Vertoeven op de Groote Heide in Soerendonk

Deze excursie is voor iedereen vrij toegankelijk.

De Groote Heide in Soerendonk is eigenlijk een stap terug in de geschiedenis van Oost Brabant en Midden en Noord Limburg. In 1800 bestonden deze gebieden nog voor grote gedeelten uit heide. Op plaatsen met een hoge grondwaterspiegel, was dit een natte heide die getypeerd wordt door Dopheide. Op plaatsen met een lagere grondwaterspiegel was dit de droge heide met als typische heide de Struikheide.

Heide is eigenlijk geen stabiel landschap. Heide ontstond wanneer bossen teveel gebruikt worden voor hout- en brandstofwinning en/of door een overbegrazing met vee. In het begin was vee meestal rundvee. En op andere plaatsen mochten varkens zich met eikels van de eikenbomen voeden. Wanneer dan door verschraling zoveel mineralen aan de bodem zijn onttrokken, dat er geen grote bomen meer kunnen groeien, ontstaat er een vegetatie met lagere struiken en al de eerste heide. Als het gebied niet meer voedzaam genoeg voor rundvee, kwamen er schapen in het gebied. Die verschraalden het gebied nog verder en dan ging het gebied over in heide. Op plaatsen met droge heide werd, als men niet oppaste, zo schraal dat het gebied ging verstuiven en ontstonden er zandverstuivingen. Veel dorpen met veel heide hadden dan ook regels, keuren en breuken, die regelden dat het niet zo ver kwam. Op de Groote Heide kunnen we nog een aantal van deze dingen in het landschap terug zien.

Tegenwoordig worden de heide met het omgekeerde probleem geconfronteerd. Door de lucht wordt voor de heide teveel stikstof aangevoerd en krijgen grassen en struiken de kans om weer sterker te gaan groeien. Omdat heide geen stabiel systeem is, moest er altijd al begraasd worden om de heide in stand te houden. Nu er meer stikstof in het gebied komt, is de begrazing nog eens extra geïntensiveerd. en moeten er soms extra maatregelen genomen worden om de ook verbossing te voorkomen.

Bij deze excursie gaan we eens kijken hoe ons vroegere landschap er uit zag en hoe dit landschap nu in stand wordt gehouden. Het wordt in stand gehouden om de, nu bijzondere, flora en fauna die vroeger op de heide aanwezig was, in stand te houden.