Onderzoek Koolmees eet ook dennenprocessierupsen
Het Kenniscentrum Eikenprocessierups wil zich goed voorbereiden op de komst van de dennenprocessierups in Nederland. Hiervoor volgen we de verschillende natuurlijke vijanden van de rupsen in Spanje. Koolmezen blijken wel te weten hoe ze moeten omgaan met de rupsen vol met brandharen.
De eikenprocessierupsen zitten momenteel in hun eitjes te wachten op het voorjaar. De dennenprocessierupsen in Spanje en Frankrijk zijn op dit moment in het rupsstadium met nesten. In de onderstaande film is goed te zien dat de koolmees een natuurlijke vijand van de dennenprocessierups is. Ze halen de rupsen uit hun nest en schudden ze heen en weer om de brandharen kwijt te raken. Het gedrag van de koolmezen in Spanje is gelijk aan het gedrag van koolmezen in Nederland. Ook de eikenprocessierups wordt eerst heen en weer geschud voordat de rups wordt opgegeten. Dennenprocessierupsen hebben overigens meer brandharen dan eikenprocessierupsen, ongeveer een miljoen per rups.
Koolmees eet dennenprocessierupsen (Bron: Silvia Hellingman)
Koolmees vernielt nest dennenprocessierupsen en pakt een rups (Bron: Silvia Hellingman)
De koolmezen pakken eerst de dennenprocessierupsen die aan de buitenkant van de nesten bezig zijn met het maken van nieuwe spinsels om de nesten te beschermen. Als deze rupsen op zijn, maken ze een gaatje in de nesten om de dennenprocessierupsen eruit te halen.
De dennenprocessierups komt nog niet in Nederland voor, maar komt wel steeds noordelijker voor in Europa. Een paar jaar geleden bevonden de rupsen van de dennenprocessierups zich al bij de grens van Frankrijk met België. Ervaringen uit Zuid-Europa leren dat ook de dennenprocessierups natuurlijke vijanden heeft. In hoeverre deze rupsen in Nederland overlast gaan veroorzaken is nog de vraag. Dit wordt nauwlettend in de gaten gehouden.
Meer informatie
- Herken de verschillende levensstadia van de dennenprocessierups
- Sluipwespen aan het werk bij dennenprocessierupsen
- Vragen en antwoorden over dennenprocessierups op Processierups.nu
- Dossier eikenprocessierups op Nature Today
Tekst: Kenniscentrum Eikenprocessierups: Silvia Hellingman, Hellingman Onderzoek en Advies; Arnold van Vliet, Wichertje Bron en Hidde Hofhuis, De Natuurkalender, Wageningen University; Henry Kuppen, Terra Nostra; Henk Jans, Jans Consultancy Gezondheid en Milieu; Joop Spijker, Wageningen Environmental Research
Foto’s en film: Silvia Hellingman