Buurt vergroenen
Buurt vergroenen
Het einde van het jaar komt langzaam dichterbij. En zo komt ook het einde in zicht van het driejarige impulsprogramma Gezonde Buurten, gefinancierd door het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Binnen dit programma werken IVN Natuureducatie, Jantje Beton en JOGG samen om een veertigtal groene en gezonde speel- en ontmoetingsplekken te realiseren. Dit doen we samen met de gemeente, lokale (welzijns)organisaties en buurtbewoners.
Het Gezonde Buurten-programma is het vervolg op het pilottraject dat in 2018 van start ging. Tijdens dit traject werden de eerste tien Gezonde Buurten in Nederland gerealiseerd. Daarmee komt het totaal binnenkort op vijftig Gezonde Buurten in zeven jaar tijd verspreid door heel Nederland. Op deze pagina blikken we terug op de zes Gezonde Buurten die wij gerealiseerd hebben in Gelderland.
Hoewel het huidige impulsprogramma bijna afloopt, zijn er in de provincie Gelderland nog volop andere mogelijkheden voor cofinanciering. Wil je in jouw gemeente ook aan de slag met het creëren van een Gezonde Buurt, samen met buurtbewoners én lokale partners? Neem dan contact op met Dani Korai, Projectleider Gezonde Buurten bij IVN Gelderland (d.korai@ivn.nl), of ontdek inspirerende voorbeelden op www.gezondebuurten.nl
In de wijk Schöneveld begon in 2018 een bijzonder avontuur: samen met bewoners, kinderen en wethouder Ingrid Lambregts werd het startsein gegeven voor Gezonde Buurten. Wat volgde was een creatief proces vol ideeën met meer dan vijftig plannen voor een groenere, speelsere wijk. Met ‘monopoliegeld’ bepaalden bewoners zelf de prioriteiten en ontstonden slimme oplossingen, zoals bloembakken met zitbankjes die tegelijk de straat veiliger maken. Een van de bewoners werd zelfs projectleider, waarmee Schöneveld een schoolvoorbeeld werd van echte bewonerskracht. Ondanks een hobbelig traject, letterlijk en figuurlijk, leidde dit tot trotse resultaten, waaronder een crossfietsbaantje dat door de kinderen zelf werd ontworpen.
In de Rivierenbuurt begon in 2018 Gezonde Buurten met twee buurtsafari’s: één voor kinderen en één voor volwassenen. Tijdens deze wandelingen ontdekten bewoners wat goed ging in hun buurt én wat beter kon: van de speelbare wadi tot het gebrek aan kleur en schaduw. Op basis van deze inzichten werd het veld achter de Lekstraat gekozen als locatie voor de nieuwe Gezonde Buurtplek. Jong en oud ontwierpen vervolgens samen hun ideale ontmoetingsplek met ideeën als een BBQ-plek, avontuurlijk spelen, een hangmat en meer bloemen. De betrokkenheid is groot: het ontwerp groeit stap voor stap mee met de energie van de buurt. Zo wordt de Rivierenbuurt letterlijk en figuurlijk een plek die door bewoners is gevormd.
Bij de start in 2023 in de multiculturele Staatsliedenbuurt lag de nadruk op samenhang en buitenspelen. Door middel van buurtsafari’s, obstakelruns en ontwerpsessies brachten bewoners, kinderen en scholen hun wensen in kaart. Ze wilden meer groen, minder hardrijdende auto’s, hergebruik van buurthuis Robbedoes en veilige speelplekken. Die wensen zijn werkelijkheid geworden: een natuurvriendelijke oever met wilde flora, een nieuw sportveld en verkeersdrempels maken de wijk groener en veiliger. Het buurthuis krijgt nieuw leven als huiskamer voor de buurt, waar sport- en spelactiviteiten, natuureducatie en creatieve workshops worden georganiseerd. Dankzij de samenwerking tussen bewoners, scholen, gemeente en partners bruist de Staatsliedenbuurt nu van activiteit, ontmoeting en verbinding.
In Grootstal begon het avontuur van Gezonde Buurten met een winterfeest in januari 2023, waar bewoners, kinderen en wethouders samen droomden over een groenere, speelsere wijk. Tijdens wandelingen, buurtsessies en creatieve workshops dachten jong en oud mee over hoe de speelplekken toegankelijker konden worden. Hun ideeën leidden tot twee nieuwe ontmoetingsplekken aan de Marie Curiestraat en de Daltonstraat, met meer groen, zitplekken, sport- en speeltoestellen inclusief de felbegeerde kabelbaan. De officiële opening vond plaats op Tweede Pinksterdag 2024, met een feestelijke Buitenspeeldag. De betrokkenheid van bewoners bleek de drijvende kracht achter het succes: van mozaïekworkshops tot buurtsport, iedereen droeg iets bij. Met steun van GGD Gelderland-Zuid, Bindkracht10, IVN en de gemeente is Grootstal nu écht ‘groen, gezellig en speels’.
In De Laar Oost werd het project voor bewoners afgetrapt in het voorjaar van 2024 met een feestelijke startbijeenkomst en ‘stepjessafari’ om samen hun buurt te verkennen. Al wandelend en steppend verzamelden ze ideeën om de wijk nog fijner en gezonder te maken. Er was een duidelijke wens om spelen uitdagender te maken en iets te doen aan de verkeersveiligheid in de centrale straat. De zeven afzonderlijke hofjes in deze buurt worden vergroend en er werden (picknick)bankjes en ontmoetingsplekken geplaatst. Daarnaast worden de twee grootste hofjes omgevormd tot natuurlijke speelplekken en worden alle hofjes met elkaar verbonden door een speelroute. Tot slot wordt de centrale straat in buurt omgetoverd tot leefstraat, met meer ontmoetingsplekken en speelelementen en aanpassingen om het verkeer te ontmoedigen. Zo wordt de bewoner weer centraal gezet in de straat. De speelplekken zijn al gerealiseerd en de leefstraat wordt eind 2025 opgeleverd.
In 2025 krijgt de Vogelbuurt een nieuwe impuls met het project Gezonde Buurten, dat start op 1 maart bij Speeltuin De Zoemer. Deze speeltuin wordt niet alleen groener en leuker, maar ook een centrale plek voor ontmoeting, spel en gezonde leefstijl. De aftrap vindt plaats met een feestelijke opening en schaatsactiviteiten, gevolgd door dagen vol buurtbijeenkomsten en verhalen delen. Samen met bewoners – jong en oud – wordt daarna gewerkt aan het nieuwe ontwerp van de speeltuin, waarin natuur, spel en verbinding centraal staan.