop werden de deelnemers getrakteerd op een heerlijk kopje paddenstoelensoep.

Wat staat er de komende tijd op ons programma?
Natuur- en Cultuurwandeling op woensdag 18 oktober (Maria-Hoop)
Tijdens deze vlakke en afwisselende grenswandeling lopen we door het Annendaalbos en velden naar het Duitse dorpje Brüggelchen.
Onderweg wordt er gepauzeerd in het Café “Waldeslust”.
Willen de personen die rechtstreeks naar de startplaats gaan dit doorgeven aan de onderstaande personen met telefoonnummer!
Deelnemers wandelen voor eigen verantwoording en voor eigen risico.
Wegens werkzaamheden aan de Mauritsweg is de verzamelplek wederom verschoven naar de parkeerplaats van het zwembad in Stein aan de Stadhouderslaan 220, te Stein.

Verzamelen: om 8.45
Bijdrage IVN leden: gratis
Bijdrage niet IVN leden: € 2,00
Carpoolen: € 3,00                                                                Foto: Adje Pisters

IVN Wandelteam:
Wil Pisters: 0620697739 en Toine Hermans: 0641062800

Kleuters lopen het Kabouterpad op 25 oktober en 1 november
Circa 60 kleuters van OBS De Maaskei in Stein gaan op deze twee woensdagen het Kabouterpad verkennen. Uitgedost met rode kaboutermutsen gaan de kinderen met
hun begeleiders op pad om álle 10 de educatieve opdrachtjes te maken.
Ook mogen de kinderen een wasco afdruk van een boomschors gemaakt.
De wensput, waar elke kleuter een wens mag doen, is favoriet én de altijd interessante waterpomp wordt dan natuurlijk veelvuldig uitgeprobeerd.

Groenewald gymnasium- brugklassen bezoeken op 30 en 31 oktober onze Heemtuin.
In het kader van een projectweek, met als thema “Stein” gaan de leerlingen in groepjes aan de slag met diverse opdrachten en bezoeken verschillende plekken zoals de Kasteelruïne,
de musea in Elsloo en Stein.
Ook zullen de leerlingen onze Heemtuin bezoeken waar ze drie opdrachten uitvoeren met als thema’s: Geologie, de geschiedenis van het Openluchttheater/Heemtuin en de planten in onze Heemtuin.

Wist je dat
er verschil is tussen een wilde en tamme kastanjeboom?
Als je zoekt naar een kastanjeboom, dan stuit je al snel op twee populaire soorten: de tamme kastanje en de wilde kastanje. Beide bomen hebben hun eigen charme en unieke kenmerken.
Welke soort kastanjeboom groeit het meeste in Nederland?
De wilde kastanje soorten, die in Nederland voorkomen, zijn de witte paardenkastanje, de rode paardenkastanje en de dubbelbloemige paardenkastanje.
Deze wilde kastanjebomen zijn van een ander geslacht dan de tamme kastanjebomen en zijn ondanks hun gelijke Nederlandse naam niet aan elkaar verwant.
Hoe wordt de wilde kastanjeboom ook wel genoemd?
De paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) wordt ook wel wild kastanje genoemd.
Hoe oud kan een wilde kastanjeboom worden?
Deze boom kan tot 40 meter hoog worden en kan maar liefst tot 250 jaar oud worden.
Na 20 jaar draagt hij voor het eerst vrucht. De schors is eerst glad en bruin.
Later wordt die grijsbruin, ruw en geschubd.
Wat is het verschil tussen een wilde en tamme kastanje?
Van een afstandje lijken ze veel op elkaar, toch zijn er een paar belangrijke verschillen.
Zo heeft een tamme kastanje een puntje aan de bovenkant.
Een wilde kastanje is juist mooi rond. Ook heeft de tamme kastanje meer stekels op het omhulsel en zijn ze dunner dan die van de wilde kastanje.
Hoe herken je een wilde kastanje? .
De wilde- of paardenkastanje herken je aan de bolster, die kortere stekels heeft.
In de bolster zit doorgaans maar één kastanje die bijna helemaal rond is van vorm.
Deze kastanje smaakt erg bitter en is niet eetbaar.

Geschiedenis van de tamme kastanjeboom in Europa.
De Europese tamme kastanjeboom is een soort afkomstig van Zuid-Europa, Azië en Noord-Afrika.
De Castanea Sativa, zoals de tamme kastanjeboom officieel heet, is een gecultiveerde boom die oorspronkelijk uit Italië komt. Het blad is te herkennen aan de scherpe, kartelvormige, langwerpige bladeren en de vruchten aan de scherpe en stekelige bolsters.
De tamme kastanjes hebben de grootste economische waarde in onze regio’s.
Hoe ziet een tamme kastanjeboom eruit?
Tamme kastanje is een boom van 15 tot wel 30 meter met een brede kroon.
Het is een boomsoort die een ouderdom van 400 jaar kan bereiken.
De stam is gedraaid en heeft een bast vol groeven of spleten.
Deze staan voornamelijk verticaal maar bij het ouder worden gaan ze schuin verlopen.
Hoe groot kan een tamme kastanjeboom worden?
De tamme kastanje is een grote loofboom met een zeer brede kroon. Hij kan uitgroeien tot een hoogte van 30 meter. In de schors is een mooie draaiing waarneembaar doordat de stam rond zijn eigen as draait. Hij heeft een glanzend, getand, donkergroen blad dat 20 cm lang kan worden.
Waar groeit de tamme kastanjeboom?
Tamme kastanjes zijn sterk schaduw verdragend in de jeugd, maar volwassen bomen eisen veel licht. Goede groei vindt plaats op luchtige, vochthoudende en voedselrijke zure bodems, niet op kalkgronden en zware klei. Verharding en strooizout verdraagt hij slecht.
Kun je alle kastanjes eten?
Alleen de tamme kastanje is eetbaar.
Tamme kastanjes zijn geschikt voor consumptie, zolang je ze maar poft, roostert of droogt.
Paarden- of wilde kastanjes  zijn echter níet eetbaar.
Ze zijn zelfs licht giftig. Vergiftigingsverschijnselen die kunnen optreden na het eten van paardenkastanjes zijn misselijkheid, braken, buikpijn en irritatieklachten in je mond of keel.
Welk dier eet een kastanje?
Hazen, reeën, wilde zwijnen, vogels, herten, muizen: ze hebben allemaal kastanjes, eikels en beukennootjes op het menu staan.
Hoe ziet een zieke kastanjeboom eruit?
Een zieke kastanjeboom zal over het algemeen een verminderde groei en een algemene zwakte vertonen. De boom kan er minder gezond uitzien, met dunner bladerdek en minder takken.
De bladeren kunnen klein en misvormd zijn, en de boom kan moeite hebben om nieuwe scheuten en takken te ontwikkelen.

Spreuk van de maand

De herfst is een tweede lente waarin ieder blad een bloem is.

Foto: Natuurmonumenten

www.ivn.nl/stein
e-mail: infoivnstein@gmail.com
Like ons op facebook, dan bent u steeds op de hoogte van het laatste nieuws!
www.ivn.nl/afdeling/stein