Factsheet Integrale groenaanpak ‘Laat groen het werk doen’

In mei 2024 organiseerde IVN Gelderland het webinar ‘Laat groen het werk doen’, gericht op een integrale aanpak voor een groene, gezonde en klimaatbestendige leefomgeving. Bekijk hier de factsheet die is ontwikkeld om gemeenten te ondersteunen.

Bekijk de factsheet (pdf)

De kracht van een integrale aanpak

Er valt een grote winst te behalen door de leefomgeving in te richten vanuit een integrale aanpak, met daarbinnen een focus op klimaatadaptatie, biodiversiteit en welzijn. Door bij de inrichting slim te combineren kan een groene ruimte verschillende doelstellingen op al deze gebieden behalen. Zo kan een wadi, bedoeld voor de opvang van regenwater tijdens piekbuien, gecombineerd
worden met natuurlijke speelelementen. Als de wadi dan niet zijn waterbergende functie vervult, dient het nog steeds als speelplek die actieve lichaamsbeweging stimuleert.

Speerpunten

• Een integrale aanpak kan op een slimme wijze financiële middelen vanuit klimaatadaptatie, Groenaanleg- en beheer en Welzijn / Gezondheid combineren. Door inrichtingsmaatregelen te
  treffen die doelenstellingen op al deze verschillende gebieden behalen wordt efficiënt gebruik gemaakt van beschikbare ruimte en middelen.
• Een integrale aanpak vraagt om een goede samenwerking tussen verschillende afdelingen binnen gemeentes, die niet vanzelfsprekend met elkaar samenwerken. Deze goede
  samenwerking tussen afdelingen kan alleen maar tot stand komen door gezamenlijke projecten op te starten en samen te werken aan goede communicatie.
• Om effectieve inrichtingsmaatregelen te treffen die ook daadwerkelijk door bewoners gebruikt en gewaardeerd worden, is het van belang om bewoners op een juiste manier te betrekken.
  Daar ligt kans om bewonersparticipatie in te zetten, waarmee tijdens het ontwerpproces al wordt gewerkt aan sociale cohesie en burgerbetrokkenheid.

Klimaatadaptatie

Veel gemeenten hebben plannen of zijn bezig om de openbare ruimte te vergroenen, om zo de gevolgen van klimaatverandering te beperken, zoals wateroverlast en hittestress. Dit omvat het
vasthouden van regenwater, het aanleggen van groenvoorzieningen ten behoeve van schaduw en het bouwen van klimaatbestendige infrastructuur.
Deze maatregelen dragen ook bij aan de gezondheid van bewoners: Een groene leefomgeving vermindert stress, maakt de omgeving koeler tijdens hittegolven en biedt meer schaduwplekken.
Daarnaast draagt het bij aan de verbetering van de luchtkwaliteit en demping van geluid. Inrichtingsmaatregelen:

• Wadi’s en andere vormen van regenwateropvang
• groene / blauwe daken en gevelbeplanting
• Groenaanleg voor verkoeling en schaduwplekken

Biodiversiteit

Gemeentes spelen een cruciale rol in het bevorderen van biodiversiteit in de openbare ruimte. Belangrijk hierbij is het creëren van een grote variatie aan planten- en diersoorten en geschikte
voedsel- en verblijfsvoorzieningen. Het behoud van een grote diversiteit verschillende plant- en diersoorten draagt bij aan de robuustheid van ecosystemen.
Daarnaast kan het een bijdrage leveren aan onze gezondheid: Een gevarieerde beplanting kan bijvoorbeeld hooikoortspieken verminderen en een grote verscheidenheid aan vogels en kleine
zoogdieren kan de overlast van insecten zoals muggen en wespen verminderen.

Inrichtingsmaatregelen:

• Diversiteit in aanleg beplanting
• Gebruik maken van inheemse en lokale beplanting
• Aanbrengen van voorzieningen voor diersoorten

Sociale interactie en welzijn van bewoners

Een groene inrichting van de leefomgeving met de juiste voorzieningen, kan de sociale interactie en het welzijn van bewoners enorm bevorderen. Groene ruimtes zoals parken, speelplekken en overige openbare ruimte bieden mogelijkheden voor ontmoetingen en recreatie. Bovendien dragen deze groene plekken bij aan een betere mentale en fysieke gezondheid van de
inwoners, door het creëren van plekken om tot rust te kunnen komen en het stimuleren van lichamelijke beweging. Hierdoor verbetert de algehele gezondheid van bewoners.

Inrichtingsmaatregelen:

• Groene speel- en ontmoetingsplaatsen
• Eetbaar en beleefbaar groen
• Recreatieve voorzieningen zoals bankjes en picknicktafels

Meer informatie
Deze visual is tot stand gekomen door een samenwerking tussen GGD Gelderland Zuid en IVN Gelderland.

Gelderse gemeenten kunnen via gelderland@ivn.nl of gezondheidenmilieu@ggdgelderlandzuid.nl contact opnemen. Gemeenten uit andere provincies kunnen contact opnemen met de GGD in jouw gemeente of kijken op het IVN-aanbod voor gemeenten.