Mensen overleggen rond een tafel met een kaart en gekleurde notities in een lichte ruimte. Gezondheid

Groene en Gezonde Buurten in Enschede: natuur als katalysator voor gezondheid en verbinding

Overijssel 28 november 2025

In Enschede zien ze de natuur meer en meer als de sleutel tot een gezonde, sociale en toekomstbestendige stad. Samenwerking is daarbij heel belangrijk. Zo vergroenen we samen met partners schoolpleinen in verschillende wijken, leggen we met bewoners buurttuinen aan en betrekken we omwonenden actief bij het groener maken van hun buurt. Tamar Meijer, projectcoördinator Groene en Gezonde Buurten bij gemeente Enschede, is hier dagelijks met deze aanpak bezig. Ze coördineert diverse sociale vergroeningsprojecten, zoals Gezonde Buurten en het vergroenen van schoolpleinen. Volgens haar is het effect dat natuur op gezondheid heeft nog onderbelicht. Natuur inzetten om gezondheid te bevorderen vraagt een andere manier van kijken naar gezondheidsproblemen: van curatief naar preventief.

“Het motto: groen werkt – voor lichaam, geest én gemeenschap” – Tamar Meijer, gemeente Enschede

Een groene leefomgeving die uitnodigt 

Gezonde en gelukkige bewoners, daar draait het voor Tamar om.

‘De leefomgeving heeft veel meer invloed dan we vaak denken,’ vertelt ze. ‘Een groene omgeving werkt rustgevend op onbewust niveau. Het ontspant en maakt gelukkig. Daarom wandelen we graag in bossen of langs de kust. “Ik ga even lekker tussen de hoogbouw lopen” heb ik nog nooit iemand horen zeggen. Daarom is het belangrijk dat we als gemeente zorg dragen voor een aantrekkelijke, natuurlijke leefomgeving. Meer bomen en water in de stad zodat iedereen van dichtbij de positieve effecten kan ervaren. Zelfs het kijken naar de kleur groen werkt stress verlagend! Kun je nagaan wat natuur doet!’ 

Voorbeeld van vergroende ruimte in Enschede

Drie buurthuizen krijgen een groene metamorfose 

Een belangrijke eerste stap in ‘gezonde’ vergroening van de stad is de metamorfose van de buitenruimte van drie buurthuizen: ’t Ni-Je Terphoes, De Magneet en Het Kompas. Deze locaties liggen in Enschede Noord, Zuid en West en zijn centrale ontmoetingspunten waar onder andere GGD, Wijkteams, opbouwwerk, jeugdhulp, fysiotherapeuten, artsen, jongerenwerk, wijkraden en andere samenwerkingspartners werken aan het welzijn van bewoners. 

Tot nu toe wordt met name de binnenruimte van de wijkcentra gebruikt. Maar waarom ook niet het groen buiten benutten? We weten hoe belangrijk groen is voor een gezonde leefomgeving.’ In samenwerking met IVN Overijssel en het provinciale programma Natuur voor Elkaar zijn de zorg- en welzijnspartners én de wijkraad ingeschakeld. ‘Tijdens een inspiratiesessie hebben we gekeken hoe bewegen en elkaar ontmoeten kan plaatsvinden in een groene omgeving,’ zegt Tamar. ‘Door die brede blik ontwerp je een buitenruimte die voor iedereen werkt.’

Plattegrond van een park met groen, speeltoestellen, paden en legenda met symbolen en kleuren.

Janke van Dijk en later Thea Peters namen namens IVN Overijssel de betrokken professionals mee in de mogelijkheden van begeleiden en behandelen in de natuur. ‘Ze lieten zien hoe groene buitenruimte kan bijdragen aan herstel, ontwikkeling en begeleiding,’ vertelt Tamar. ‘Van jeugdhulp tot fysiotherapie: een gesprek of oefening in de buitenlucht kan zoveel meer doen dan binnen vier muren.’ 

De sessies brachten een vernieuwde manier van denken op gang. Meer professionals zagen dat natuur niet iets extra’s is, maar een krachtig hulpmiddel dat aansluit bij de behoeften van hun doelgroep. Tamar vertelt: “Dit vraagt van de hulpverlener creativiteit en lef; durf buiten de gebaande paden te treden. Met de hulp van Janke en Thea is een eerste stap gezet!”   

Na de inspiratiesessies ging het werk verder. De inzichten van alle samenwerkingspartners – van zorgprofessionals tot welzijnswerkers en wijkraden – vormden de basis voor concrete ontwerpen voor de drie buitenruimtes. 

Verankering in beleid 

‘Die verbinding tussen natuur, gezondheid en sociaal werk is nu al zichtbaar in de schetsen,’ zegt Tamar. En de uitvoering van deze ontwerpen sluit rechtstreeks aan bij het Beleidskader Gezond Enschede. 

Dit beleidskader geeft richting aan een stad waarin iedereen zich gesteund en gezond voelt. Als gemeente Enschede laten we ons daarbij inspireren door de Blue Zones: plekken in de wereld waar mensen opvallend langer en gezonder leven. 

‘Ook wij dromen van zo’n gezonde generatie in Enschede, groen speelt daarin een cruciale rol. Tamar Meijer – Gemeente Enschede.

Een presentatie over "Pilot Groene Preventie" in een vergaderruimte met deelnemers.

Verdiepingsbijeenkomst: Buiten Behandelt Beter 

Op 25 november vond er een verdiepende ochtend plaats voor professionals die wilden ontdekken hoe ze ‘groen’ een vaste plek kunnen geven in hun dagelijkse praktijk. Tijdens deze bijeenkomst Buiten Behandelt Beter, werden er concrete handvatten en inspiratie geboden. 

’Het is soms verrassend eenvoudig wat je kunt doen om de natuur meer te betrekken, je moet er soms alleen even op gewezen worden.’ Thea Peters – IVN Natuureducatie.

De aanwezigen brachten samen in kaart wat er al aan mogelijkheden is en verkenden waar behoefte aan is. Dit leverde mooie gesprekken op, ideeën voor samenwerking en de conclusie dat er zoveel laaghangend fruit is wat er om vraagt geplukt te worden. Het was een mooie bijeenkomst om collega’s te ontmoeten die geloven in een bredere, integrale kijk op gezondheid,’ zegt Tamar. 

Mensen overleggen rond een tafel met een kaart en gekleurde notities in een lichte ruimte.

Over het programma Natuur voor Elkaar

Dit initiatief is onderdeel van het project Natuur en Gezondheid van het provinciale programma Natuur voor Elkaar. Natuur voor Elkaar gelooft samen met partners dat iedereen blij wordt van natuur. Samen helpen we zorgorganisaties om natuur een plek te geven in de zorg. We ondersteunen de zorgsector met bijeenkomsten, advies, trainingen en een netwerk van groene zorgprofessionals. Daarnaast zetten we in op vergroening van buurten en speelomgevingen om iedereen de welzijnsvoordelen en (preventieve) gezondheidsvoordelen te laten ervaren.
Logo met groene en gele achtergrond, tekst "onderdeel van Natuur voor Elkaar".

Ontdek meer over

Deel deze pagina