Pyjamafuutjes
Eén van de voordelen van aan een sloot wonen is dat je er niet perse op uit hoeft om je over iets moois te verwonderen. Zoals enkele weken geleden. Een paartje futen komt langs scharrelen met een paar kleine fuutjes liftend op de rug van een van de ouders. Eerst zag ik één koppie boven de veren uitkomen, later bleken er wel vier jongen te zijn in hun streepjespyjama outfit.
De fuutjes zien er nog vers uit, het product van een vrijage van een week of vier geleden. Zo lang duurt het voordat de eieren uitkomen. De balts van ouders is een spectaculair gezicht. Man en vrouw zien er identiek uit, het verschil is niet te zien, als ze het zelf maar zien, toch? Beide vogels zwemmen met gestrekte hals naar elkaar toe en rijzen met hun borst tegen elkaar op uit het water, schudden hierbij met de kop en bieden elkaar plantenmateriaal aan. De vogels bouwen vervolgens samen op een goed verborgen plaats een drijvend nest van planten. En nu zie ik het resultaat na die vier weken broeden.
Hoewel de jonge vogels al meteen uitstekend kunnen zwemmen, liften de kuikens vaak mee op de rug van één van de ouders, waarbij de jongen ook tijdens het duiken gewoon blijven zitten. Vanwaar dit gedrag? Jonge kuikens van watervogels lopen het gevaar dat ze opgegeten worden door een roofvis zoals een snoek. Ook vanuit de lucht dreigt gevaar van reigers en meeuwen. Op de rug van hun ouder zitten de jonge futen veiliger dan in het water. Een groot verschil met de wilde eend. Die begint vaak met zo’n twaalf jongen, een aantal dat zo hoog is omdat er veel van verloren gaan. Vaak worden er ook maar een of twee van die eendjes volwassen. De fuut legt maar drie of vier eieren en moet daar dus extra zuinig op zijn.
Ik zie een van de jonge pyjamafuutjes van de rug afkukelen. Die zwemt prima maar klimt toch weer op de rug van de ouder, eerst onder de vleugel, dan omhoog. De andere ouder zie ik halsstarrig een veertje aan een jong voeren, het lukt niet meteen, uiteindelijk wel. Deze gewoonte dient er toe om de ingewanden te beschermen tegen scherpe visgraten doordat de veren in de maag een bal vormen.
En dan zwemmen de ouders met hun fuutjes in pyjama weer uit mijn zicht. Mijn dag is weer goed.
Wim Bax
