verslag Kwade Hoek 14 december 2025

Excursieverslag Vogelwerkgroep IVN Zuid-West Veluwezoom

14 december 2025 – vogelexcursie Kwade Hoek

Zondagmorgen 14 december om kwart voor negen kwamen we met twee auto’s en 9 inzittenden aan op de parkeerplaats bij het natuurgebied Kwade Hoek. Het was grijs, zwaar bewolkt, maar droog, 6 graden, met als gevoelstemperatuur 20C.

We moesten in verband met het getij vroeg beginnen, met eb konden we over de zandplaten, stranden wandelen en in elk geval was het zaak om voor het hoogtij weer in de duinen te wandelen.

We liepen langzaam een tocht van bijna acht kilometer, waarbij we vooral in het begin in een verstild landschap waren, waar vrijwel geen vogels te bespeuren waren.

Overal vonden we sporen van de zee, schelpen, eikapsels van roggen en hondshaai.

De oerplant van Nederland: biestarwegras.

Biestarwegras is een psammofiele, halofiele pioniersoort. Ze groeit alleen onder omstandigheden waarin het bodemvocht een zoutgehalte heeft van 2%; ze is dan ook uitsluitend aan te treffen op kuststranden. De plant is in staat aanstuivend zand vast te houden en is verantwoordelijk voor de eerste aanzet tot duinvorming op het strand. Ze groeit goed in lage zandduintjes die regelmatig door zeewater worden overspoeld. Zodra het verzamelde zandduin te groot wordt vestigen zich andere grassoorten, zoals helm (Ammophila arenaria) en zandhaver (Leymus arenarius) en sterft biestarwegras af. Op zandplaten, zoals de Richel bij Vlieland en de Engelsmanplaat tussen Ameland en Schiermonnikoog is biestarwegras vaak de enige plantensoort. Bron: Wikipedia

Af en toe vlogen er kauwen door het grijze landschap en geregeld hoorden we een Cetti’s zanger, die zich nooit liet zien.

Op de kustlijn vonden we zilvermeeuwen, kokmeeuwen, en een paar drieteenstrandlopers.

Een eenzame zeehond kwam ons nieuwsgierig bekijken. Later ontmoetten we een boswachter, die ons vertelde dat de grijze zeehond in deze tijd van het jaar haar puppy werpt op deze strandhaak. Echter de grijze zeehond hebben we niet gezien.

In de verte hoorden we een wulp roepen en naar mate de ochtend verstreek kwamen we steeds meer vogels tegen.

Veel soorten, zoals bokje, slechtvalk, en sneeuwgorzen waren er niet, maar uiteindelijk hebben we 57 vogelsoorten waargenomen.

Grote groepen drieteenstrandlopers stalen de show, met z’n allen heen en weer rennend. “Hoe herken je die” was de vraag, “je kan toch niet hun tenen tellen”.

De drieteenstrandloper is vooral bekend van het strand, waar ze in groepjes voedsel zoeken en snel wegrennen voor de aanrollende golven. Hij is uniek onder de strandlopers omdat hij de achterteen mist. In de winter is hij overwegend wit, wat hem de wetenschappelijke naam “Calidris alba” heeft opgeleverd (alba betekent wit). In het voorjaar worden ze diep roodbruin en trekken ze naar de Arctische broedplaatsen in Canada, Groenland, Spitsbergen en Siberië.

Gedrongen strandloper, iets groter en met relatief kortere snavel dan bonte strandloper. In herfst en winter overwegend wit en grijs met opvallende donkere schouders; zwart-wit in vlucht. In het late voorjaar en in de zomer diep roodbruin. Gitzwarte poten en snavel, géén achterteen. Rent snel voor de golven uit op het strand. Minder wadvogel en meer strandvogel dan andere strandlopers. Bron: Vogelbescherming

Mooie waarneming waren de drie Jan van Genten die boven de branding vlogen vlakbij het strand.

Eenmaal wandelend bij een van de kreken over de lage duinen vloog er een groepje leeuweriken over. Er was duidelijk een veldleeuwerik te horen, maar er was ook een wat hoger leeuweriken roepje te horen: strandleeuweriken. Frank heeft er een gele kop kunnen onderscheiden. Het troepje dwarrelde om
ons heen en vloog weer verder, helaas gingen ze niet even zitten om voor ons te poseren.

Later hoorde ik in het duingebied fraters roepen, dat lijkt een beetje op sijsjes. Het was jammer dat ze zich niet goed lieten zien, dwarrelend in de inmiddels windkracht 5.

Toen we uiteindelijk bij de auto’s terugkwamen zijn we naar de haven van Stellendam gereden, waar we in het restaurant Zoet of Zout door Marleen werden getrakteerd op koffie (of thee) met gebak. Dankjewel Marleen!

Daarna gingen we naar de pier voor de buitenhaven (Meester Snijderweg) met zicht op de slikken bij het Strandje Stellendam en anderzijds de haven. Daar waren heel veel vogels, met o.a. een roodhalsfuut en veel steltlopers op de slikken.

Het was ondanks dat we erg vroeg moesten opstaan en de lange heen en weer reis echt de moeite waard om in dit gebied te gaan kijken.

Velen onder ons hebben in gedachten om er eens in het voorjaar of het vroege najaar nog eens naar toe te gaan. Wellicht met een overnachting. Let wel: het gebied is van 15 maart t/m 15 augustus voor een groot deel gesloten, ter bescherming van de broedvogels die voornamelijk op het strand broeden zoals de strandplevier.

Marleen heeft de vogellijst geschreven, zie onderaan dit verslag

Ik wens jullie fijne feestdagen en een goede jaarwisseling en hoop jullie volgend jaar weer te treffen bij een van onze excursies.

Begin januari volgt de uitnodiging van de volgende activiteit op 11 januari 2026, Kraaienbergse plassen bij Cuijk.
Zet het vast in de agenda!

Groet van Els Roode
Vogelwerkgroep IVN Zuidwest Veluwezoom

Vogellijst IVN_ZW_Veluwezoom excursie Kwadehoek, d.d. 14 december 2025