Verhalen delen en samenwerken voor meer diversiteit in natuurorganisaties

De natuur is van ons allemaal, toch zien we in de praktijk sommige verhalen over natuurbeleving vaker voorbijkomen dan andere. Tijdens de conferentie ‘Natuur door en voor iedereen’ op 12 november gingen we in gesprek over het belang van sociale diversiteit en inclusiviteit binnen (natuur)organisaties. De belangrijkste conclusies: we moeten meer verhalen en perspectieven met elkaar delen en de samenwerking opzoeken. ‘We hebben een gezamenlijke missie en we kunnen van elkaar leren.’

De middag wordt afgetrapt met stevige stellingen tijdens een paneldiscussie tussen Ama Koranteng-Kumi (Bloei en Groei), Richard de Brabander (Hogeschool Inholland), Marrigt van der Valk (DURF Inclusief) en Gudrun Feldkamp (De Stad uit), onder leiding van dagvoorzitter Daphne Teeling (IVN Natuureducatie). Een quotum is nodig om natuurorganisaties diverser en inclusiever te maken, stelt Gudrun: ‘Groene opleidingen en organisaties moeten een afspiegeling vormen van de samenleving en als dat niet vanzelf gaat dan moeten we daar harde afspraken over maken.’

Verhalen over natuurbeleving

Een inspanningsverplichting, in plaats van een quotum, daar pleit Richard voor. ‘Vraag jezelf ook af welk natuurbeeld je uitstraalt als organisatie. Is dat het westerse natuurbeeld dat gaat over biodiversiteit en planten? Of is er ook ruimte voor een andere vormen van natuurbeleving, met meer herkenning?’ Marrigt sluit daarop aan: ‘Waarom delen we niet meer verhalen over hoe mensen de natuur beleven? Voor de ene persoon is natuurbeleving een wandeling, voor de ander is dat misschien een parkbezoek.’ Van een quotum is Marrigt geen voorstander: ‘Verandering moet systemisch plaatsvinden. Van binnenuit, vanuit de wortels van de organisaties.’

Gezamenlijke missie

Volgens Ama is het vooral een kwestie van goed beleid maken en uitvoeren en zorgen dat daar budgetten voor zijn. Bovendien vindt ze dat natuurorganisaties veel meer de samenwerking op moeten zoeken met elkaar en met kleinere organisaties die het wel lukt om een diverse doelgroep te bereiken. Ama is zelf bijvoorbeeld initiatiefnemer van Bloei en Groei, een buurtinitiatief dat honderden vrouwen bij de natuur betrekt door samen groenten te verbouwen in stadstuinen. Ama: ‘We hebben een gezamenlijke missie en we kunnen van elkaar leren.’

‘Laten we met elkaar de verdieping opzoeken, elkaar vragen stellen en het gesprek aangaan over hoe we elkaar kunnen versterken. Ook als dat een beetje schuurt’, concludeert dagvoorzitter Daphne Teeling aan het einde van de paneldiscussie. De deelnemers gaan daar direct mee aan de slag: in vier workshops delen en horen ze meer verhalen en perspectieven over natuurbeleving.

Herkenning

Zoals in de workshop van de Hiking Queers, een community van 2.000 mensen tussen de 20 en 40 jaar die regelmatig wandelingen organiseert in de natuur. Sommige communityleden voelen zich niet heel welkom als ze alleen de natuur ingaan, bijvoorbeeld als ze zich anders kleden dan de gemiddelde natuurbezoekers. De laagdrempelige wandelingen vormen een veilige plek waar mensen die queer zijn zichzelf kunnen zijn en herkenning vinden, vertellen Anna Martin en Wouter Blankestijn. Ze zetten zich bovendien af tegen het hetronormatieve natuurplaatje, vertelt Wouter. Wist je bijvoorbeeld dat 1.500 diersoorten homoseksueel gedrag vertonen en dat bij veel diersoorten man en vrouw op elkaar lijken?

Onverwachtse ontmoeting

Kleine ontmoetingen zijn bijzondere momenten, vertelt Joran Koster van het Verhalenhuis Belvedère tijdens de workshop ‘De onverwachtse ontmoeting’. Al onze ervaringen en wie we zijn worden gevormd door de ontelbare ontmoetingen die we in het dagelijkse leven hebben. Na de introductie in de theorie van het thema gaan de deelnemers zelf aan de slag. De opdracht: ga in gesprek met iemand die je normaal niet zo snel zou aanspreken. Stel dan vragen, niet uit je eigen nieuwsgierigheid, maar waarmee je de persoon tegenover je in de schijnwerpers zet. In de nabespreking vraagt Joran wie iets gemeenschappelijks heeft gevonden. Alle vingers gaan omhoog. Schilderen, een zoektocht naar jezelf, gezond eten. Iedereen heeft iets gevonden. Een onverwachte en tevens bijzondere ontmoeting.

Hoopvolle kleinschalige initiatieven

Welke associaties komen bij je op als je de term ‘klimaatrechtvaardigheid’ hoort? Deelnemers aan de workshop ‘Ecologie van rechtvaardigheid’ van Richard de Brabander kunnen er veel bedenken: van lokale inclusieve stadsvergroening tot globaal multinationals ter verantwoording roepen. En van rechten van de mens tot rechten van dieren en de natuur. Daarna presenteert Richard een model met 5 dimensies dat kan helpen om onrechtvaardigheid aan te pakken. Hij wijst op hoopvolle kleinschalige initiatieven die steeds vaker ontstaan, zoals zonnepanelencoöperaties voor mensen met een bijstandsuitkering. Gelooft hij dat die kleine initiatieven het verschil kunnen maken vraagt een deelnemer. ‘Jazeker’, zegt Richard. ‘Ze laten zien dat verandering mogelijk is, dat het werkt’.

Samen aan de slag

Tijdens de conferentie zijn de eerste zaadjes geplant om de sociale biodiversiteit verder te ontwikkelen. Werk je bij een natuurorganisatie en wil je samen aan de slag om diversiteit en inclusiviteit binnen de natuurwereld te bevorderen? Vul hier het formulier in.

De conferentie is mede mogelijk gemaakt door de provincie Zuid-Holland en de provincie Zeeland.