Samen naar het nieuwe normaal: Gezonde schoolpleinen raken meer dan alleen onderwijs
Tijdens de Schoolpleinentop op 19 juni in de Hortus Botanicus van de TU Delft kwamen gemeenten uit heel Zuid-Holland samen met de Provincie en IVN Natuureducatie om een gezamenlijke ambitie kracht bij te zetten: ieder kind een groen, gezond schoolplein. De bijeenkomst markeert een belangrijke stap in de transitie naar een groener en gezonder onderwijslandschap. Het vergroenen van het schoolplein en het gebruik hiervan kan namelijk bijdragen aan het oplossen van de maatschappelijke opgaven waar we voor staan.
Groene gezonde schoolpleinen: een sleutel tot integraal beleid
De waarde van een natuurrijke buitenruimte rond scholen reikt verder dan het schoolhek. Groene gezonde schoolpleinen raken aan meerdere beleidsterreinen en bieden daarmee een unieke kans voor integrale samenwerking binnen gemeenten:
- Gezondheid en welzijn: Groene gezonde schoolpleinen stimuleren beweging, verminderen stress en verbeteren de concentratie van kinderen. Ze dragen bij aan het mentaal en fysiek welbevinden van leerlingen én leerkrachten.
- Onderwijs en ontwikkeling: Buitenlessen in een natuurlijke omgeving stimuleren creativiteit, betrokkenheid en leerprestaties. Kinderen leren spelenderwijs over thema’s als natuur, klimaat en duurzaamheid, maar ook over zichzelf en elkaar. Doordat ze actief bewegen en zintuiglijk leren, blijven ze langer geconcentreerd, doen ze enthousiaster mee en onthouden ze de lesstof beter. Tegelijk ontwikkelen ze belangrijke vaardigheden zoals creatief denken, zelfvertrouwen en samenwerken.
- Sociale cohesie: Een groen schoolplein is ook een ontmoetingsplek voor buurtbewoners. Het versterkt de sociale verbinding in de wijk en biedt ruimte voor gezamenlijke activiteiten.
- Klimaatadaptatie: Groene pleinen helpen hittestress te verminderen en regenwater beter op te vangen. Ze maken schoolomgevingen klimaatbestendiger.
- Biodiversiteit: Door vergroening ontstaat er ruimte voor planten, insecten en vogels. Zo worden schoolpleinen groene hubs in dorpen en steden.
Politieke urgentie en bestuurlijke samenwerking
Met de gemeenteraadsverkiezingen in aantocht is dit hét moment om vergroening van schoolpleinen stevig op de politieke agenda te zetten. IVN roept gemeenten op om het thema onder te brengen bij één verantwoordelijke partij, zodat er regie en continuïteit ontstaat. Gedeputeerde Mariëtte van de Provincie Zuid-Holland benadrukte de verbindende rol van de provincie: ‘We helpen gemeenten op weg met kennis, netwerk en ondersteuning.’
Inspiratie uit de praktijk
Tijdens de Schoolpleinentop deelden diverse sprekers hun inzichten en ervaringen. Hannah Tullemans (Platform31) benadrukte het belang van samenwerking tussen gemeenten: ‘Samen kun je veel meer bereiken dan alleen.’ Harmen Bijsterbosch (Beweegalliantie) wees op de urgentie: ‘40% van de basisschoolleerlingen beweegt onvoldoende. Grotere gevarieerde pleinen bieden een unieke kans om dat te veranderen.’ Directeur Lennart Zwijnenburg van de Dr. A. van Voorthuysenschool vertelde hoe vergroening het speelgedrag positief heeft veranderd: ‘Er is minder onderling gedoe en meer rust in de klas.’
Van ambitie naar actie
De Schoolpleinentop laat zien dat de wil er is. Acht Zuid-Hollandse gemeenten hebben zich inmiddels aangesloten als ambassadeursgemeente. Zij nemen het voortouw en inspireren anderen om ook werk te maken van vergroening. Door samenwerking, gebundelde financiering en begeleiding van scholen ontstaat een krachtige beweging richting een gezondere, groenere en klimaatbestendigere leefomgeving.
‘Door al bij de ontwikkeling van scholen te denken aan een groen, gezond schoolplein, voorkomen we dat kinderen opgroeien in een stenen woestijn’, aldus Ian Mostert van IVN. ‘Dit moet het nieuwe normaal worden.’
Bekijk de video: On the move to – groene gezonde schoolpleinen
Tijdens de Schoolpleinentop ging de inspirerende video On the move to – groene gezonde schoolpleinen in première. Deze video laat zien hoe gemeenten, scholen en partners samen bouwen aan een toekomst waarin ieder kind toegang heeft tot een groene, gezonde speel- en leeromgeving. Bekijk de volledige video hieronder.
