Gezondheid
Gezondheid
Gezondheid
Bij zorgorganisatie Aveleijn blijkt natuur een krachtig hulpmiddel in de zorg. Hier draait het om een betekenisvol leven – nu én in de toekomst. Met meer dan 90 locaties in Twente en de Achterhoek biedt Aveleijn ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking of lage sociale redzaamheid. Natuur en duurzaamheid zijn verweven in hun dagelijkse zorgpraktijk. Van moestuinen tot wandelingen in het bos en een interactieve duurzaamheidsmenukaart en diverse acties gekoppeld aan een beloningssysteem: groen is overal. Duurzaamheidscoördinator Bart Braker vertelt hoe deze aanpak bijdraagt aan het welzijn van cliënten én medewerkers.
Gelukkige en gezonde cliënten, dat is waar Bart en zijn collega’s het voor doen. ‘De hele leefomgeving draagt daaraan bij: een healing environment waarbij groen een vanzelfsprekend onderdeel is van het dagelijks leven,’ vertelt Bart. ‘Cliënten horen vaak: je bent minder mobiel en je kunt minder meedoen. Maar een groene leefomgeving – met bomen, bloemen en andere planten – nodigt juist uit tot bewegen, ontspannen en meedoen. Het bevordert de gezondheid én het zelfvertrouwen. We zagen het al in de dagelijkse praktijk, maar inmiddels bevestigt steeds meer wetenschappelijk onderzoek wat we al voelden: groen werkt.’
Een opvallend initiatief binnen Aveleijn is het Programma Aardewerk, een duurzaamheidsprogramma dat positieve verandering rondom het ecosysteem stimuleert. ‘Het draait om bewustwording,’ legt Bart uit. ‘We moedigen vestigingen aan om aan de slag te gaan met vijf pijlers: Voeding, Mobiliteit, Spullen & Afval, Groene Leefomgeving en Gebouwen & Energie. Via een speciale menukaart zien medewerkers en cliënten welke acties zij kunnen uitvoeren. Hiermee kunnen zij punten – ‘groene boompjes’- verdienen. Zo maken we duurzaamheid tastbaar én leuk. Alles draagt bij aan een natuurinclusieve zorgomgeving.’
Groen helpt om cliënten actief mee te doen aan de samenleving. Dat gebeurt vaak letterlijk met de handen in de aarde. ‘Op Hof Espelo van Landschap Overijssel onderhouden een aantal cliënten het Natuurpad,’ vertelt Bart. ‘Bij twee recreatieplassen verzorgen groepen het tuinonderhoud. En op locaties met intensieve begeleiding werken cliënten in een moestuin of voedselbos, in samenwerking met Kweken met Zorg. Ze verbouwen hun eigen groenten – dat geeft trots én verbinding met de natuur.’
Ook voor cliënten die minder mobiel zijn, is er volop aandacht voor natuurbeleving. ‘Onze afdeling Bureau Evenementen organiseert om de week wandelactiviteiten in natuur. Bijvoorbeeld een ouderenwandeling of een wandeling op wieltjes voor rolstoelers. Ze gaan echt met de cliënten op pad, vaak aan de hand van een belevingsgerichte natuurwandeling van IVN Natuureducatie.’
Zelf merkt Bart ook hoe goed dat werkt. ‘Met mijn kinderen het bos in gaan werkt beter voor het humeur dan een middag op de iPad. Stenen zoeken, insecten bekijken – dat contact met de natuur is zó waardevol.’
En de effecten? Die zijn duidelijk zichtbaar. Cliënten bewegen meer, ontspannen makkelijker en voelen zich prettiger in een groene omgeving. Ook voor medewerkers is het positief: ‘Het is een fijne plek om te werken. Buiten zijn met collega’s en cliënten geeft energie,’ legt Bart uit. ‘Maar denk ook aan hete dagen met temperaturen boven de 30 graden. Onze locaties in het groen hebben veel minder last van hittestress en dus een betere werk- en leefomgeving.’
Van andere locaties krijgt Bart al snel verzoeken of er een airco geïnstalleerd kan worden. ‘Maar we kijken nu eerst: kan er buiten vergroend worden? Want bomen en planten zorgen voor natuurlijke verkoeling.’
Voor nieuwbouwlocaties van Aveleijn wordt groen vanaf het begin meegenomen. In de tuin, maar ook in het ontwerp van het gebouw. ‘Bijvoorbeeld een locatie in Wierden,’ vertelt Bart. ‘Dit gebouw wordt biofilisch ontworpen: veel hout, veel licht en veel groen. Modulair gebouwd, met natuurlijke materialen die CO2 opslaan. Het ademt rust en natuur.’
Duurzaamheid is inmiddels stevig verankerd in het beleid van Aveleijn. Sinds enkele jaren is er een coördinator duurzaamheid aangesteld en wordt duurzaamheid echt zichtbaar gemaakt onder medewerkers en cliënten. ‘Die thema’s moet je laten landen bij de collega’s. Zo gaat het een steeds grotere rol spelen en staan we stil bij bijvoorbeeld de tuin en andere projecten. Hoe kunnen we dit het beste doen, op een duurzame manier?’
Bart sluit af met een tip voor andere zorgorganisaties: ‘Wacht niet op het perfecte plan. Begin gewoon klein. Zet een paar planten in de tuin, organiseer een wandeling. Alles draagt bij aan een gezondere leefomgeving. En zorg dat er bestuurlijk draagvlak is – dat maakt echt het verschil.’
Dit komt voort uit een project van Natuur voor Elkaar, van de Provincie Overijssel. Dit project wordt uitgevoerd in samenwerking met Landschap Overijssel en Natuur en Milieu Overijssel.
IVN Overijssel zet zich met partners in om alle mensen toegang tot natuur en natuurbeleving te bieden. Juist ook kwetsbare groepen zoals ouderen in verpleeghuizen of mensen met psychische zorgklachten.
Wil je weten wat IVN Overijssel kan betekenen voor jouw zorgorganisatie? Neem dan contact met ons op via overijssel@ivn.nl.
Doneer aan IVN
Draag nu bij aan een generatie die de natuur kent en waardeert, gezonder opgroeit en betrokken is bij een duurzame toekomst. Met jouw donatie kunnen wij meer mensen de natuur laten ontdekken.
